در کمتر از یک هفته از امضای توافق آتش‌بس، مذاکرات صلح به دلیل انصراف شورشیان دچار چالش شده است. اگنس لوالوآ، کارشناس خاورمیانه، معتقد است، درگیری‌های اطرف دمشق در چند روز گذشته «سمپتوم» یا نشان‌دهنده خواست واقعی بشار اسد است: جلوگیری از تحقق هر راه‌حل دیپلماتیک.
در حالی که به نظر می‌رسد طرح روسی صلح، مبتنی بر فدراتیو شدن سوریه منافع استراتژیک تمام طرفین خارجی همچون ایران و ترکیه را تضمین می‌کند، رئیس جمهور سوریه، بشار اسد چندان از آتش‌بس ۲۹ دسامبر راضی نیست.
این در حالی است که پس از خروج اولیه احرار الشام، دوشنبه ۲ ژانویه، گروه بزرگی از شورشیان خبر دادند از گفت‌وگوهای مربوط به مذاکرات صلح آستانه پایتخت قزاقزستان که مقرر است در پایان ماه برگزار شود، کناره‌گیری خواهند کرد.
تعلیق گفت‌وگوها از جانب شورشیان واکنشی است به بمباران بی‌وقفه دولت سوریه در مناطق مختلف تحت کنترل شورشیان، از جمله حلفایه، عقرب، لطمنا و الزیاره در حما و منطقه جسرین در غوطه شرقی از توابع دمشق، و به ویژه وادی بردی در ۱۵ کیلومتری شرق دمشق.
جنگ سوریه، جنگی روانشناختی
درست پس‌فردای توافق، منطقه‌ای که منبع آب پایتخت است، به صحنه درگیری میان گروه‌های شورشی و ارتش سوریه بدل شد. دولت سوریه شورشیان را متهم کرده است که آب آشامیدنی دمشق را با گازوئیل آلوده کرده‌اند و در عین حال به نیروهای جبهه فتح شام (جبهه نصرت سابق) که مشمول آتش‌بس نیست، پناه داده‌اند. شورشیان این اتهامات را رد کرده‌اند.
اگنس لوالوآ، مشاور و کارشناس مسائل خاورمیانه، می‌گوید جنگی که دمشق پیش می‌برد، قبل از هر چیز یک جنگ روانشناختی است؛ همین تمهید پیش‌تر از جانب اسد در تصرف حلب شرقی به کار بسته شد. «هدف این است که با شایعه‌پراکنی مردم از شورشیان روی‌گردان شده و به صف رژیم بپیوندند. بشار اسد می‌تواند اطلاعات را کاملاً به نفع خویش و در جهت توجیه رفتارش دستکاری کند و نشان دهد که آتش‌بس به دست شورشیان نقض شده است.»
جلوگیری از یک راه‌حل دموکراتیک
به نظر اگنس لوالوآ، استراتژی رئیس جمهور سوریه از آغاز جنگ تا امروز همین بوده است: «هر زمان که توافق‌نامه‌ای امضا شد، این بشار اسد بود که اول آن را زیر پا گذاشت. او می‌داند که از حمایت تزلزل‌ناپذیر روس‌ها و ایرانی‌ها برخوردار است، در حالی که شورشیان از چنین توجه و حمایتی از جانب غرب بهره‌مند نیستند.»
در واقع، آن طور که این کارشناس مسائل خاورمیانه و استاد علوم سیاسی می‌گوید، رئیس جمهور سوریه هیچ علاقه‌ای به پایان دادن جنگ و پایدار ماندن صلح در سوریه ندارد. «او می‌داند که راه‌حل دموکراتیک برای او بازدارنده خواهد بود. اگرچه دیگر خروج اسد از قدرت پیش‌شرط مذاکرات نیست، اما او می‌داند این پیشنهاد دوباره روی میز بر خواهد گشت. او می‌خواهد جنگ ادامه پیدا کند به این امید که بتواند شورش را کاملاً سرکوب کرده و تمام قلمرویش را باز پس بگیرد.»
شورشیان و مانوری با دامنه محدود
مخالفان مسلح اسد اعلام کرده‌اند که «تمام گروه‌های شورشی با رد توافق و با بازگشایی جبهه‌های آتش» در همبستگی با مردم وادی بردی عملیات نظامی را از سر خواهند گرفت. اما آن طور که اگنس لوالوآ مدعی است، دامنه مانور آنها در واقعیت محدود خواهد بود.
مخالفان به اصطلاح میانه‌رو آماده اتحاد همه جانبه با گروه‌های افراطی اسلامگرا برای پیشبرد جنگی مشترک علیه اسد نیستند. به علاوه، بسیاری از این گروه‌ها وابسته به ترکیه‌اند و ترکیه نیز کاملاً ملتزم به توافق‌نامه است، و در جریان مذاکره با روسیه و هم‌صدا با آن اکنون برخی از گروه‌ها را به عنوان تروریست بازشناسی کرده است. این دو مساله میدان مانور آنها را محدود کرده است.
منبع: لا کرا
بیشتر بخوانید: