رخشنده اعتصامی مشهور به پـروین (۱۲۸۵–۱۳۲۰) در دوران تاریخی انقلاب مشروطه در مهم‌ترین مراکز مشروطه‌خواه زیسته است. او در خانه پدری در شهر تبریز به دنیا آمد و در سال ۱۲۹۱ پس از آنکه پدرش به وکالت مجلس انتخاب شد، به همراه خانواده به تهران آمد. خانه‌های پدری پـروین چه در تبریز و چه در تهران همواره مکانی برای اجتماع روشنفکران حوزه عمومی زمان بوده‌اند.
پدر پروین، یوسف اعتصامی (اعتصام‌الملک آشتیانی) از نویسندگان دوران مشروطه و یکی از اولین مترجمان ادبیات حامی حقوق زنان در ایران بود. اعتصام‌الملک ماهنامه ادبی “بهار” را منتشر می‌کرد و خانه او در تهران محفل ادبی بود که در آنجا پـروین از نزدیک با بسیاری از روشنفکران مشروطه‌خواه و استادان ادبیات ایران همچون دهخدا و ملک الشعرای بهار نشست و برخواست داشت.
از این رو، اهمیت خانه پدری پـروین در تهران نه تنها به خاطر خود پـروین بلکه به خاطر حضور مستمر حلقه ثابتی از مشروطه‌خواهان و روشنفکران حوزه عمومی زمان در این خانه است. اما این خانه، که در بافت تاریخی عودلاجان تهران قرار دارد، به گفته معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی از فهرست آثار ملی خارج شده است و احتمال تخریب آن برای نوسازی تجاری وجود دارد. بنا به شنیده‌ها، مالکان بنا دارند تا به جای خانه پـروین، یک مجتمع تجاری بسازند و شهرداری هم به آن‌ها مجوز داده است.
خانه پروین در زادگاهش تبریز اما قرار است تنها یادگار از خانواده اعتصامی باقی بماند. سازمان میراث فرهنگی بودجه خاصی را برای مرمت خانه تبریز اختصاص داده است. این گزارش تصویری مربوط به مرمت خانه تبریز خانواده اعتصامی است.
عکس: مهسا جمالی