کارگران کارخانه هپکو که از ۵ دی در اعتراض به توقف تولید کارخانه و ماهها تعویق دستمزد در اعتصاب به سر میبرند سهشنبه ۱۹ دی در اراک راهپیمایی و چهارشنبه ۲۰ دی مقابل استانداری استان مرکزی در اراک تجمع کردند و خواستار پاسخ مسئولان شدند. استاندار مرکزی خشمگین شده و گفته است کارگران باز هم در خیابانها راه میافتند. او کارگران را تحریک شده خوانده و خواستار برخورد با کسانی است که کارگران را «تحریک» میکنند.
پس از «اغتشاشگران» نوبت «تحریکگران»
تظاهرات اعتراضی مردم که از ۷ دی آغاز شد به مدت ۱۰ روز بر اعتصابات و اعتراضات کارگری سایه افکنده بود. آن تظاهرات سراسری با سرکوب سنگین متوقف شد. نمایشات سه روزه حامیان و حقوقبگیران نظام الهی در خیابانها هم انجام شد و باز نظام مانده است با کارخانههای ورشکسته و نیمهتعطیل، کارگرانی که ماهها دستمزد نگرفتهاند و اعتصابات کارگری که برخی هفتههاست ادامه دارند.
چهارشنبه ۲۰ دی، کارگران تراکتورسازی تبریز بیست و هفتمین روز از تجمع اعتراضی خود مقابل کارخانه را پشت سرگذاشتند. این کارخانه ۱۰ ماه پیش اعلام ورشکستگی کرد و ۱۲۰ تن از کارگرانش بلاتکلیفاند. کارگران که نگران آینده شغلی خود هستند از ۲۳ آذر پس از پلمب کارخانه، مقابل آن تجمع کردهاند.
در همین روز اعتصاب رانندگان کامیونهای سوخترسانی پالایشگاه اصفهان وارد دومین روز خود شد. کارگران کشتارگاە سنندج در اعتراض بە عدم پرداخت حقوق ٤ ماە دستمزد اعتصاب کردند. و کارگران کارخانه شماره یک نساجی قائمشهر که به نبود امنیت شغلی و تعویق مزدها معترضند مقابل شورای شهر تجمع نمودند.
کارگران هپکو باز مقابل استانداری استان مرکز در اراک تجمع کردند و خواستار پاسخگویی مسئولان شدند.
اما حکومت بنا ندارد خیابانهایی را که از «اغتشاشگران» و «آشوبگران» پس گرفته به کارگران تحویل دهد. استاندار مرکزی از حضور کارگران در خیابانها به شدت عصبانی است و حالا نوبت تسویه حساب با «تحریکگران» رسیده که کارگران را به خیابانها میکشانند.
علی آقازاده استاندار استان مرکزی روز چهارشنبه درباره کارگران هپکو گفته درست است که این کارگران دو ماه حقوق در سال ۹۶ عقب هستند اما یک ماه حقوق آنها اخیرا پرداخت شده است. استاندار که ظاهرا انتظار دارد کارگران بابت دریافت یک ماه دستمزد معوقه خود از مسئولان تشکر کنند، پرسیده است:
«کارکنان هپکو شاهد تلاش مسئولان استان برای رفع مشکلات آنان هستند و با توجه به این امر تجمع کارکنان هپکو در خیابان چه معنی میتواند داشته باشد؟»
به گفته آقازاده، حضور کارگران در خیابانها ناشی از تحریک کارگران است و «کارگران باید جلوی این عده اندک بایستند.»
ورشکستگی کارخانهها و اهلیت خریداران
دو مورد از اعتصابات کارگری ادامهدار در هپکو و تراکتورسازی تبریز در جریان است. هر دو کارخانه پس از واگذاری به بخش خصوصی در سالهای اخیر روند نزولی را طی کردهاند، هر دو ورشکستهاند و نهادهای ذیربط از جمله سازمان خصویسازی این کارخانهها را به مالکان جدید واگذار کرده و پس از مدتی از آنها به دلیل نداشتن «اهلیت» خلع ید کردهاند.
مدیریت کارخانه هپکو پس از اعتصاب کارگران در شهریور ماه از «واگنسازی کوثر» به «هیدرو اطلس» واگذار شد و به تازگی از مدیر جدید نیز به سبب «عدم اهلیت» خلع ید شده است. سرنوشت تولید کارخانه ناروشن است و به گفته استاندار، استانداری قصد پرداختن به معوقات مزدی سال ۹۵ کارگران را ندارد.
تراکتورسازی تبریز وضعیت مشابهی دارد. دولت بدنبال یافتن خریدار مناسبی برای واگذاری کارخانه است و معاون اداره کار آذربایجان شرقی گفته است کارگران باید برای رسیدن به مطالبات خود منتظر باشند تا خریداری با اهلیت لازم برای واگذاری کارخانه پیدا شود. در این میان دادگستری تبریز که در حال حاضر مسئول نگهداری از این واحد صنعتی است با تعیین ضرب العجل دو روزه برای کارگران از آنان خواسته وکالت نامهای را امضاء کنند که کارگران آنرا علیه منافع خود میدانند و از امضای آن سرباز زدهاند.
چه کسی مسئول عدم اهلیت خریداران کارخانهها و توقف تولید در آنهاست؟ مهدی مقدسی نماینده اراک در مجلس در اشاره به وضعیت کارخانههای هپکو و آذرآب اراک گفته است: «شرکتهایی در استانهای مختلف بر اثر واگذاری نامناسب دچار مشکل شدند و بحرانهایی را برای کشور و کارگران ایجاد کردند، چند مورد از این شرکتها در اراک وجود داشت.»
اعتراض کارگران اخراج از کار، احضار و بازداشت را بدنبال دارد. ۲۰ تن از کارگران هپکو پیش از اعتصاب اخیر توسط دستگاه قضایی احضار شده و برایشان پرونده تشکیل داده شده است.
سخنان استاندار مرکزی در رابطه با راهپیمایی کارگران هپکو میتواند زمینه ساز احضار و دستگیریهای بیشتر برای خاموش کردن کارگران هپکو و زهرچشمگرفتن از کارگران کارخانههایی با وضعیت مشابه باشد.
این سخنان زمانی معنادارتر میشود که در نظر بگیریم در روزهای اخیر دهها تن از فعالان اجتماعی از جمله فعالان کارگری، دانشجویی و نویسندگان دستگیر شدهاند. دستگیری برخی از این فعالان که نقشی در تظاهراتها نداشتهاند «پیشگیرانه» اعلام شده است.
از جمله میتوان به دستگیری داوود رفیعی و مهدی توپچی دو فعال کارگری اشاره کرد.
داود رفيعي كارگر اخراجي پارس خودرو است. اداره کار به اخراج او توسط کارفرما مهر تائید زده است. رفیعی روز سهشنبه ۱۹ دی مقابل وزارت کار مورد ضرب و شتم قرار گرفته و توسط مامورین انتظامی بازداشت شده است.
مهدی توپچی فارغ التحصیل معماری و از فعالان کارگری نیز در شامگاه ۱۴ دی در منزل خود دستگیر و به زندان اوین منتقل شده است. از این فعال کارگری نیز اطلاعی در دست نیست.