جمعیت ایرانیان مقیم هلند از سی هزار نفر گذشت. بر پایه‏ی تازه‏ترین داده‏ها در مرکز آمار هلند در لاهه، اکنون بیش از ۳۲,۷۰۰ ایرانی در این کشور زندگی می‏‌کنند.

بیشترین تعداد ایرانیان مقیم هلند به ترتیب در شهرهای آمستردام، روتردام و لاهه متمرکز شده‏اند. بخش اعظم این مهاجران از سال‏های پایانی دهه‏ ۱۹۸۰ تا سال‏های میانی دهه ۱۹۹۰ به عنوان پناهنده، در این کشور اقامت گزیده‌اند.

جامعه ایرانی در هلند یکی از تازه‌واردترین و در عین‌حال، از بزرگترین جوامع مهاجر ایرانی در اروپا محسوب می‌شود. جامعه ایرانی بر پایه گزارش‌های منتشر شده از سوی مرکز آمار هلند، از موفق‌ترین گروه‌های مهاجر در زمینه هماهنگی با جامعه میزبان معرفی شده‌اند.
 

مینا حسینی‏‌نژاد، متخصص آمار در مرکز آمار هلند (سی.بی.اس)، در رابطه با چگونگی بدست آمدن چنین آماری در هلند می‏گوید: «سی‏.بی.‏اس، اطلاعات مربوط به آمار جمعیت را به‏صورت الکترونیکی و به‏طور متداوم از شهرداری‏ها می‏گیرد. در سیستم، نام و مشخصات همه کسانی که در یک شهر به عنوان شهروند زندگی می‏کنند، ثبت می‏شود. بنابراین همیشه اداره آمار از آخرین تحولات جمعیت باخبر است.»

در آماری که به‏دست آمده، آیا تنها ایرانیانی که دارای گذرنامه‏ ایرانی هستند جزو ایرانیان هلند به‏شمار آمده‏اند یا ایرانیان دارای گذرنامه‏ی هلندی و فرزندان آن‏ها نیز به حساب آمده‌اند؟

برای پاسخ به این سئوال باید توضیح مختصری بدهم. در هلند به لحاظ آماری، مردم به دو دسته تقسیم می‏شوند: مهاجر (allochtoon) و بومی (autochtoon). بر اساس تعریف اداره آمار، کسانی که یا خودشان و یا یکی از والدین آن‏ها در خارج از هلند به دنیا آمده باشد، مهاجر محسوب می‏شوند. بر این اساس، ۲۰ درصد از جمعیت هلند، یعنی حدوداً سه و نیم میلیون نفر مهاجر هستند. در بین مهاجران هم تقسیم‏بندی بر پایه ملیت انجام می‏شود.
 

حال برگردیم به ایرانیان، نسل اول و نسل دوم؛ این‏ها کسانی هستند که به‏‌طور قانونی در یک شهرداری در هلند ثبت شده‌اند. ولی افراد دیگری را هم داریم که پناهنده هستند. پناهند‏ه‏ها به شرطی که به مدت شش ماه در هلند ساکن شده باشند نیز به‏حساب می‏آیند. در بین این پناهنده‏ها باز کسانی هستند که آدرس ثابت ندارند. این افراد در شهرداری لاهه ثبت‏نام می‏شوند، بنابراین آمار آن‏ها هم گرفته می‏شود.
در این بین، تنها کسانی می‏‌مانند که یا هنوز به مدت شش ماه نیست که در این‏جا پناهنده شده‌اند و یا اینکه غیرقانونی زندگی می‏کنند. آمار این افراد را به هیچ‏وجه نمی‏توانیم دربیاوریم.
 

پراکندگی ایرانیان در سراسر هلند از کجا نشات گرفته؟

ایرانیان همیشه پراکنده بوده‌اند. چون کمپ‏های پناهندگی در کل کشور پخش هستند و ایرانی‏ها هم به این شکل پراکنده شده‏اند. هلند دربرگیرنده ۴۱۳ شهرداری است که تقریباً در همه آنها، ایرانی‏ها ساکن هستند.

مرکز آمار هلند این داده‌ها را تنهاً به صورت آماری گردآوری می‏کند یا این‏که بر پایه‏ی این اطلاعات تصمیم‏‏هایی گرفته می‏شود و سیاست‏گذاری‏هایی اعمال می‏شود؟

تقریباً در ۹۹ درصد از مواردی که آمار تهیه می‏شود، برای استفاده در پارلمان یا کابینه است. بر فرض در مورد پناهندگی، افزایش پناهنده‏ها در ۲۰ سال اخیر، باعث شده که هلند در ۲۰ سال گذشته، قوانین خاصی در اینباره ایجاد کند. در سال‏های ۱۹۸۶، ۱۹۹۴ و ۲۰۰۰ مرتب این قوانین بازبینی شده‌اند.
 

از یک سو، در چند سال اخیر، بحث پناهندگی به یک بحث ملی تبدیل شده و همه دربارهء آن اظهارنظر می‏کنند. بسیاری مخالف‏ هستند که هلند این‏قدر پناهنده می‏پذیرد. از سویی، دیگر کشورهای اروپایی هم به این موضوع انتقاد دارند و هلند را زیر فشار قرار می‏دهند که بایستی بر پایه قوانین جهانی، به سهم خودش پناهنده قبول کند.

آیا مشخص شده به چه دلیل در هلند در دوره‌ای خاص تعداد زیادی پناهنده مورد پذیرش قرار گرفته ولی اکنون در پی محدودتر کردن آن هستند؟

تعداد همیشه اتفاقی است، ولی عوامل گوناگونی باعث انتقاد مردم می‏شود. حتا در پارلمان، در موارد زیادی روی این قضیه بحث شده است. مسئله از یک طرف، فشار اقتصادی است و از طرف دیگر، حضور حدود سی هزار ایرانی، به نسبت شانزده میلیون هلندی زیاد جلوه می‏کند، یا این‏که سه و نیم میلیون خارجی در هلند، زیاد جلوه می‏کند.
 

این است که مردم این قضیه را چندان مثبت نمی‏بینند و همیشه، به‌ویژه در این اواخر، تاجایی که توانسته‏اند مخالفت خود را اعلام کرده‏اند.

آیا مشخص است که علی‏رغم این مخالفت‏ها و همچنین جمعیت هلند و وسعت کم این کشور، به چه دلیل هلند هنوز تعداد زیادی پناهنده می‏پذیرد؟

هلند پیشینه خوبی برای پذیرش پناهندگان دارد. از زمان اختلاف بین کاتولیک‏ها و پروتستان‏ها، هلند همیشه جایی بوده که پروتستان‏ها را پذیرفته و یا حتی یهودی‏ها به این‏جا پناهنده شده‏اند. این سابقه به بیش از یکصد سال می‏رسد و حرکت تازه‌ای نیست. هلندی‏ها هم همیشه به این قضیه افتخار کرده‏اند که هلند جایی بوده که به این افراد پناه داده است.

در مرکز آمار هلند آیا دلیل افزایش یا کاهش ملیت‏های گوناگون در هر سال هم بررسی می‏شود؟
 

صددرصد بررسی می‏کنند. به همین خاطر هم آمار می‏گیرند. اگر بر فرض تعداد ملیت خاصی بالا برود، این قضیه را در سیاست‏های خارجی تاثیر می‏دهند؛ با کشور مربوطه و یا با سازمان ملل صحبت می‏شود. همیشه از این آمار، برای این‏گونه مسایل استفاده می‏‌شود.

عکس، ویدئو و گزارش: پژمان اکبرزاده: [email protected]

– دو ویدئو از گردهمایی‌های ایرانیان هلند
(نوروز ۱۳۹۰ – تظاهرات علیه اعدام‌ در ایران، مارس ۲۰۱۱)