وزارت راه اعلام کرده که با خروج ایالات متحده آمریکا از برجام، این احتمال وجود دارد که شرکت ایرباس و بوئینگ مجوز فروش هواپیمای مسافربری به ایران را باطل کنند. به همین جهت تا زمانی که نظر قطعی آمریکا درباره برجام مشخص نشده است، جمهوری اسلامی پیش‌‌پرداخت‌های خرید هواپیماهای مسافربری از ایرباس را به تأخیر انداخته است.

بازسازی ناوگان هوایی فرسوده ایران در گروی برجام (عکس: آرشیو)

رئیس جمهور آمریکا برخلاف میل باطنی‌اش جمعه ۱۲ ژانویه/ ۲۲ دی برای آخرین بار تمدید تعلیق تحریم‌های اقتصادی آمریکا علیه ایران را تصویب کرد. برنامه دونالد ترامپ این است که در ۱۲۰ روز آینده با همکاری شرکای آمریکا در اتحادیه اروپا درباره مکمل برجام به توافق برسد. شرکت ایرباس و بوئینگ بعد از لغو تحریم‌های اقتصادی علیه ایران در چارچوب توافق هسته‌ای توافق کردند که در مجموع ۱۸۰ فروند هواپیمای مسافربری به ایران بفروشند. برخی قطعات این هواپیماها در آمریکا تولید می‌شود و به مجوز وزارت خزانه‌داری آمریکا نیاز دارد. وزارت خرانه‌داری آمریکا سپتامبر سال گذشته مجوز فروش ۱۰۰ هواپیمای ایرباس را به ایران صادر کرد. اکنون معلوم نیست که آیا این مجوزها در آینده هم همچنان معتبر باشند. به همبن جهت ایران پیش‌پرداخت‌های قرارداد با ایرباس را به تأخیر انداخته. اصغر فخریه کاشان در گفت‌وگو با خبرگزاری کار ایران گفته است:

«با توجه به موضع‌گیری‌های ترامپ مبنی بر خروج از برجام باید اطمینان پیدا کنیم که این مجوز‌ها معتبر باقی می‌مانند. در حال حاضر این مجوز‌ها معتبر هستند اما باید مطمئن شویم که چند ماه دیگر هم با هر تصمیم آمریکا معتبر باقی می‌مانند.»

جان لیحی، مدیر امور فروش شرکت ایرباس دو روز قبل با اشاره به توافق این شرکت برای فروش ۱۰۰ فروند هواپیما به ایران ایر اطمینان داده بود که قرارداد با ایران همچنان معتبر است، اما تا زمانی‌که پیش‌پرداخت‌ها انجام نشوند، تولید هواپیماهای مسافربری برای ایران به تعویق می‌افتد.

اصغر فخریه کاشان در واکنش به سخنان مدیر اموز فروش ایرباس گفته است:

 «نباید اینگونه باشد که با خروج آمریکا از برجام شرکت ایرباس یا بویینگ ابطال مجوز‌ها را اعلام کنند. بنابراین برای رفع این موضوعات در حال مذاکره با طرف‌های قرارداد هستیم و این مذاکرات باعث می‌شود، ارائه پیش پرداخت‌ها با تأخیر انجام شود چراکه قبل از پرداخت باید تکلیف این موضوعات مشخص شود. بنابراین تا زمانی که این ابهامات رفع نشود، پیش‌پرداختی را ارائه نمی‌دهیم.»

 مدیر امور فروش ایرباس همچنین اعلام کرده بود که شرکت ایرباس در حال بررسی سخنان رئیس جمهور آمریکا پیرامون برجام است:

«ما از مواضع جمعه پیش [ترامپ] آگاه هستیم و در حال بررسی این سخنان هستیم تا ببینیم که آیا این مواضع ممکن است تأثیری روی معاملات ما با ایرلاین‌های ایرانی دارد یا نه.»

جمعه گذشته کاخ سفید با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرده بود که قصد دارد با افزودن مکمل‌هایی به برجام، برنامه موشکی ایران را محدود کند. در این بیانیه کاخ سفید خواهان دسترسی بازرسان بین‌المللی به تأسیسات نظامی ایران شده است. علاوه بر این ترامپ اعلام آمادگی کرده که چنانچه محدودیت زمانی برای تعداد سانتیرفوژهای تأسیسات هسته‌ای ایران لغو شود، به برجام پایبند می‌ماند.

اتحادیه اروپا اعلام کرده که درخواست رئیس‌جمهور آمریکا برای افزودن مکمل‌هایی به برجام را «به دقت بررسی» می‌کند. در همان حال مقامات اتحادیه اروپا گفته‌اند که در نشست پنج‌شنبه گذشته با محمدجواد ظریف وزیر خارجه ایران در بروکسل او را بر سر برخی موضوعات، از جمله برنامه موشکی ایران، نقش ایران در خاورمیانه و نقض حقوق بشر به چالش کشیده‌اند. وزارت خارجه ایران اما این موضوع را تکذیب کرده است.

بیشتر بخوانید: