شهزاده سمرقندی ـ روز یکشنبه، ۳۰ اکتبر، انتخابات ریاست جمهوری کشور قرقیزستان برگزار شد و کمیسیون مرکزی انتخابات این کشور، یک روز بعد نتایج شمارش آرا را اعلام کرد: آلمازبک آتامبایف با به‌دست آوردن ۶۳ در صد آرا به عنوان رئیس‌جمهور این کشور انتخاب شد.
نتیجه شمارش آرا اما منجر به بروز نارضایتی در بخش‌هایی از قرقیزستان شده است و حتی یکی از نامزدها کمیسیون انتخاباتی را تهدید کرده است که در صورت عدم لغو نتایج شمارش آرا، طرفداران خود را به خیابان‌ها می‌کشد.
قارمچی بک تاشیف، یکی نامزدهای انتخابات و نماینده پارلمان که ریاست فراکسیون حزب “آتا ژورت” قرقیزستان را نیز بر عهده دارد، معتقد است که در انتخابات تقلب شده است. با این‌همه رسانه‌های محلی و ناظران خارجی انتخاباتی گفته‌اند که انتخابات با روحیه مثبت و در آرامش تمام برگزار شده است.
آلمازبک آتامبایف که شش فرزند و علاقه زیاد به جهانگردی دارد، بعد از پیروزی در انتخابات گفته است تلاش می‌کند همه راه‌ها را برود تا به شیوه درست مذاکره بین احزاب و اقوام دست یابد.
او که متولد سال ۱۹۵۶ و تحصیل‌کرده دانشگاه دولتی مسکو در رشته اقتصاد است، به رسانه‌های داخلی گفته: “ما باید بیاموزیم که مثل اروپایی‌ها مذاکره کنیم و تمام مسئله و مشکلات کشور را از راه صلح و سازش حل کنیم تا از یک انقلاب دیگر جلو گیری شود.”
آقای آتامبایف پیش از این در جریان انتخابات گفته بود، می‌داند چطور کشور را از بحران اقتصادی بیرون بکشد و آینده قرقیزستان را روشن می‌بیند.
در قرقیزستان، این کشور تازه تاسیس آسیای میانه، نزاع های قومی شدت دارد و حتی گفته شده است که درگیری‌های سال گذشته بین اقوام ازبک و قرقیز، یکی از شدیدترین درگیری‌های قومی در تاریخ منطقه بوده است.
با توجه به این زمینه‌ها و بحران اخیر این کشور، با قادرشاه مروت، روزنامه‌نگار در شهر بیشکک، پایتخت قرقیزستان گفت‌وگویی کرده‌ام و از او خواسته‌ام از مشاهدات خود در جریان انتخابات و همینطور از شناخت خود درباره رئیس‌جمهور جدید قرقیزستان برای رادیو زمانه بگوید.
قادرشاه مروت: آلمازبک آتامبایف بعد از فروپاشی از اولین شخصیت‌های کشور قرقیزستان بود که به تجارت خصوصی مشغول شد و با تاسیس چند کارخانه صنعتی در شهر بیشکک از ثروتمندترین افراد این کشور شد. آقای آتامبایف بارها در سخنرانی‌هایش به این نکته اشاره کرده که از دوران نوجوانی به تجارت خصوصی علاقه داشته است و ثروتی که در طول این سال‌ها به دست آورده در راه تبلیغ انتخاباتی خرج کرده است. وی همچنین گفته است برای تبلیغ نظر و برنامه‌های خود در جریان انتخابات از بودجه دولتی استفاده نکرده است.
آلمازبک آتامبایف دو رقیب قوی داشت. این دو معتقد هستند در جریان انتخابات تقلب صورت گرفته است. چطور شد که آقای آتامبایف برنده شد؟
حقیقت این است که آن دو کاندیدایی که بعد از آلمازبک آتامبایف مقام دوم و سوم را به دست آوردند، یکی قارمچی‌بک تاشیف، وزیر حوادث غیر مترقبه قرقیزستان در دوران باقی‌اف بود و دیگری اداخان محمدعمراف از حزب “بوتون” قرقيزستان و دبیر شورای امنیت این کشور. با توجه به این که انتخابات روز یکشنبه قرقیزستان با شرکت بیش از هزار نفر از ناظران بین‌المللی و بیش از چندهزار نفر ناظران محلی و نمایندگان احزاب برگزار شد، به‌طور کلی گفته شده است که نقض جدی‌ای در اصول انتخاباتی مشاهده نشده است. تنها مشکلی که به نظر رسید این بود که بعضی از افراد اسامی خود را در حوزه های انتخاباتی پیدا نکردند. تا به حال ناظران کشور های مشترک‌المنافع و هم ناظران محلی اعلام کرده‌اند که در این انتخابات قانون‌شکنی جدی به نظر نرسیده است که بر اساس آن بتوان نتایج انتخابات را مورد شک و تردید قرار دهد.
آن افرادی که تهدید به تجمع‌های گسترده کرده بودند و می‌خواستند به خیابان‌ها بریزند تا حق خود را به دست بیاورند، چه واکنشی نشان دادند؟ به اعتراض آنها هیچ توجهی شد؟
آقای تاشیف، نماینده پارلمان و نماینده حزب “آتا ژورت” بود که یک روز قبل از انتخابات اعلام کرده بود اگر در انتخابات تقلب صورت بگیرد طرفداران خود را به میدان‌ها خواهد آورد. ایشان نماینده استان جلالآباد است و امروز نیز گفته است که نتیجه انتخابات را قبول ندارد. گروهی کوچک از جانبداران ایشان در یکی از محله‌های استان جلالآباد، شاهراه بین شهر بیشکک و شهر اوش را مسدود کردند، ولی بعد از چندساعت جاده را باز کردند. تا کنون واکنش شدیدی صورت نگرفته است، ولی سر و صداهایی از استان جلالآباد می‌رسد که استان اصلی طرفداران این دو نامزد شکست‌خورده است. اعتراض‌کنندگان تقاضا دارند که نتایج انتخابات تایید نشود و یک انتخابات جدید صورت بگیرد، اما به نظر می‌رسد این درخواست چندان منطقی نیست و حمایت زیاد مردمی ندارد.
آقای آتامبایف از حزب سوسیال دموکرات است و آیا این به آن معنا خواهد بود که مثل کشور های ازبکستان و تاجیکستان در قرقیزستان نیز از این پس فشارهای فراوان بر مذهبی‌ها وارد خواهد شد؟
فکر نمی کنم. چون قرقیزستان کشوری است که با کشور های ازبکستان و تاجیکستان تفاوت‌های زیادی دارد و بعد از فروپاشی شوروی ارزش‌های دموکراسی در این جا بیشتر ریشه پیدا کرده است. به همین خاطر فکر نمی‌کنم با به قدرت رسیدن آلمازبک آتامبایف فشار بر افراد مذهبی افزایش یابد. آتامبایف همیشه تاکید بر این داشته است که به خدا و ارزش‌های دینی اسلام اعتقاد دارد.
یکی از برنامه‌های انتخاباتی آقای آتامبایف این بود که می‌خواهد کشور قرقیزستان را از لحاظ اقتصادی جلو ببرد. از چه راه می‌خواهد به این نتیجه برسد؟
درست اشاره کردید. یکی از دلایل محبوبیت او در همین برنامه‌های اقتصادی او ست. مردم خود دیدند طی یک‌سالی که او مقام نخست‌وزیری را بر عهده داشت، توانست تکانی به اقتصاد دولت بدهد. افزایش سه‌برابری و یکباره حقوق معلمان، کارمندان ساحه بهداشت و هنر و دیگر و دیگر، به اصطلاح، امیدی را در مردم بیدار کرده است. ایشان هم قول داده است که از اولین ساعت ریاست خود برای رشد اقتصادی و اجتماعی قرقیزستان اقدام کند. با توجه به این که با نخست‌وزیر روسیه، ولادیمیر پوتین روابط خوبی برقرار کرده، این امید هست که در این راستا به روسیه نیز دست کمک دراز کند.