۲۲ سال است که که «بنیاد پژوهش‌های زنان» سالانه در کشورهای مختلف، کنفرانسی را با همین نام برگزار میکند.
این کنفرانس امسال در روزهای ۲۴ تا ۲۶ ژوئن، (۳ تا ۵ تیر) در هلند، در شهر آمرسفورت برگزار خواهد شد.
موضوع امسال کنفرانس بنیاد پژوهش‌های زنان «هویتها و چالشها» است. سخنرانان متعددی از جمله نعیم آزوغ، هاله قریشی، منصوره شجاعی، محبوبه بیات، پروین بختیارنژاد، عشی مؤمنی، علی هنری، شهابالدین شیخی، پریسا کاکایی و چند کار‌شناس و فعال اجتماعی دیگر درباره موضوع‌های مختلف سخنرانی می‌کنند و باهم به بحث و گفتوگو مینشینند.
در کنار سخنرانیها، برنامههای هنری گوناگون هم اجرا خواهد شد.
درباره موضوع کنفرانس بنیاد پژوهش‌های زنان با پروین شهبازی، سخنگو و یکی از برنامهریزان آن، گفتوگویی کرهام.
هدف شما از برگزاری کنفرانس بنیاد پژوهش‌های زنان چیست؟
پروین شهبازی: هدف از برگزاری کنفرانس، حمایت از حقوق زنان ایران است. به همین منظور، ما کمیته اجرایی هلند، با بنیاد پژوهش‌های زنان ایرانی، برای برگزاری بیست و دومین کنفرانس بنیاد، همکاری مشترک کردیم.
برای این موضوع، چه نیازی به برگزاری کنفرانس وجود دارد؟
برای دستیابی به حقوق برابر، اول باید این حقوق و مشکلاتی که در سر راه آن است شناخته شود. پژوهشهایی انجام بگیرد و پیرامون آن بحث و گفتوگو بشود تا مسئله روشن بشود و بعد بتوانند برای دستیابی به آن، به حرکت دربیایند.
ما شاهد هستیم که در فضای مجازی، در اینترنت، راجع به موضوع‌های مربوط به حقوق و مسائل زنان، مانند رفع تبعیض حقوقی زنان و یا خشونت نسبت به زنان، مطالب مختلفی نوشته می‌شود و بحثهای گوناگونی شکل میگیرد. در بسیاری از دانشگاههای اروپا و آمریکا نیز در بخشهای مربوط به پژوهش‌های زنان روی مسئله زنان ایران کار می‌شود. در این صورت چه ضرورتی وجود دارد که به برگزاری این کنفرانس منتهی می‌شود؟
همانطور که شما گفتید، آنچنان این پژوهشها و برنامهها گسترده است که همه افراد نمیتوانند همه مطالب را دنبال کنند. به همین دلیل، هر سال یک برنامه مشترک گذاشته می‌شود و آخرین پژوهشها، با تیترهای مشخص، مورد ارزیابی قرار میگیرد.
ضمناً فقط این پژوهشگران نیستند که پژوهشهایشان را ارائه میدهند، بلکه کنشگران هم دعوت میشوند تا تجربیاتشان را در اختیار جمع بگذارند.
در کنار این کنفرانسهای بنیاد، دیدار سالیانه دوستان قدیم، اکتیویستها و پژوهشگران هم هست؛ دیدار صمیمانهای که همه در سال آرزو می‌کنند که آن روز بیاید و همدیگر را دوباره ببینند.
امسال بیست و دومین کنفرانس بنیاد پژوهش زنان برگزار می‌شود. در این ۲۲ سال، این بنیاد چه دستاوردی داشته است؟
بزرگترین دستاوردی که بنیاد پژوهش‌های زنان به نظر من داشته است، ایجاد یک شبکه وسیع از زنان ایران در داخل و بهویژه در خارج از ایران است؛ شبکه گستردهای از دوستیها که باعث فعالیتهای مشترک هم شده است.
نسل جوان ایرانی خیلی کمتر در گروه برگزارکنندههای کنفرانس دیده میشوند. چرا؟
به‌نظر من، علت این است که جنبش زنان ایرانی به وسیله نسل ما، یا نسل قدیمیتر ایجاد شد و جوانان ایرانی در خارج از کشور با این جنبش پیوند لازم را ندارند. البته این پلها گذاشته شده است. ما برای اینکه این مشکل را که برای ما هم قابل رؤیت بود، رفع کنیم، امسال یک روز تمام را به نسل جوان و جنبش زنان ایرانی اختصاص دادهایم و در کمیته ما هم جوانان نقش بسیار فعالی دارند.
فکر میکنید این عدم هماهنگی یا شکافی که در خارج از کشور بین نسل شما و نسل جوان امروز ایرانی بهوجود آمده است، از کجا نشئت میگیرد؟
فکر میکنم باید این شکاف را به طور کلی در دو شرایط مختلف بررسی کنیم. یکی در داخل ایران است که من چون سالهاست از آن‌جا دورم، نمیتوانم زیاد درباره آن قضاوت کنم. درباره خارج از ایران اما باید بگویم، فرزندان ما در اینجا شرایط دیگر و با فرهنگ و زبان دیگری بزرگ شدهاند.
اگر به شکل طبیعی، بین دو نسل همیشه یک شکاف عمیق هست، این شکاف در مهاجران، معمولاً بزرگتر است. به دلایل دوفرهنگی بودن و به دلایل مشکلاتی که نسل اول مهاجران در زندگی خودشان داشته‌اند و چالشهایی که در اینجا برای دستیابی به یک حداقل زندگی داشته‌اند، این شکاف معمولاً وسیعتر است.
موضوع سخنرانیها و در کل موضوع اصلی کنفرانس امسال بر چه اساسی انتخاب شدهاند؟
موضوع اصلی کنفرانس «هویتها و چالشها» است. ما مخصوصاً از واژه «هویتها» استفاده کردهایم، چون معتقدیم جنبش زنان ایرانی دارای فقط یک هویت نیست. رنگها و اندیشههای مختلف دارد و ما باید به این رنگها، اندیشهها و طیفهای مختلف میدان بدهیم تا رشد کنند. مسئله دوم چالشهایی است که طبیعتاً پژوهشگران و کنشگران ما چه در ایران و چه در خارج با آن درگیرند.
این تی‌تر اصلی ماست. زیرتیترهایی هم داریم که یکی از آنها «جنسیت و خشونت» است. همانطور که میدانید، متأسفانه خشونت همچنان در ایران بیداد میکند، بهویژه خشونت جنسی و همین مسئله باعث شده است بسیاری از زنان به خارج از ایران مهاجرت کنند و یا تقاضای پناهندگی کنند. می‌خواهیم بدانیم این زنان با چه چالشهایی در ساختن زندگی جدید خود در محیط اجتماعی اینجا مواجه هستند.
تی‌تر سوم که برای ما بسیار هم مهم هست، «رابطه جنبش زنان و جوانان» است.
برای حضور مردان در این کنفراس چه تلاشی کردهاید؟ آیا در انتخاب سخنرانها و سخنرانیهایتان به این نکته دقت کردهاید؟
وقتی ما اطلاعیهها را پخش میکردیم و از دوستان مرد خود میپرسیدیم که آیا اطلاعیه را دریافت کردهاند، میگفتند: «بله! آن را به خانممان دادهایم.» بعد دیدیم در ارتباط با کنفرانس زنان، خودبهخود این تصویر اشتباه رایج می‌شود که این برنامه ویژه زنان است.
در حالی که emancipation یا برابری زن و مرد، بدون وجود مردان اصلاً امکانپذیر نیست. بههرحال دوباره باید یادآور بشویم، دوباره باید تماس بگیریم که نه دوستان! وجود شما در این برنامه بسیار مهم است.
برای سخنرانان هم مخصوصاً در نسل جوان، بهطور مساوی، از آقایان فعال کنشگر و یا پژوهشگر دعوت کردهایم.