پاتریک مودیانو، نویسنده فرانسوی، جایزه نوبل ادبی در سال ۲۰۱۴ را به دست آورد. کمیته نوبل این جایزه را «به خاطر هنر نویسنده در بازآفرینی خاطره انسان‌هایی با سرنوشت‌های باورنکردنی» به او اهدا کرده است.
پاتریک مودیانو در سال ۱۹۴۵ در پاریس متولد شده است. او بر آن است که زندگی چیزی نیست جز سماجت در به یاد آوردن خاطرات و یادمان‌های از یاد رفته و به این جهت به نویسنده «خاطرات انسان» شهرت دارد. نخستین بار او برای این اندیشه در رمان «شجره‌نامه» که بر اساس زندگی خودش نوشته شده، بیان ادبی یافت.
او با تریلوژی «پاریس» به شهرت رسید که از سه رمان تشکیل شده: «میدان اِتوال»، «گشت شبانه» و «بلوارهای کمربندی».
مودیانو در این سه رمان به سال‌های اشغال فرانسه توسط ارتش نازی و همدستی و تبانی گروهی از فرانسوی‌ها با آلمانی‌های اشغالگر می‌پردازد. او در چنین داستانی تلاش می‌کند «هویت» واقعی خود را از میان تباهی‌ها و سیاه‌کاری‌های یک دوران به دست آورد با این امید که بتواند پدرش را از ورطه همدستی با فاشیسم و تباهی و تحقیر نجات دهد.
در فاصله بین انتشار دو رمان «جوانی» (۱۹۸۱) و «جواهر کوچولو» (۲۰۰۱)، همچنان تلاش برای پی بردن به سرنوشت حقیقی فرد از مهم‌ترین درونمایه‌های مورد علاقه مودیانوست.
در محله گمشده (۱۹۸۴)، یکشنبه‌های اوت (۱۹۸۶)، تخفیفِ مجازات (۱۹۸۸)، ماه عسل (۱۹۹۰)، گل‌های ویرانی (۱۹۹۱)، سگِ بهار (۱۹۹۳)، فرا‌تر از فراموشی (۱۹۹۶)، غریبه‌ها (۱۹۹۹) و دورا برودر (۱۹۹۷) بازآفرینی محلات شهر پاریس هم در مرکز توجه نویسنده قرار می‌گیرد. چگونه می‌توان از گمشدگی رهایی یافت؟ با یادآوری خاطره‌های فراموش شده در شهری که آشنا به نظر می‌رسد؟
پیش از این مودیانو جوایز بسیاری را به دست آورده است: جایزه گنکور، جایزه آکادمی فرانسه و جایزه ادبی اروپا از مهم‌ترین این جوایز به شمار می‌آید.
ارزش نوبل ادبی هشت میلیون کرون است.
پاتریک مودیانو در ایران نویسنده شناخته‌شده‌ای‌ست. از او «خیابان بوتیک‌های تاریک» و «در کافه‌ی جوانی گمشده» با ترجمه ساسان تبسمی، «محله گمشده» به ترجمه اصغر نوری، «سفر ماه عسل» به ترجمه نسرین اصغر‌زاده، «تصادف شبانه» به ترجمه مهسا ابهری، «آه‌ای سرزمین محبوب من» به ترجمه رویا خویی و همچنین «افق» و «تصادف شبانه» به ترجمه حسین سلیمانی‌نژاد منتشر شده است. این آثار را نشر افق، افراز و چشمه انتشار داده‌اند.
پاتریک مودیانو صد و یازدهمین نویسنده‌ای است که از پیدایش جوایز نوبل تاکنون این جایزه را به دست می‌آورد. سال گذشته، آلیس مونرو نوبل ادبی را از آن خود کرد.
نویسندگان فرانسوی برنده نوبل ادبی
| رنه فرانسوا آرمان «سولی» پرودوم | ۱۹۰۱ |
| فردریک میسترال | ۱۹۰۴ |
| رومن رولان | ۱۹۱۵ |
| آناتول فرانس | ۱۹۲۱ |
| هانری برگسون | ۱۹۲۷ |
| روژه مارتن دوگار | ۱۹۳۷ |
| آندره ژید | ۱۹۴۷ |
| فرانسوا موریاک | ۱۹۵۲ |
| آلبر کامو | ۱۹۵۷ |
| سن ژان پرس | ۱۹۶۰ |
| ژان پل سار‌تر | ۱۹۶۴(نوبل را رد کرد) |
| کلود سیمون | ۱۹۸۵ |
| گائو شینگجیان | ۲۰۰۰ |
| لو کلزیو | ۲۰۰۸ |
جایزه نوبل
[tabby title=” بنیانگذار نوبل”]
آلفرد نوبل، کارخانه‌دار و پژوهشگر سوئدی (۱۸۳۳-۱۸۹۶) دینامیت را اختراع کرد و به خاطر خاصیت ویرانگر آن از احساس عذاب وجدان رنج می‌برد. او به امید جبران این اختراع ویرانگر، وصیت کرد که پس از او بنیادی به نام «نوبل» به پژوهشگرانی که دستاورد آنان برای بشریت مفید بوده است، جایزه‌ای به همین نام اهدا کند. آلفرد نوبل در زمان حیاتش ۳۵۰ اختراع را به نام خود ثبت کرده بود.
[tabby title=” دانستنی‌های نوبل”]
جوایز نوبل از سال ۱۹۰۱ اهدا می‌شوند. ارزش این جایزه از ۱۵۰ هزار کرون به تدریج به ده میلیون کرون افزایش پیدا کرده است. در سال ۲۰۱۲ به خاطر بحران اقتصادی ارزش این جایزه به هشت میلیون کرون کاهش پیدا کرد.
هر سال سه دانشمند می‌توانند این جایزه را بین خود تقسیم کنند. جایزه صلح نوبل نیز، هم به اشخاص و هم به نهاد‌ها اهدا می‌شود.
۱۰ دسامبر هر سال در سالگرد درگذشت آلفرد نوبل این جوایز در مراسم باشکوهی به برندگان تقدیم می‌شود.
[tabby title=” جوایز نوبل”]
آکادمی نوبل برندگان جایزه نوبل شیمی، فیزیک، ادبیات را برمی‌گزیند. برندگان نوبل پزشکی اما از سوی پژوهشکده کارولینسکا در سوئد انتخاب می‌شوند.
کمیته‌ای در پارلمان نروژ در اسلو برنده نوبل صلح را برمی‌گزیند.
[tabbyending]