بهداد بردبار – یک پناهجوی کرد که در ماه بهمن، توسط مقامات نروژی به ایران بازگردانده شده بود در زندان اوین به سر می‌برد و فعالان حقوق بشر نسبت به وضعیت او هشدار داده‌اند.به گزارش تارنمای سازمان غیر دولتی “حقوق بشر ایران”، رحیم رستمی سه سال قبل به عنوان پناهجو به کشور نروژ آمد و در حالی که تنها هفده سال داشت از این کشور تقاضای پناهندگی کرد. تقاضای او توسط اداره مهاجرت نروژ پذیرفته نشد و در نهایت پرونده‌اش بسته اعلام شد و بعد از مدتی، پلیس نروژ دستور ترک خاک این کشور را به او ابلاغ کرد.

رحیم رستمی ۱۹ ساله، در تاریخ ۲۰بهمن ماه در حالی‌که قصد بازکردن یک حساب بانکی را داشت، توسط پلیس امور مهاجرت نروژ دستگیر و روز بعد به همراه دو پلیس نروژی به ایران بازگردانده شد.او پس از رسیدن به تهران و تحویل به پلیس فرودگاه، مورد بازجویی قرار گرفت و به زندان اوین منتقل شد.

بنا به گزارش‌های رسیده به سازمان حقوق بشر ایران، آقای رستمی بیشتر مدت بازداشت خود را در سلول انفرادی گذرانده است و احتمال می‌رود که مورد بد رفتاری و آزار قرار گرفته باشد.به گفته منابع موثق، مقامات حکومتی از آزادی رحیم به قید وثیقه خودداری کرده‌اند.

مقامات مهاجرت نروژ پیش از این دلایل رحیم برای درخواست پناهندگی را باور نکرده و تقاضای وی را رد کردند. در نامه‌ای مقامات نروژی نوشته‌اند: “ما باور نداریم که پناهجو، رحیم رستمی پس از بازگشت به ایران در معرض آزار و بدرفتاری، تعقیب و یا حبس قرار بگیرد.”

محمود امیری مقدم، سخنگوی سازمان حقوق بشر ایران از مقامات نروژی خواست تا آن‌چه در توان دارند به منظور آزادی رحیم به کار گیرند.او گفت: “مقامات نروژی باید به نوبه خود سهم مسئولیت عمل خود را بپذیرند. رحیم در یکی از بدنام‌ترین زندان‌های جهان به‌سر می‌برد و دولت نروژ باید در این مورد پاسخگو باشد.”

وی افزود: “اتهام رحیم هنوز روشن نیست، اما این که مقامات ایرانی از آزادی رحیم به قید وثیقه خودداری کرده‌اند نشان می‌دهد که پرونده او بسیار جدی است.”آقای امیری مقدم همچنین از همه سازمان‌های مدافع حقوق بشر، جامعه مدنی و دوستان رحیم در نروژ خواست برای آزادی این جوان تلاش کنند و با شروع یک کمپین در نروژ در مورد وضعیت پناهجویان ایرانی اطلاع‌رسانی کنند و دولت نروژ را وادار به پی‌گیری کنند.

این فعال حقوق بشری در مورد بازگرداندن اجباری پناهجویان به ایران گفت: “به تازگی یک خبرگزاری وابسته به یک ارگان امنیتی نوشت: با توجه به ماده7 قانون مجازات اسلامی هر یك از اتباع ایرانی كه در خارج از كشور مرتكب جرم شده و به ایران بازگردانده شوند مجازات خواهند شد، چنانچه این فرد از طریق كیس‌نویسی برای پناهندگی اقدام كرده باشد به اتهام تبلیغ علیه نظام تحت تعقیب كیفری قرار خواهد گرفت.

این بدان معناست که اقدام برای پناهندگی به خودی خود می‌تواند دلیلی برای مجازات باشد. از این رو ما از دولت نروژ و تمامی دولت‌هایی که با پناهجویان ایرانی مواجه هستند می‌خواهیم که از باز فرستادن آنها به ایران اکیدا خودداری کنند.”

فعالان ایرانی حقوق بشر در نروژ از اقدام مقامات نروژ خشمگین هستند و خواستار پاسخگویی دولت این کشور در مورد استرداد این پناهجو هستند.ایران یکی از بزرگ‌ترین ناقضان حقوق بشر است و بسیاری از زندانیان پیش از این با بد رفتاری و شکنجه روبه‌رو شده‌اند. در سال گذشته بیش از ۵۰۰زندانی در ایران اعدام شدند. کشورهای اروپایی متعهد هستند پناهجویانی را که به دلایل عقیدتی، مذهبی یا نژادی با خطر شکنجه و اعدام روبه‌رو هستند را به عنوان پناهنده بپذیرند. استرداد پناهجویان می‌تواند خطر را متوجه پناهجو کند و مقامات اداره مهاجرت نروژ به طور تلویحی به فعالان مدنی ایران اعلام کرده بودند که قصد استرداد پناهجویان ایرانی را ندارند.

وضعیت پناهجویان ایرانی

صدها ایرانی متقاضی پناهندگی در سراسر اروپا، ترکیه و کردستان عراق در کمپ‌های پناهندگی در انتظار به سر می‌برند. روند رسیدگی به پرونده پناهجویان بسیار طولانی است. پناهجویانی که با مشکلات سیاسی و عقیدتی در ایران دست به گریبان بوده‌اند معمولا قادر به ارائه مدارکی که بتواند مدعای آنها را تایید کند نیستند. تعدادی از زندانیان سیاسی و روزنامه‌نگارانی که از ایران به کردستان و ترکیه گریخته‌اند هنوز در وضعیت بلاتکلیفی به سر می‌برند.

نهادهای مدنی تلاش دارند تا دولت‌های اروپایی و ترکیه را متقاعد کنند که از استرداد پناهجویان ایرانی خودداری کنند. در صورتی که یک فعال سیاسی یا مدنی به اشتباه به ایران مسترد شود می تواند عواقب ناگواری از جمله اعدام و شکنجه را در پی داشته باشد.