آلیس مونرو، نویسنده کانادایی نوبل ادبی در سال ۲۰۱۳ را از آن خود کرد.
امروز، پنجشنبه، ۱۸ مهر ۱۳۹۲ رأس ساعت ۱۳ آکادمی نوبل اعلام کرد که جایزه نوبل ادبی به آلیس مونرو، نویسنده کانادایی تعلق میگیرد. از او به عنوان استاد داستان کوتاه یاد شد.
آلیس مونرو: «میدانستم اگر برنده نوبل بشوم، نیم ساعتی از خوشبختی به مرز جنون میرسم و بعدش هم به خودم میگویم عجب رنجی را تحمل کردم.»
نوبل ادبی به ارزش هشت میلیون کرون سوئد (۹۱۰ هزار یویرو) مهمترین جایزه ادبی در جهان است.
نوبل ادبی مطابق سنت هر ساله، دهم دسامبر به خانم مونرو اهداء میشود. ۱۰ دسامبر سالگرد درگذشت آلفرد نوبل، مخترع دینامیت است. سال گذشته مو یان، نویسنده چینی نوبل ادبی را بهدست آورد.
آلیس مونرو، نویسنده کانادایی در سال ۱۹۳۱ در اونتاریو متولد شده. او در کشورهای انگلیسیزبان خوانندگان پرشماری دارد و از نویسندگان پرفروش بهشمار میآید.
در سال ۲۰۰۹ جایزه منبوکر به آلیس مونرو تعلق گرفته است.
آلیس مونرو وقتی ده ساله بود، مادرش به بیماری پارکینسون مبتلا شد. در سالهای ۱۹۴۹ تا ۱۹۵۱ در رشته روزنامهنگاری تحصیل میکرد، اما به خاطر فقر مادی ناگزیر شد، تحصیلاتش در دانشگاه را نیمهکاره رها کند. او با جیم مونرو ازدواج کرد، و چهار دختر به دنیا آورد که از آن میان یکی از فرزندانش پس از تولد درگذشت. خانم مونرو در سال ۱۹۷۲از همسرش جدا شد، و چهار سال بعد با مرد دیگری ازدواج کرد.
از آلیس مونرو آثاری هم به فارسی ترجمه شده است: «فرار» به ترجمه مژده دقیقی (انتشارات نیلوفر)، «رؤیای مادرم» به ترجمه ترانه علیدوستی (نشر مرکز)، «دست مایهها» به ترجمه مرضیه ستوده، و «دورنمای کاسل راک» به ترجمه زهرا نیچین (نشر افراز)
آلیس مونرو نویسنده گوشهگیری است و از جنجالها و محافل ادبی دوری میکند. وقتی در سال ۲۰۰۶ یکی از رسانهها با او درباره احتمال به دست آوردن نوبل ادبی گفتوگو کرد، مونرو در پاسخ گفت: «نوبل را به یادم نیاورید. واقعاً وحشتناک بود. در سال ۲۰۰۴ ناشرم به من گفت احتمال زیادی هست که این جایزه را به دست بیاورم. من البته امیدی نداشتم، اما هر کاری میکردم نمیتوانستم جلوی خودم را بگیرم. وقتی برنده نوبل ادبی را در آن سال میخواستند معرفی کنند، از صبح ساعت پنج گوش به زنگ تلفن بودم. میدانستم اگر برنده نوبل بشوم، نیم ساعتی حداقل، از خوشبختی به مرز جنون میرسم و بعدش هم به خودم میگویم عجب رنجی را تحمل کردم.»
آلیس مونرو:«من در داستانهایم فمینیست نیستم. اما خودم، در زندگی شخصیام یک فمینیستم. ذرهای علاقه ندارم که در داستانهایم به موضوعات سیاسی بپردازم. من فمینیست هستم، فقط به این دلیل که به سرگذشت زنان علاقه دارم.»
خانم مونرو در نوشتن داستانهای کوتاه مهارت دارد. او در داستانهایش به واقعیت وفادار است و شخصیتهایش را در لبه پرتگاههای زندگی قرار میدهد. او همواره فاصله عاطفیاش را با شخصیتهای آثارش حفظ میکند و آثارش را به گونهای به پایان میبرد که خواننده بتواند ادامه آن را حدس بزند.
داستانهای کوتاه خانم مونرو در اغلب مواقع پیرامون زن جوانی شکل میگیرد که به سنتها و به عرف خانواده و جامعه پشت میکند و به رهایی میرسد.
او درباره فمینیسم گفته است: «من در داستانهایم فمینیست نیستم. اما خودم، در زندگی شخصیام یک فمینیستم. ذرهای علاقه ندارم که در داستانهایم به موضوعات سیاسی بپردازم. من فمینیست هستم، فقط به این دلیل که به سرگذشت زنان علاقه دارم.»
یکی دیگر از مهمترین مضامین آثار آلیس مونرو رابطه مادران و دخترانشان است.
او در اینباره گفته است: «رابطه مادران و دختران برای من مهم است، به این دلیل که رابطه آنها سرشار است از نفرت و عشق، تبعیت از مادر و تلاش برای به استقلال رسیدن از او. تاریخ ادبیات پر است از آثاری درباره پدران و پسران. من تلاش میکنم داستانهایی بنویسم درباره وداع دختران از مادرشان.»
در داستانهای آلیس مونرو، شخصیتها بین اخلاق و آزادی، اسارت و عشق، آزادی و عشق را انتخاب میکنند. مونرو در اینباره گفته است: « به نظرم این خیلی طبیعیست که انسان آزادیاش را انتخاب کند. در تاریخ ادبیات جهان، عشق همواره برانگیزاننده بوده و به پیرنگ داستانها شکل داده است. در زندگی هم همینطور است.»
بر اساس برآورد لندبروکس پس از هاراکی موراکامی، جویس کرول اوتس، نویسنده آمریکایی، پتر ناداس، نویسنده مجارستانی، کو اون، شاعر کرهای، آلیس مونرو، نویسنده کانادایی و همچنین آدونیس، شاعر سوری از بختهای نوبل ادبی در سال ۲۰۱۳ به شمار میآمدند.
در همین زمینه
نوبل ادبی به روایت آمار و اسناد
گمانهزنیها درباره نوبل ادبی در سال ۲۰۱۳