گزارش سالیانه‌ی ۲۰۱۰ در شرایطی منتشر می‌شود که ایران با موج جدید اعدام‌ها روبه‌رو است. این تعداد اعدام از پایان دهه‌ی ۶۰ در ایران بی‌سابقه بوده است. بر اساس گزارش منابع رسمی ایران در ماه ژانویه ۸۵ مورد اعدام در ایران صورت گرفته است. حداقل سه تن از افراد اعدام شده در ارتباط با ناآرامی‌های بعد از انتخابات دستگیر شده بودند.
گزارش سالیانه نشان می‌دهد تعداد اعدام‌های صورت گرفته در ایران نسبت به سال گذشته افزایش یافته است. میزان اعدام‌های صورت گرفته در سال قبل احتمالاً پس از اعدام‌های سیاسی دهه‌ی ۶۰ (دهه‌ی ۸۰ میلادی) بالاترین میزان اعدام‌های پس از انقلاب اسلامی است.
محمود امیری مقدم سخنگوی «حقوق بشر ایران» در مورد این افزایش اعدام‌ها در سال گذشته گفت: «افزایش شدید تعداد اعدام‌های صورت گرفته در ایران و اعدام‌های مخفیانه، دسته‌جمعی و غیر قانونی در استان خراسان نیازمند واکنش فوری جامعه‌ی جهانی است.»
او اضافه کرد: «میزان اعدام‌ها در سال جدید میلادی از مرحله‌ی هشدار گذشته. تعداد زیادی زندانی سیاسی و غیر سیاسی در زندان‌ها در نوبت اعدام هستند و ما از سازمان ملل می‌خواهیم تا به سرعت یک گزارشگر ویژه را به ایران بفرستد.»
بر اساس گزارش‌های موجود بیش از ۲۰۰ مورد اعدام در سال گذشته صورت گرفته که در این گزارش لحاظ نشده است.
سخنگوی سازمان حقوق بشر ایران معتقد است بر اساس گزارش‌های تایید نشده میزان واقعی اعدام‌ها بیش از آماری است که در این گزارش منتشر شده است.
منابع:
گزارش حاضر بر اساس منابع رسمی تنظیم شده است. این اطلاعات توسط اعضای حقوق بشر ایران استخراج و گرداوری شده است.
۵۷ درصد گزارش‌های اعدام از اطلاعات منتشر شده توسط خبرگزاری‌های رسمی ایران و یا اظهارات مقامات بلندپایه‌ی قضایی جمع‌آوری شده است.
در سال گذشته «سازمان حقوق بشر ایران»، گزارش‌هایی از اعدام‌های دسته‌جمعی را دریافت کرد که توسط منابع رسمی گزارش نشده بودند.
در گزارش حاضر ما تنها گزارش‌هایی را که توسط دو منبع مستقل تایید شده‌اند ذکر کرده‌ایم. در مواردی که سایر سازمان‌های مدافع حقوق بشر گزارش‌هایی را منتشر کرده‌اند ما تنها در صورتی که منابع موثق (وکیل، خانواده قربانی یا شاهد عینی) در داخل ایران توانسته‌اند این گزارش‌ها را تایید کنند آن را به آمار خود اضافه کرده‌ایم.
مجازات اعدام در ایران در سال ۲۰۱۰
– حداقل پانصد و چهل و شش (۵۴۶) تن در سال ۲۰۱۰ میلادی در ایران اعدام شده‌اند.
– سیصد و دوازده (۳۱۲) مورد توسط مقامات ایران به صورت رسمی یا غیر رسمی تایید شده است.
– بیش از ۲۰۰ مورد اعدام به «سازمان حقوق بشر ایران » گزارش شده، اما در گزارش سالیانه درج نشده است.
– سازمان تا این لحظه قادر نبوده تا جزئیات این گزارش‌ها را تایید کند و تحقیقات در این زمینه همچنان ادامه دارد.
– حد اقل دو نوجوان در بین اعدام‌شدگان سال گذشته وجود داشته‌اند.
– حداقل هشت زن در سال گذشته اعدام شده‌اند.
– در بین موارد اعلام شده توسط منابع دولتی تنها ۳۲ درصد افراد اعدام شده نام‌شان به طور کامل ذکر شده است.
– نوزده (۱۹) مورد اعدام در ملا عام صورت گرفته است.
– حداقل ۵۳ فرد غیر ایرانی (پنجاه شهروند افغان، یک شهروند نیجریه و یک شهروند غنا) در بین اعدام‌شدگان بوده‌اند.
سال ۲۰۱۰ میلادی
بالاترین میزان اعدام سالیانه در ده سال گذشته- طبق آمار گزارش شده توسط
سازمان عفو بین‌الملل (امنستی) و سازمان حقوق بشر ایران به ترتیب زیر است:
– سال ۲۰۰۰: ۱۶۵ اعدام (امنستی)
– سال ۲۰۰۱: ۳۱۶ اعدام (امنستی)
– سال ۲۰۰۲: ۱۵۴ اعدام (امنستی)
– سال ۲۰۰۴: ۱۰۸ اعدام (امنستی)
– سال ۲۰۰۵: ۹۴ اعدام (امنستی)
– سال ۲۰۰۶: ۱۷۷ اعدام (امنستی)
– سال ۲۰۰۷: ۳۱۷ اعدام (امنستی)
– سال ۲۰۰۸: ۳۵۰ اعدام (گزارش سازمان حقوق بشر ایران)، (۳۴۶ اعدام گزارش امنستی)
– سال ۲۰۰۹: ۴۰۲ اعدام (گزارش سازمان حقوق بشر ایران)، (۳۸۸ اعدام گزارش امنستی)
– سال ۲۰۱۰: ۵۴۶ اعدام (گزارش سازمان حقوق بشر ایران)
اعدام‌های دسته‌جمعی استان خراسان
سازمان حقوق بشر ایران در سال ۲۰۱۰ میلادی گزارش‌های متعددی از اعدام هایی دریافت کرد که توسط مقامات ایران ذکر نشده‌اند. بیشتر این گزارش‌ها خبر از اعدام‌های متعدد در زندان‌های استان خراسان داشت. به‌طورخاص گزارش‌ها حاکی از وقوع اعدام‌های دسته‌جمعی در زندان وکیل آباد مشهد دارد.
بیشتر این اعدام‌ها بصورت مخفیانه و بدون اطلاع دادن به اعضای خانواده و وکلای متهمان صورت گرفته است.
این اعدام‌ها از سال میلادی۲۰۰۹ آغاز شده و از زمانی که غلامحسین محسنی اژه‌ای به سمت دادستان کل کشور شده رسیده به شدت افزایش یافته است.
منابعی که در تهیه‌ی این گزارش مورد استفاده قرار گرفته‌اند شامل منابع موثق در تماس مستقیم با سازمان «حقوق بشر ایران»، گزارش‌های سایر سازمان‌های حقوق بشری و گزارش‌های تائید شده توسط منابع رسمی جمهوری اسلامی هستند. سازمان «حقوق بشر ایران» تنها گزارش‌هایی را که توسط بیش از یک منبع مستقل ذکر شده‌اند مورد تایید قرار داده و در آمار سالانه قرار داده است.
موارد ذیل در گزارش حاضر آمده‌اند:
– پنجاه (۵۰) اعدام در ماههای فوریه و آوریل (بهمن ۸۸ تا اردیبهشت‌ماه ۸۹) در زندان وکیل‌آباد مشهد صورت گرفته است. ۳۵ اعدام در روز دهم آوریل صورت گرفته که تنها پنج مورد توسط منابع رسمی ایران گزارش شده است.
منبع: احمد قابل یکی از مخالفان دولت و روشنفکر دینی نزدیک به محمد خاتمی، رئیس‌جمهور سابق ایران که مدت ۱۷۰ روز را در زندان وکیل‌آباد گذرانده از انجام اعدام‌های دسته جمعی خبر داده است. او در ماه ژوئن از زندان آزاد شد و اعلام کرد در بندی که او نگهداری می‌شد پنجاه تن از زندانیان اعدام شده‌اند. آقای قابل به دلیل افشای این اطلاعات دوباره بازداشت و راهی زندان شد.
– ۴۵ شهروند افغان در ماه آوریل در شمال خراسان اعدام شدند. احتمالاً این اعدام‌ها در شهر تایباد صورت گرفته است. منابع و سازمان‌های حقوق بشری در افغانستان این گزارش‌ها را تهیه کرده‌اند. نمایندگان مجلس در افغانستان و سازمان‌های مدافع حقوق بشر از تحویل ۴۵ جسد در مرز هرات خبر دادند. ظاهراً اعدام‌ها در سه روز به صورت متوالی صورت گرفته است. فعالان مدافع حقوق بشر و جامعه‌ی مدنی افغانستان که با سازمان حقوق بشر ایران در تماس بوده‌اند معتقد هستند تعداد واقعی جسدهای انتقال یافته توسط ایران بیش از ۴۵ جسد است اما «حقوق بشر ایران» متقاعد شده در این گزارش شمار ۴۵ اعدام را ذکر کند.
– هفت شهروند افغان در ماه مه (خرداد) در شهر تایباد اعدام شدند. نام این افراد در گزارش‌ها ذکر شده ویک وب‌سایت خبری افغان در تماس با «حقوق بشر ایران» این گزارش‌ها را تایید کرد.
– اعدام دسته‌جمعی ۴۶ شهروند در یک روز در ماه تیر و یا مرداد در زندان وکیل‌آباد مشهد. منابع موثق در تماس با سازمان «حقوق بشر ایران» این گزارش‌ها را ارائه دادند.
– اعدام دسته‌جمعی ۶۷ تن در روز ۱۸ آگوست. منابع موثق در تماس با «حقوق بشر ایران»، کمپین بین‌المللی حقوق بشر در ایران و ابراز نظر غیر رسمی مقامات بلندپایه‌ی قضایی این گزارش را تایید می‌کنند.
– یک شهروند اهل کشور غنا در ایران اعدام شده است. نام آغاسی آکابا در روز هجدهم آگوست در میان اعدام‌شدگان است.
– ۱۳ نفر روز پنجم اکتبر در زندان وکیل‌آباد مشهد به دار آویخته شده‌اند. یک شهروند اهل نیجریه به نام پاول چیندو در میان اعدام شدگان بوده است.
– ده نفر در تاریخ دوازدهم اکتبر، ده نفر در تاریخ بیست و ششم اکتبر، ۱۱ تن در تاریخ نهم نوامبر، نه تن در تاریخ ۳۰ نوامبر در زندان وکیل‌آباد مشهد اعدام شده‌اند.
– بیشتر افراد اعدام شده در زندان وکیل‌آباد مشهد متهم به قاچاق مواد مخدر بودند.
بیش از ۲۰۰ مورد زیر به دلیل تفاوت تعداد اعدام‌ها در گزارش‌های مختلف در این گزارش درج نشده است:
– اعدام ۵۰ نفر در زندان وکیل‌آباد مشهد درفوریه تا مارس (دی‌ماه تا اسفندماه ۸۸)
– اعدام ۵۰ تا ۷۰ نفر در روز چهارم آگوست در زندان وکیل‌آباد مشهد
– اعدام ۵۰ تا ۷۰ نفر در روز یازدهم آگوست در زندان وکیل‌آباد مشهد
– اعدام ۵۰ تا ۷۰ نفر در زندان بیرجند در ماههای آگوست تا نوامبر (مرداد تا آذر ماه ۸۹)
در مرداد ماه سازمان «حقوق بشر ایران»، بیانیه‌ای را صادر کرد و در آن نسبت به وقوع اعدام‌های دسته‌جمعی به سازمان ملل متحد هشدار داد و خواستار فرستادن گزارشگر ویژه برای تحقیق در این زمینه شد.
مرور شمار اعدام‌ها در ماههای سال
نمودار موجود روند اعدام‌ها در ماههای مختلف سال ۲۰۱۰ میلادی را نشان می‌دهد. تعدادی که با رنگ قرمز نشان داده شده اعدام‌هایی است که در این گزارش به دلیل دقیق نبودن تعداد افراد اعدام شده و یا تاریخ اعدام در این گزارش وارد نشده‌اند . بیشتر اعدام هایی که با رنگ قرمزنشان داده شده‌اند در زندان مشهد در ماههای جولای و آگوست ( تیر و مرداد ۸۹) اتفاق افتاده‌اند.
اتهامات
نمودار حاضر اعدام‌هایی را که توسط مقامات رسمی گزارش شده است نشان می‌دهد. در این نمودار درصد اتهامات منجر به اعدام ذکر شده است.
بر اساس گزارش رسانه‌های رسمی ایران، ۶۶ درصد افراد اعدام شده متهم به جرایم مربوط به قاچاق مواد مخدر بودند. اتهام ۱۳ درصد افراد اعدام شده محاربه با خدا، نه درصد تجاوز، پنج درصد قتل نفس ، یک درصد اعمال خلاف عفت و یک درصد آدم‌ربایی بود. اتهام چهاردرصد افراد اعدام شده در اخبار رسمی ذکر نشده است.
قابل ذکر است که اتهام بیشتر افرادی که طی اعدام‌های مخفیانه در زندان مشهد به دار آویخته شده‌اند قاچاق مواد مخدر بوده است. این اعدام‌ها در این نمودار نیستند. باید یاداور شویم که تمامی متهمان قاچاق مواد مخدر در دادگاه انقلاب در پشت درهای بسته محاکمه می‌شوند.
محاربه
محاربه اتهامی است که از جانب مقامات ایران به کسانی زده می‌شود که در درگیری مسلحانه و یا گروه‌های مسلح مخالف عضویت داشته‌اند. مجازات محاربه با خدا اعدام است.
در سال گذشته ۳۸ نفر با اتهام محاربه در ایران اعدام شده‌اند. از این میان:
– ۱۳ نفر متهم به عضویت در گروه جندالله بودند . عمده این افراد اهل استان بلوچستان بودند.
– پنج نفر متهم به عضویت در گروه پژاک بودند
– سه نفر متهم به عضویت در «انجمن پادشاهی ایران» و بمبگذاری در یک حسینیه در شیراز بودند. یکی از این افراد در زمان ارتکاب جرم کمتر از ۱۸ سال داشت.
– یک نفر متهم به عضویت در سازمان مجاهدین خلق ایران بود.
در تمامی این موارد گزارش‌هایی حاکی از اعترافات اجباری و شکنجه‌ی این افراد موجود است.
اعضای خانواده و وکلای این افراد از زمان اجرای حکم اعدام بی‌خبر بودند.
هویت افراد اعدام شده
تنها ۳۲ درصد اعدامی‌ها را رسانه‌های رسمی ایران با نام و نام خانوادگی معرفی کرده‌اند. تنها گروه کوچکی از اعدامیان را با اطلاعات بیشتر چون سن آنها معرفی کرده‌اند.
حداقل هشت زن در میان اعدامی‌های سال گذشته بوده‌اند. هویت سه تن از این زنان بر ما مشخص است: شهلا جاهد، شیرین علم‌هولی و مهین قدیری.
اعدام نوجوانان زیر ۱۸ سال
ایران اعدام نوجوانان را در سال ۲۰۱۰ ادامه داد. حداقل دو تن به اتهام جرایمی که در زمان ارتکاب آن به سن قانونی نرسیده بودند اعدام شدند:
آرش رحمانی پور که متهم به محاربه از طریق عضویت در انجمن پادشاهی ایران بود اعدام شد. به گفته‌ی وکیل او خانم نسرین ستوده در زمان وقوع جرم کمتر از ۱۸ سال سن داشت.
محمد نوجوانی که در شیراز محکوم به قتل نفس شده بود اعدام شد.
در میان کسانی که در تابستان سال گذشته مخفیانه در زندان وکیل‌آباد مشهد اعدام شدند گزارش شده که برخی کمتر از ۱۸ سال داشته‌اند. این گزارش‌ها هنوز تائید نشده‌اند.
پی‌نوشت:
سازمان حقوق بشر ایران یک نهاد غیر انتفاعی است که در داخل و خارج ایران فعالیت دارد. این نهاد مدنی از نظر سیاسی مستقل و با تمرکز بر موضوع حقوق بشر در ایران فعالیت می‌کند.
این سازمان در شهر اسلو، پایتخت کشور نروژ مستقر است. به علاوه‌ی ایران سازمان حقوق بشر ایران اعضا و هوادارانی در کشورهای آمریکا، کانادا، ژاپن و سایر کشورهای اروپایی دارد.
این سازمان فعالیت خود را با همکاری شبکه‌ای از مدافعان حقوق بشر در داخل و خارج ایران آغاز کرد. وب‌سایت رسمی این سازمان در سال ۲۰۰۷ آغاز به کار کرده است.
مهم‌ترین فعالیت این وب‌سایت اطلاع‌رسانی درباره‌ی مجازات اعدام در ایران بوده است. هدف سازمان حقوق بشر، لغو مجازات اعدام در ایران است و برای دستیابی به این هدف، تلاش کرده با افزایش آگاهی شهروندان به این هدف دست پیدا کند.
در زمان آغاز به کار سازمان تنها تعداد معدودی از فعالان حقوق بشری بر موضوع اعدام تمرکزی داشتند و این تمرکز عمدتاً متوجه اعدام زندانیان سیاسی بود.
در سال‌های اخیر میزان اعدام‌ها افزایش یافته، اما در مقابل تعداد گروه‌ها و سازمان‌های مدافع حقوق بشر که به موضوع لغو مجازات اعدام توجه نشان می‌دهند نیز در حال افزایش است. حتی بسیاری از احزاب و سازمان‌های سیاسی اپوزیسیون به این موضوع توجه خاصی نشان می‌دهند.
«حقوق بشر ایران» همچنین راهپیمایی، جلسات گفت‌وگو و کنفرانس‌های خبری با موضوع دمکراسی و حقوق بشر در ایران ترتیب می‌دهد.
این سازمان در سال ۲۰۰۹ به عضویت «ائتلاف جهانی علیه اعدام» درآمد.
محمود امیری مقدم یکی از بنیانگذاران و سخنگوی بین‌المللی این سازمان است. هرگونه سئوال در مورد این گزارش و یا سایر گزارش‌های سازمان را می‌توانید با ای‌میل آدرس [email protected] و یا شماره تلفن ۰۰۴۷۹۱۷۴۲۱۷۷ مطرح کنید.
متن انگلیسی، فرانسه و ایتالیایی این گزارش را روی این لینک می‌توانید مشاهده کنید
http://iranhr.net/spip.php?article1984
کاربر مهمان / 23 February 2011