رجب طیب اردوغان آمریکا را تهدید کرد که اگر بخواهد با کردها «نیروی امنیتی مرزی» با ۳۰ هزار نفر تشکیل دهد ترکیه آن را «قبل از تولد خفه خواهد کرد». روسیه و ایران نیز به تشکیل «نیروی امنیتی مرزی» توسط آمریکا اعتراض کرده‌اند.
آمریکا روز یکشنبه اعلام کرد که به‌منظور دفاع از سرزمین‌هایی که در شمال سوریه در دست کردهای متحدش قرار دارند، از طرح «نیروی امنیتی مرزی» پشتیبانی می‌کند.
دولت بشار اسد در سوریه روز دوشنبه ۱۵ ژانویه / ۲۵ دی اعلام کرد که نیروی جدید مورد نظر آمریکا را متلاشی کرده و نیروهای آمریکایی را از کشور بیرون خواهد کرد. روسیه، متحد سوریه نیز طرح آمریکا را توطئه‌ای در جهت تجزیه سوریه و ایجاد منطقه‌ای تحت کنترل این کشور عنوان کرد.
اما شدیدترین انتقاد از طرح «نیروی امنیتی مرزی» آمریکا از سوی رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه صورت گرفت.
اردوغان روز دوشنبه در آنکارا درباره طرح آمریکا گفت: «کشوری که ما آن را یک متحد می‌دانیم اصرار بر تشکیل یک ارتشِ ترور در مرزهای ما دارد. این ارتشِ ترور چه چیزی را هدف قرار می‌دهد، مسلماً ترکیه را.»
رئیس جمهوری ترکیه در ادامه افزود: «مأموریت ما این است که این [ارتش] را قبل از آن‌که متولد شود خفه کنیم.»
او همچنین تأکید کرد که ترکیه آمادگی برای انجام عملیاتی در منطقه مرزی شمال سوریه را که در دست کردهاست، تکمیل کرده است: «نیروهای مسلح ترکیه مسئله عفرین و منبج را هر چه سریع‌تر حل خواهند کرد. آمادگی‌های ما نهایی شده و عملیات هر لحظه ممکن است آغاز شود.»
آمریکا رهبری ائتلاف جهانی علیه گروه «دولت اسلامی» (داعش) را در دست دارد که از سال ۲۰۱۴ با حملات هوایی و نیروهای ویژه خود به کردها در مبارزه با داعش کمک می‌کند. حدود دو هزار سرباز آمریکایی در سوریه به‌سر می‌برند.
شکست داعش در پایان سال گذشته میلادی اعلام شد اما واشنگتن ضمن تأکید بر ضرورت پیشرفت در مذاکرات صلحی که توسط سازمان ملل هدایت می‌شود، گفته است که نیروهایش در سوریه می‌مانند تا مطمئن شوند داعشی‌ها بازنمی‌گردند.
آمریکا و ترکیه در بخش بزرگی از جنگ سوریه در حمایت از نبرد نیروهایی که علیه رژیم بشار اسد می‌جنگیدند همکاری کرده‌اند اما حمایت آمریکا از کردهای سوریه در شمال این کشور برای ترکیه اقدامی تحریک‌آمیز محسوب می‌شود.
در دو سال اخیر رژیم اسد با حمایت روسیه و ایران پیشروی‌های زیادی در پیروزی بر گروه‌هایی از مخالفان حکومت سوریه داشته و کنترل تقریباً تمام شهرهای بزرگ سوریه را در دست گرفته است. دولت سوریه ادامه حضور آمریکا را تهدیدی بر سر راه بازگرداندن کنترل کامل خود بر کل کشور می‌داند.
روز گذشته (یکشنبه) ائتلاف جهانی به‌رهبری آمریکا اعلام کرد که با شبه‌نظامیان «نیروهای دموکراتیک سوریه» (SDF)، متشکل از کردها و عرب‌ها که به‌طور عمده توسط کردها هدایت می‌شوند، درصدد است تا نیروی جدیدی را با ۳۰ هزار نفر برای حفاظت از مرزهای مشترک با عراق و ترکیه ایجاد کند. رودخانه فرات نیز «نیروهای دموکراتیک سوریه» را از نیروهای دولتی سوریه جدا می‌کند.
ترکیه نیروهای کرد مورد حمایت آمریکا را تهدید علیه امنیت ملی خود می‌داند. از نظر دولت این کشور حزب کردی اتحاد دموکراتیک (PYD) و شبه‌نظامیان «یگان‌های مدافع خلق» (YPG)، ستون فقرات «نیروهای دموکراتیک سوریه»، متحدان حزب کارگران کردستان (پ‌ک‌ک) هستند که ترکیه با آن در حال جنگ است و فعالیت این حزب را ممنوع اعلام کرده است.
اردوغان در این‌باره گفت: «این چیزی است که ما باید به همه متحدان خود بگوییم: خود را بین ما و سازمان‌های تروریستی قرار ندهید، وگرنه ما مسئولیت پیامدهای نامطلوب را نخواهیم پذیرفت (…) یا شما پرچم‌های خود را از این سازمان‌های تروریستی می‌گیرید، یا ما این پرچم‌ها را به شما تحویل می‌دهیم، ما را مجبور نکنید کسانی را که با تروریست‌ها هستند دفن کنیم.»
گروه‌های اصلی کردهای سوریه تا کنون به عنوان یکی از چند برنده جنگ سوریه شناخته می‌شوند و تلاش دارند تا خود را در مناطق وسیع شمال سوریه تقویت کنند. واشنگتن به‌رغم حمایت از «نیروهای دموکراتیک سوریه» مخالف برنامه‌های خودمختاری کردها در این منطقه است.
دولت سوریه و احزاب اصلی کردها در طول جنگ این کشور از درگیری با هم پرهیز کرده و هر دو بر نبرد با گروه‌های دیگر تمرکز کرده‌اند. اما اظهارات اسد نسبت به کردها به‌طور فزاینده‌ای خصمانه شده است.
به‌گفته رسانه‌های سوریه، دمشق تشکیل نیروی مرزی جدید توسط آمریکا را به عنوان «حمله شدید» علیه حاکمیت خود محکوم کرد و گفت هر سوریه‌ای که به نیروها بپیوندد «خائن» محسوب می‌شود.
خبرگزاری دولتی سوریه (سانا) به‌نقل از یک مقام وزارت خارجه این کشور نوشت: «آنچه دولت آمریکا انجام می‌دهد بر بستر سیاست مخرب این کشور در منطقه به منظور شکستن کشورها (…) و جلوگیری از هرگونه راه حل برای بحران است.»
متحدان اسد نیز در این‌باره مداخله کرده‌اند. علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران گفت: «هر اقدام سیاسی یا نظامی که با هدف قرار دادن بخشی از سرزمین سوریه در اختیار گروه‌های تروریستی و یا اشغال خاک سوریه از سوی نیروهای خارجی انجام شود، برخلاف منافع مردم و تهدیدی برای کشورهای منطقه بوده و محکوم به شکست است.»
سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه نیز ضمن اعلام این‌که مسکو نگران آن است که واشنگتن در پی سیاست چند تکه کردن سوریه باشد، گفت: «این اقدام با واکنش منفی ترکیه مواجه شده و از نظر ما نیز پرسش‌های جدی و مهمی در رابطه با حفظ تمامیت ارضی سوریه در پی دارد.»
ائتلاف جهانی گفته است که «نیروهای امنیتی مرزی» تحت فرماندهی «نیروهای دموکراتیک سوریه» خواهند بود و ۲۳۰ نفر در حال حاضر مشغول آموزش آغازین در این زمینه هستند. ترکیب قومی آن نیز بازتاب‌دهنده مناطقی است که نیروها در آن زندگی می‌کنند. اعراب بیشتر در امتداد دره فرات و مرز عراق خدمت می‌کنند و کردها بیشتر در مناطق شمال سوریه قرار خواهند گرفت.
بیشتر بخوانید:
بیچاره ارودغ
بهنام / 16 January 2018