جواد ظریف در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل با استفان دیون، همتای کانادایی خود دیدار کرد. ترمیم مناسبات گسسته دو کشور از جمله زیر سایه تحریم‌ها، بحث استرداد خاوری و موضوع دستگیری هما هودفر قرار دارد.

iran-canada

وزیر خارجه ایران عصرسه‌شنبه (۳۰شهریور/۲۰ سپتامبر) در نیویورک با همتای کانادایی خود ملاقات کرد. جزییات چندانی از مباحث این دیدار منتشر نشده اما مقام‌های کانادایی به خبرنگار بی‌بی‌سی گفته‌آند که طرفین در باره پرونده‌های کنسولی و مسائل خاورمیانه صحبت کرده‌اند.

ملاقات جواد ظریف و استفان دیون، نخستین دیدار مقامات ارشد ایران و کانادا پس از قطع مناسبات دیپلماتیک دو کشور است. دولت سابق کانادا به نخست‌وزیری استفان هارپر، روابط سیاسی خود با جمهوری اسلامی را در سال ۱۳۹۱ قطع کرده بود اما با روی کار آمدن دولت لیبرال جاستین ترودو، گفت‌وگوهای مقدماتی برای احیای مناسبات شروع شد. به غیر از دیدار ۳۰ شهریور، مقامات سیاسی دو کشور دو دیدار دیگر داشته‌اند.

قطع رابطه دو کشور با تصمیم یک طرفه دولت کانادا در واکنش به حمله “دانشجویان بسیجی” به سفارت بریتانیا در تهران و نقش جمهوری اسلامی در جنگ داخلی سوریه صورت گرفت.

دولت سابق کانادا، جمهوری اسلامی را به حمایت از تروریسم متهم می‌کرد. دولت جدید نیز از نقض حقوق بشر در ایران و حمایت جمهوری اسلامی از گروه‌های تروریستی و تهدید نظامی اسرائیل انتقاد می‌کند.

ایران پس از فرار محمود رضا خاوری به کانادا پیوسته خواهان استرداد او شده است. خاوری که از متهمان پرونده اختلاس سه هزار میلیارد تومانی است، به کانادا گریخته و از سال ۱۳۹۰ تاکنون در آنجا به سر می‌برد. متقابلا دولت کانادا خواهان آزادی هر چه سریعتر هما هودفر، استاد دانشگاه است که از خرداد ۱۳۹۵ در سفر به ایران دستگیر شد.

روزنامه‌ کانادایی «گلوب اند میل» دستگیری هما هودفر  را به درخواست‌های ایران برای بازگرداندن خاوری ربط داد و نوشت ممکن است ایران از دستگیری هودفر به‌عنوان اهرم فشاری برای استرداد خاوری استفاده کند.

دادگاه عالی کانادا اخیرا به مصادره میلیون‌ها دلار از دارایی‌های ایران به نفع قربانیان تروریسم رای داد. استفان دیون، وزیر خارجه کانادا در بهمن ۱۳۹۴ گفته بود کشورش برخی تحریم‌های ایران را لغو خواهد کرد اما “نسبت به رژیمی که برای حقوق بشر خطر محسوب می‌شود و با متحدان کانادا از جمله اسرائیل دوست نیست، سطحی از بی‌اعتمادی را حفظ خواهد کرد.”

دیون در فوریه ۲۰۱۶ در جریان یک سخنرانی در مجلس کانادا گفته بود باز کردن سفارت‌خانه‌ها و از سرگرفتن روابط سیاسی بین دو کشور اولویت اول کانادا نیست.