«پیشنهاد همکاری ایران به آمریکا در مبارزه با داعش»

رویترز از احتمال همکاری ایران و آمریکا در رویارویی با افرا‌ط گرایان منطقه خبر داد. اوباما پیش‌تر گفته بود که داعش خطری علیه منافع آمریکاست اما موضوع اعزام سرباز به عراق منتفی است.

رویترز به نقل از یک مقام ارشد ایرانی، از پیشنهاد همکاری ایران به امریکا در رویارویی با افراط گرایان منطقه خبر داد. رویترز نام منبع خود را فاش نکرده، اما نوشته که پیشنهاد ایران از سوی آمریکایی‌ها در دست بررسی است.

مقامات جمهوری اسلامی ایران پیش‌تر گفته‌اند که مالکی را در بحران کنونی تنها نخواهد گذاشت.

ساعتی پس از انتشار خبر پیشنهاد ایران، مری هارف، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا به پرسش‌های روزنامه‌نگاران در این زمینه پاسخ داد. او گفت که ایران و آمریکا در باره عراق صحبت نکرده‌اند و تمرکز گفت‌وگوهایشان بر سر مسائل هسته‌ای بوده است.  مری هارف افزود آمریکا از همه همسایگان عراق، از جمله  ایران خواسته که اقدامی در جهت بی‌ثباتی یا تشدید تنش‌های فرقه‌ای انجام ندهند.

رئیس جمهوری آمریکا روز جمعه ۱۳ ژوئن (۲۳ خرداد)، طی نطقی در واشنگتن اعلام کرده بود که حمایت لجستیک این کشور از عراق با اعزام پیاده‌نظام یا نیروی دیگر همراه نخواهد بود. اوباما گفته بود که سرگرم بررسی گزینه‌های دیگری برای کمک به بحران عراق است و تصمیمات مقتضی در روزهای آینده گرفته می‌شوند.

اوباما این را نیز گفت که کشمکش کنونی در عراق راه‌ حل فوری ندارد. او وضعیت موجود در عراق را پیامی هشدار دهنده به دولت این کشور دانست و خاطر نشان کرد که «آمریکا سهم خود را ادا می‌کند اما مسئولیت اصلی با دولت عراق است.»

حمید ابوطالبی، معاون سیاسی دفتر روحانی، روز جمعه در توئیتر نوشته بود: «تسخیر بخش‌هایی از شمال عراق می‌تواند سرآغاز تجزیه عراق به سه کشور کرد، سنی و شیعه باشد.ِ اگر عراق تجزیه شود، ترکیب سرزمینی منطقه تغییر خواهد کرد.»

 تعلیم و تسلیح ارتش عراق

دولت آمریکا پس از خروج از عراق در پایان سال ۲۰۱۱، تنها با ارسال سلاح و دادن اطلاعات محرمانه از دولت این کشور پشتیبانی کرده است. اینک عراق به هلی‌کوپترهای آپاچی، جنگنده‌های اف – ۱۶ و موشک‌های «هل‌فایر» آمریکایی مجهز است و کنگره امریکا حمایت‌های تسلیحاتی دیگر از جمله تحویل هواپیما و خودروهای سنگین با حجم یک میلیارد دلار را بررسی می‌کند. ارتش امریکا هم‌چنین واحدهای نظامی عراق را نیز اموزش می‌دهد.

به نقل از مقامات وزارت دفاع آمریکا «پنتاگون»، هنوز بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ سرباز آمریکایی در عراق حضور دارند. آنها پیش از همه، امنیت تاسیسات و مراکز دیپلماتیک و پشتیبانی از نیروهای مسلح عراقی را بر عهده دارند.

بخشی از این نیروها که به آموزش خلبانان عراقی برای هدایت جنگنده‌های اف – ۱۶ مشغول هستند، با شروع درگیری‌ها از پایگاهی در ۸۰ کیلومتری بغداد به نقاط امن منتقل شده‌اند.

ورود داعش به جلولا و مقدادیه

عصر روز جمعه (۱۳ ژوئن / ۲۳ خرداد)، پیکارجویان داعش در ادامه پیشروی‌های خود در مسیر بغداد، دو شهر دیگر را در شمال عراق را تصرف کردند. جلولا و سعدیه در استان دیاله در ۱۲۵ کیلومتری و ۹۵ کیلومتری بغداد، دو ساعت بعد به دست نیروی پیشمرگ‌ اقیلم کردستان افتادند.

مقدادیه نیز در کم‎تر از ۲۰ کیلومتری شمال بغداد، سقوط کرد و به دست داعش افتاد.

فواد حسین، مسئول نهاد ریاست اقلیم کردستان به تلویزیون «رووداو» گفته است که عراق از نظر امنیتی به سه بخش داعش، ارتش و پیشمرگه تقسیم شده است.

فواد حسین تاکید کرده که مقامات اقلیم قبلا به دولت مالکی در خصوص بحران هشدار داده بودند، اما او جدی نگرفت و به تقاضای جلسه اضطراری اهمیتی نداد: «مالکی در جلسات خصوصی گفته که به کردها نیازی نداریم اما پس از سقوط موصل شروع به تماس با ما کردند.»

استان نفت‌خیز و کردنشین دیاله، در واقع قرینه کرمانشاه و ایلام ایران محسوب می‌شود. با تصرف شهرهای یادشده، داعش عملا ۵۰ کیلومتر با مرزهای ایران فاصله داشت.

خبرگزاری رویترز نوشته است که سربازان عراقی پست‌های خود را بدون هیچ مقاومتی در جلولا ترک کردند. این در حالی است که روزنامه آمریکایی «وال‌‌ استریت جورنال» در گزارشی نوشته بود که حدود ۵۰۰ عضو سپاه قدس برای کمک به ارتش عراق و دفع نیروهای داعش وارد استان دیاله شده‌اند.

وضعیت اقلیم کردستان

شرایط کنونی در عراق، برای کردها بستری برای اعلام استقلال فراهم ساخته است. آیت‌الله علی سیستانی از شیعیان عراق خواسته در برابر داعش مقاومت کنند. وی در بین کردها احترام و محبوبیت دارد، اما فتوای او احتمالا بازتابی در اقلیم کردستان نخواهد داشت، زیرا شیعیان در اقلیت مطلق هستند.

مسعود بارزانی، رهبر اقلیم در سفر اروپاست و با بروز بحران، معاون خود، کوسرت رسول را به این مقام منصوب کرد. کوسرت رسول از اعضای برجسته اتحادیه میهنی کردستان، معاون طالبانی و یکی از مهم‌ترین چهره‌های نظامی اتحادیه و اقلیم است.

گفته می‌شود بارزانی در حال رایزنی با دولت‌های غربی است.

تلویزیون «روداوو»، عصر جمعه ۱۳ ژوئن از قول فرماندهان نیروی پیشمرگ گفت: «اگر داعش وارد کردستان نشود، ما به هیچ وجه پیشروی نخواهیم کرد و فقط مرزهای کردستان را حفظ خواهیم کرد.»

نیروهای پیشمرگ کنترل کامل کرکوک را نیز به دست دارند. اوضاع شهر کرکوک اینک آرام گزارش می‌شود و تنها درگیری‌های پراکنده‌ای در اطراف آن وجود دارند.

صدها کشته، صدها هزار آواره

سازمان ملل می‌گوید که در درگیری‌های سه روز گذشته، صدها نفر کشته شده‌اند. ناوی پیلای، کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد از وضعیت عراق، اعدام‌های گروهی و آوارگی نیم میلیون نفر در این عراق به شدت ابراز نگرانی کرده است.

گفته می‌شود داعش ۱۷ شهروند موصل را به جرم همکاری با پلیس عراق اعدام کرده است. در گزارش دیگری آمده که چهار زن در موصل پس از آن که مورد تجاوز قرار گرفتند، خودکشی کرده‌اند. ۱۶ مسیحی – گرجی ربوده شده‌اند.

اخبار تایید نشده‌ای نیز از کشته شدن کامران نجم، عکاس خبری کرد در کرکوک توسط داعش منتشر شده‌اند. کامران نجم، کسی است که پس از حمله اسلامگرایان به مزار شیرکو بی‌کس، شاعر سکولار کرد در سلیمانیه، «کمپین بوسه» را به راه انداخت.

کامران نجم برای پوشش خبری درگیری نیروهای پیشمرگ اقلیم کردستان با داعش به موصل رفته بود. برخی منابع گفته‌اند او زخمی شد و هنگام انتقال به بیمارستان به دست داعش افتاد.