در پی انتشار گزارش‌های ضد و نقیض از ورود  پساب “کارخانه کانسار خزر” در استان گلستان، سازمان انرژی اتمی اعلام کرد که پیگیر این موضوع خواهد بود.

کارخانه کانسار خزر در منطقه اینچه و در قلمرو روباه کمیاب ترکمنی واقع شده/ عکس از سیاوش روشنیان

سیاوش روشنیان، فعال محیط زیست که این موضوع را پیگیری کرده می‌گوید پساب‌های این کارخانه حاوی اسيد و عناصر پرتوزا است.

این فعال محیط زیست در گفت‌وگویی رادیویی می‌گوید: «کارخانه کانسار خزر، ۲۰۰ ليتر بر ثانيه پساب اسيدی توليد می‌کند و مکاتبه شهريور سال گذشته سازمان انرژی اتمی با مسئولان اداره کل حفاظت محيط زيست استان گلستان حکايت از وجود عنصر پرتوزای راديوم در پساب اين کارخانه دارد.»

همزمان با این اظهارات بهزاد کمال‌وندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی اعلام کرده که «مرکز جامع ايمنی هسته‌ای کشور مراقبت از فعاليت‌های کارخانه کانساری را که می‌تواند با مسائل پرتوی مرتبط باشد برعهده دارد».

سخنگوی سازمان انرژي اتمی گفته این مرکز پیشتر نیز به کارخانه کانسار خزر تذکرات لازم را داده بود و به همین سبب مقرر شده تا فعاليت این کارخانه به صورت مداوم تحت نظر قرار گیرد.

او گفته گزارش نهایی مرکز جامع ايمنی تا دو هفته دیگر آماده می‌شود.

این اظهارات در حالی بیان می‌شود که مديرعامل «کانسار خزر» گفته پساب این کارخانه کاملاً عاری از راديواکتيو است.

منطقه اينچه‌برون که این کارخانه یُدسازی در آن قرار دارد از آخرین زیستگاه‌های روباه ترکمنی نیز به شمار می‌آید.

سیاوش روشنیان، فعال محیط زیست که سال‌هاست بر روی نسل روباه ترکمنی در ایران تحقیق کرده، در این باره می‌گوید «در کل اين زيستگاه ۱۴ لانه روباه وجود دارد که اداره کل حفاظت محيط زيست بنا دارد ۱۲۰۰ هکتار از آن را برای تخليه پساب کارخانه کانسار خزر در اختيار اين کارخانه قرار دهد که بدين ترتيب کليه لانه‌های روباه ترکمنی زير اين پساب فروخواهد رفت.»

در سال ۱۳۹۲ نیز روزنامه اعتماد با انتشار گزارشی نسبت به افزايش شوری و آلوده و اسيدی شدن آب تالاب اينچه بر اثر فعالیت‌های این واحد تولیدی هشدار داده بود. اما مسئولان این کارخانه در پاسخ گفته بودند این واحد تولیدی مجوزهای لازم را برای تخليه پساب به تالاب شور اينچه از اداره كل حفاظت محيط زيست استان گلستان کسب کرده‌اند.

در آن زمان روزنامه اعتماد به نقل از شهاب ميرا، کارشناس محيط زيست اداره كل گلستان نوشته بود: «پيش از اينكه فعاليت‌های صنعتی به روی اين تالاب اثر بگذارد، اينچه تنها زيستگاه طبيعی گونه سخت‌پوست آرتيميا در استان گلستان بود. اين‌گونه كه منبع اصلی غذايی پرندگان آبزی و كنار آبزی مخصوصا فلامينگو است حالا به دليل تغييرات شرايط زيستگاه ديگر در اينچه وجود ندارد.»

تالاب آب شور اينچه فلامينگو در ۲۳ كيلومتری شمال شهرستان آق قلا و جنوب رود مرزی اترك در استان گلستان واقع شده.