از ۶۰۰ هزار تماسی که سال گذشته با مرکز اورژانس اجتماعی ایران برقرار شده، ۱۵ هزار مورد مربوط به کودکآزاری بوده است.
رییس فوریتهای اجتماعی سازمان بهزیستی کشور با اعلام این خبر گفته است که در حال حاضر، روزانه ۴۰ مورد کودکآزاری به مرکز اورژانس اجتماعی گزارش میشود.
بنا بر اعلام حسین اسد بیگی، بالاترین آمار در میان معضلاتی که از آنها با عنوان «آسیب اجتماعی» یاد میشود، به کودکآزاری اختصاص دارد.
این در حالی است که به دلایل مختلف ازجمله روشن نبودن دقیق مصادیق کودکآزاری، محدودیتهای کلی آمار مسائل اجتماعی در ایران، گزارش نشدن موارد کودکآزاری به دلایل فرهنگی و البته پنهانکاری نهادهای مختلف حکومتی، آمارهای اعلام شده در زمینه کودکآزاری، چندان قابل اتکا به نظر نمیرسد.
رییس فوریتهای اجتماعی سازمان بهزیستی به خبرگزاری دولتی ایران (ایرنا) گفته است که بیشتر کودکآزاریها از سوی والدین صورت میگیرد. اسد بیگی اما اضافه کرده که تنها سه مورد از ۴۰ تماسی که با مرکز اورژانس اجتماعی گرفته میشود، منجر به انجام مأموریت از سوی تیمهای کارشناسان اجتماعی میشود.
به گفته این مقام مسئول در سازمان بهزیستی، دیگر تماسها به ارائه مشاوره تلفنی و دادن اطلاعات اجتماعی لازم به والدین میانجامد.
این در حالی است که کارکنان اورژانس اجتماعی که تنها مرجع دولتی رسیدگیکننده به کودکآزاری هستند، حتی اگر مایل باشند، اختیار و قدرت اجرایی لازم را برای مداخله در موارد کودکآزاری ندارند. از سوی دیگر تنها ده سال است که کودکآزاری به عنوان «جرم عمومی» شناخته میشود و پیگیری آن منوط به شکایت قربانی نیست.
با وجود این، مجازاتهایی که برای کودکآزاری در نظر گرفته میشود معمولاً متناسب با جرم نیست و بستگان درجه یک، بهخصوص پدر، حتی در مواردی که آزار منجر به قتل کودک شود، به مجازات سنگینی نمیرسد.
بیشتر بخوانید: اعتراض دادستان اردبیل به محکومیت حبس متهمان کودکآزاری در مهد کودک
بسیاری از نزدیکان، بستگان و از همه مهمتر همسایگان نیز کودکآزاری را امری خصوصی و خانوادگی میدانند و از گزارش آن خودداری میکنند.
بیشتر بخوانید: کودکآزاری و پیوند آن با خشونت ساختاری
رییس مرکز فوریتهای اجتماعی سازمان بهزیستی ایران اما از همسر آزاری، خشونت خانوادگی و اقدام به خودکشی به عنوان مواردی یاد میکند که بیشترین تماسها با اورژانس اجتماعی برای رسیدگی به آنها گرفته میشود.
در حال حاضر ۱۷۰ مرکز اورژانس اجتماعی در ایران فعال هستند که کارشناسان آن بدون داشتن وظیفه اجرایی، «پس از تماس تلفنی و اطمینان از صحت آن به در منازل مراجعه میکنند.»
رییس این مرکز به «ایرنا» گفته است که در صورت افزایش نیرو و برطرف شدن مشکلات مالی اورژانس اجتماعی، امکان برداشته شدن گامهای مؤثرتر در رفع مشکل کودکآزاری و همسر آزاری به وجود خواهد آمد.
حسین اسد بیگی درباره اینکه چطور بدون قدرت اجرایی میشود مانع از کودکآزاری، همسرآزاری و … شد نیز گفته است: «در بیشتر استانها همکاری خوب نهادهای اجرایی از جمله نیروی انتظامی و قوه قضاییه، در پیشبرد اهداف اورژانس اجتماعی مؤثر بوده است.» او توضیح بیشتری در اینباره ارائه نکرده است.
حساسیتها نسبت به کودکآزاری در ایران در سالهای گذشته بیشتر شده است و رشد و گسترش شبکههای اجتماعی نیز به کمک فعالان حقوق کودک آمده است تا در شرایطی که حاکمیت بر اساس قوانین شرعی مربوط به دیه، توجه چندانی به این موضوع نمیکند، برای جلب توجه عمومی به این مسأله اجتماعی تلاش کنند.
در یکی از آخرین نمونههای استفاده از ظرفیت شبکههای اجتماعی برای پرداختن به حقوق کودکان، ویدئویی از یک کودکآزاری در مهدکودکی در اردبیل منتشر شد. انتشار این ویدئو واکنشهای زیادی در شبکههای اجتماعی برانگیخت و کاربران از کیفیت نگهداری از کودکان در مهدکودکها و نظارت بر کار مربیان ابراز نگرانی کردند. به دنبال آن رسانههای داخل ایران اعلام کردند که مدیر مهدکودک و فرد خاطی دستگیر و روانه زندان شدهاند.
بیشتر بخوانید: آغاز محاکمه مقصران کودکآزاری مهدکودک اردبیل