مشاور دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر ایران می‌گوید که فعالیت‌های پیشگیرانه از اعتیاد به مواد مخدر در کشور ایران، ۳۵ سال از جامعه جهانی عقب‌تر است.
حمید صرامی اعلام کرده که ۵۸ درصد از معتادان کشور کمتر از ۳۴ سال سن دارند. او همچنین اعلام کرده که ۶۳ درصد از معتادان متاهل هستند و با در نظر گرفتن همسر و فرزندان آن‌ها، حدود شش میلیون نفر از وابستگان معتادان در معرض آسیب هستند.
این مقام مسوول می‌گوید که فعالیت‌های پیشگیرانه از اعتیاد به مواد مخدر در کشور ایران، ۳۵ سال از جامعه جهانی عقب‌تر است. بنا بر اعلام صرامی، فعالیت‌های پیشگیرانه در کانون‌های هدف از سال ۱۳۸۰ آغاز شده و حدود ۱۰ درصد از مدارس، پنج درصد از دانشگاه‌ها و پنج درصد از مراکز صنعتی شامل این برنامه‌ها می‌شوند.
آمارهایی که از شیوع اعتیاد در ایران منتشر می‌شود تکان‌دهنده است و هرچند به گفته صرامی، ۹۲ درصد از مردم ایران، اعتیاد را به عنوان اولین آسیب اجتماعی عنوان کرده‌اند، موفقیت‌ها در زمینه مبارزه و کنترل اعتیاد گسترده نیست. با وجود این رهبر جمهوری اسلامی اعتیاد، حاشیه‌نشینی، فساد و فحشا و بی بند و باری اجتماعی، طلاق و نقاط حاد و بحرانی را به عنوان اولویت‌های مقوله آسیب‌های اجتماعی معرفی کرده است.
مشاور دبیر کل ستاد مبارزه با مواد مخدر ایران می‌گوید که در ۳۷ سالی که از پیروزی انقلاب می‌گذرد، ۹ هزار تن مواد مخدر کشف شده، بیش از سه هزار و ۷۵۰ نفر کشته و ۱۲ هزار جانباز در این راه هزینه شده است.
به علاوه، بر دو هزار کیلومتر احداثات مرزی انجام شده و تعدادی از قاچاقچیان و توزیع‌کنندگان دستگیر شده‌اند. ایران تعداد زیادی از قاچاقچیان مواد مخدر را اعدام می‌کند.
با این حال، میزان نفوذ این فعالیت‌ها با توجه به ابعاد آن زیاد نیست و با وجود جمعیت میلیونی معتادان در ایران تنها حدود ۷۰۰ هزار نفر از معتادان کشور از درمان برخوردار شده‌اند. اما صارمی می‌گوید که مانایی در حوزه درمان اعتیاد تنها بین ۱۵ تا ۲۰ درصد است و ۸۰ تا ۸۵ درصد افراد به دلیل عدم جامعه‌پذیری و مداخلات درمانی ضعیف دچار عود می‌شوند.
بر اساس برنامه ششم توسعه باید تا پایان این دوره میزان اعتیاد در کشور ۲۵ درصد و سالانه پنج درصد کاهش یابد.
اما با وجود نیاز به پشتوانه علمی در زمینه مبارزه با اعتیاد، سهم دانشگاه‌ها در مطالعات اجتماعی اعتیاد تنها ۳.۸ درصد است.
زنانه شدن اعتیاد و شیوع آن در میان افراد تحصیل‌کرده یکی از نگرانی‌های بزرگ در این حوزه از آسیب‌های اجتماعی است. مشاور دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر می‌گوید ۳۷ درصد از معتادین کشور دارای مدرک فوق دیپلم، لیسانس، فوق لیسانس و دکترا هستند.
تیرماه امسال، معاون امور زنان و خانواده ریاست جمهوری اعلام کردکه ۵۰ درصد از زنان معتاد در سن ۱۵ تا ۱۹ سالگی مصرف مواد را آغاز کرده‌اند. تعداد زنان درگیر با مواد مخدر روبه افزایش است و نسبت به گذشته دو برابر شده است.علی ربیعی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی هم اخیرا از رشد شش درصدی شیوع اعتیاد به مواد مخدر در بین زنان ایران خبر داده است.
همچنین آمارهای سال ۱۳۸۶ نشان داده که پنج درصد از دختران و زنان به اعتیاد گرایش پیدا بودند که این آمار در سال ۱۳۹۰ به ۹.۳ درصد رسیده است. آرایشگاه‌های زنانه و باشگاه‌های ورزشی از مکان‌هایی هستند که مواد مخدر صنعتی را به بهانه لاغری و تناسب اندام بین گروه‌های مختلف به ویژه زنان توزیع می‌کنند.
اعتیاد دانش‌آموزان هم از نگرانی‌های دیگر در این حوزه است.
ستاد مبارزه با مواد مخدر سال گذشته گفته بود که حداقل سن اعتیاد در ایران ۱۵ سال است. آمارهای رسمی نشان می‌دهد دست‌کم یک درصد از جمعیت ۱۳ میلیونی دانش‌آموزان ایران معتاد هستند. این یک درصد صرفاً شامل دانش‌آموزان معتاد می‌شود و شمار دانش‌آموزانی را که به‌صورت تفریحی مواد مخدر مصرف می‌کنند، در بر نمی‌گیرد.
مشاور دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر گفته که طرح ایمن‌سازی و توانمندسازی دانش‌آموزان در ۱۲ استان کشور در سال جاری اجرا خواهد شد که بر اساس آن قرار است به والدین و معلمان در باره نحوه آمرزش دانش‌آموزان آگاهی داده شود. در حال حاضر، ۵۵ درصد از والدین پس از سه تا پنج سال از اعتیاد فرزندشان متوجه آن می‌شوند.
صرامی در توصیف دلایل گرایش ایرانیان به اعتیاد، کسب لذت به دلیل فقر لذت‌های مشروع و سالم، کنجکاوی، کمبود آگاهی، دانش و مهارت، اختلالات خلقی نظیر استرس در ۲۳.۶ درصد افراد و کمبود تفریحات سالم اشاره کرده و می‌گوید که نداشتن رضایت عاطفی، جنسی و اقتصادی موجب گرایش همسران جوان به سمت اعتیاد می‌شود.
شمار کل معتادان در ایران، به‌طور رسمی یک میلیون و ۳۲۵هزار نفر بر آورد می‌شود. کار‌شناسان مستقل اما شمار واقعی معتادان در کشور را چهار میلیون نفر برآورد می‌کنند.