قرار است به زودی طرح تحقیق و تفحص از سازمان میراث فرهنگی مجدداً در دستور کار نمایندگان مجلس قرار گیرد. نمایندگان مجلس این‌بار قصد دارند فعالیت‌های سازمان میراث فرهنگی در گستره یک دهه را بررسی کنند و اهداف و مأموریت‌های آن را در آینده مشخص کنند.
به گفته جواد هروی، رئیس فراکسیون تاریخ و توسعه گردشگری مجلس شورای اسلامی، سازمان میراث فرهنگی نسبت به مسئولیت‌هایش بی‌تفاوت است و عملاً نتوانسته کاری انجام دهد. به همین جهت نمایندگان مجلس در روزهای آتی طرح تحقیق و تفحص از سازمان میراث فرهنگی را در مجلس شورای اسلامی به جریان خواهند انداخت.
طرح‌های پر سر و صدای «تحقیق و تفحص»
مجلس شورای اسلامی با اجرای طرح‌های پرسر و صدا و پرحاشیه «تحقیق و تفحص» کارآیی برخی سازمان‌های دولتی را به بحث می‌گذارد.
«تحقیق و تفحص» از سازمان بورس و اروراق بهادر، سازمان تأمین اجتماعی، بنیاد شهید و امور ایثارگران، دانشگاه آزاد اسلامی، معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس‌جمهور، سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران، بانک تجارت، راه‌آهن شهری تهران، جمعیت هلال احمر، سازمان جنگل‌ها و مراتع کشور و همچنین سازمان میراث فرهنگی از پرونده‌هایی بوده است که در مجلس به بحث گذاشته شده است. اما «تحقیق و تفحص» درباره این سازمان‌ها در بسیاری از مواقع به نتیجه مشخصی نرسیده، پرونده‌ها بلاتکلیف مانده یا نمایندگانی که درخواست «تحقیق و تفحص» درباره عملکرد این سازمان‌ها را تسلیم مجلس کرده بودند، از طرح‌شان صرف‌نظر کرده‌اند.
گاهی «تحقیق و تفحص» درباره یک سازمان برای تحت فشار قرار دادن رییس آن سازمان در مجلس مطرح می‌شود. برای مثال در زمانی که اسفندیار رحیم مشایی ریاست سازمان میراث فرهنگی را به عهده داشت، از دوستی مردم ایران و اسرائیل سخن گفت و نمایندگان مجلس هم در واکنش به این سخنان، طرح تحقیق و تفحص از سازمان میراث فرهنگی را مطرح کردند. این‌بار اما ظاهراً پرونده «تحقیق و تفحص» از سازمان میراث فرهنگی در مجلس شورای اسلامی ابعاد گسترده‌تری دارد و قرار است عملکرد این سازمان در گستره یک دهه بررسی شود.
یک دهه با سازمان میراث فرهنگی
آقای هروی در گفت‌و‌گو با خبرگزاری میراث فرهنگی، سازمان میراث فرهنگی را به بی‌تفاوتی نسبت به مسئولیت‌هایش متهم کرده است: «ما در روزهای آینده جلساتی خواهیم گذاشت و بحث تحقیق و تفحص از سازمان میراث فرهنگی در دهه گذشته را مد نظر قرار خواهیم داد. اینکه واقعاً چرا سازمان میراث فرهنگی در سالیان گذشته نسبت به بسیاری از مأموریت‌های خود بی‌تفاوت بوده است و نتوانسته کاری انجام دهد.»
بودجه سازمان میراث فرهنگی و ابهاماتی پیرامون آن یکی دیگر از موضوعاتی است که قرار است کمیته تحقیق و تفحص مجلس بدان بپردازد. هروی می‌گوید: «در وهله اول باید ببینیم بودجه‌های عظیمی که به این سازمان آمده، کجا خرج شده؟ باید بدانیم سیستم به کار‌گیری نیروهای غیر متخصص چگونه در این سازمان به وجود آمده است؟ باید بدانیم این سازمان چرا نتوانسته در راستای مأموریت‌هایش گزارش‌های جدی ارائه دهد. این مهم‌ترین اهدافی است که ما در بحث تحقیق و تفحص از سازمان میراث فرهنگی داریم.»
جواد هروی سازمان میراث فرهنگی را یک سازمان پرحاشیه خوانده که عملاً در سال‌های گذشته نتوانسته به حوزه‌های تخصصی‌اش بپردازد. او حتی پیش‌بینی کرده است که اگر در ساز و کار سازمان میراث فرهنگی تأمل و بازنگری نشود، به زودی این سازمان در خطر انحلال قرار خواهد گرفت.
مهم‌ترین چالش‌های سازمان میراث فرهنگی
چگونگی مشارکت بخش خصوصی در کارهای مربوط به نگهداری، حفاظت و بهره‌برداری از آثار تاریخی و فرهنگی در ایران، اختلاف نظر درباره وظیفه سازمان میراث فرهنگی و مسأله درآمدزایی بناهای تاریخی از طریق واگذاری به بخش خصوصی و همچنین معضل گردشگری در ایران، و همچنین نبود بودجه کافی و آشفتگی‌هایی در مدیریت و سازماندهی، از مهم‌ترین چالش‌های سازمان میراث فرهنگی در سال جاری است.
اکنون قرار است مجلس شورای اسلامی اهداف سازمان میراث فرهنگی را مشخص کند و نقشه راهی برای این سازمان تعیین کند. آینده سازمان میراث فرهنگی، به گفته جواد هروی بیش از همه به این موضوع بستگی دارد که تا چه حد طرح تحقیق و تفحص در مجلس در این کار کامیاب باشد.