همن سیدی- شواهد نشان میدهد سوریه نمیتواند از موج تغییرات در خاورمیانه در امان باشد. اگر مردم سوریه نیز به مانند سایر مردم جهان عرب، روز خشم خود را نمایش دهند، قبل از همه سیستم تبلیغاتی ایران فلج خواهد شد.
جمهوری اسلامی همواره تلاش کرده است این متحد خود را تافتهای جدا از سایر کشورهای عربی معرفی کند، اما آنچه تمایز میان سوریه با سایر کشورهای منطقه است (خصومت با اسرائیل) آن را از موج تحولات مصون نمیسازد.
مردم منطقه از مواردی خشمگین هستند که در سوریه هم یافت میشود. آنچه تاکنون پایههای حکومت تونس و مصر را لرزانده فساد اداری، دیکتاتوری، حکومت موروثی، سیستم تکحزبی و چند دهه استبداد است که مصادیق آن را یک به یک در سوریه هم میتوان یافت. چندین دهه است یک حزب در سوریه حاکم است که تداوم خود را در سرکوب مخالفان یافته. در سوریه هم آزادیهای فردی و اجتماعی سالهاست پایمال میشود و ریاست جمهوری آن هر دو نشانهی دیکتاتوری را داراست: هم موروثی است، هم دائمی. پس چه دلیلی دارد موج اعتراضها به سوریه هم سرایت نکند.
مردم تونس و مصر اگر انتقادی هم به روابط کشورشان با اسرائیل داشتند آن را دلیل اعتراضهای خود نکردهاند. شاید تجدید نظر در این روابط اولویت چهارم یا پنجم آنها باشد.
این انقلابها را به حق انقلاب نان و آزادی نامیدهاند. پس موضع سوریه نسبت به اسرائیل آن را از موج تغییرات مصون نخواهد کرد. بنا به همین دلیل هم میتوان گفت این عدم مصونیت شامل ایران هم خواهد شد.
در ایران هم نان و آزادی خواستهی مردم است. «نه غزه، نه لبنان»، شعاری بود که اولویتهای مردم در آن تبلور مییافت. مردم سوریه نیز از پرداختن نظامشان به آنسوی مرزها بیزارند. مشکل دیگری که احتمال سرایت تغییرات به سوریه را قوی میکنند مسئلهی اقلیت کردها در سوریه است که مزید بر سایر مشکلات داخلی این کشور است. حتی در اوج آرامش جهان عرب هم، سوریه از این درد مینالید، اما همیشه شرایط منطقه به یاریاش میشتافت. اکنون شرایط تغییر کرده است و روند تغییرات به زیان سوریه است.
تونس و مصر حداقل معضل چندین میلیون اقلیت ناراضی را نداشتند. جنبش کردها در سوریه، پتانسیل قوی تغییرات این کشور خواهد بود. جالب آنکه این جنبش در کردستان سوریه کاملاً سکولار و به دور از خواستههای دینی و جهان اسلامی است و اگر منشا تغییراتی در سوریه شود هم پتانسیل مذهبی را کم خواهد کرد و هم به مانند عراق، سنگ بنای یک حکومت غیر متمرکز و پلورال خواهد بود.
جمهوری اسلامی سالهاست سوریه را نفوذی خود در جهان عرب میدانسته، اما با رسیدن تغییرات به این سوراخ امن، دیگر گریزگاه و مامنی برای روز مبادای رهبران ایران نخواهد ماند.آیا خشم پس از نماز جمعهی آینده، یکی از تلخترین نمازهای جمعه را برای حکومت اسلامی رقم نخواهد زد؟