نرگس علیشجاعی دختر هفده ساله بیگناهی که این هفته به ضرب سه گلوله برادرش کشته شد، همولایتی من بود. تشان تا چند سال پیش هنوز شهر نشده بود و روستای دلپذیری بود در نزدیکی بهبهان. سی دقیقه که عقب وانتبار عمو بشیر مینشستیم، نزدیک چند کوه زیبا که درختان بنه کوهی، تمام دامنهاش را هاشور سبز زده بود، بغل به بغل رودخانه مارون، می رسیدیم به دشت سرسبزی که اسمش تشان بود. جایی که بیشتر زنهایش هنوز دامنهای چیندار محلی میپوشیدند و موهای دوتال زیبایشان از زیر پوششی از تور نازک گلابتوندوزی شده پیدا بود.
نرگس هنوز کودک بود و میان کوچهباغ که میدوید عطر خوب روزهای کودکی را توی چارقدش داشت. نرگس نمیخواست تن به ازدواج اجباری با پسردایی بدهد. مادر و برادران نرگس او را برای این ازدواج زیر فشار فراوان گذاشته بودند. ۱۲ تیرماه زیر فشار فراوان خانواده، سرانجام کاسه صبر نرگس لبریز شد و رگ دستش را زد. او را به بیمارستان شهیدزاده بهبهان بردند و بعد از بهبودی به خانه بازگشت.
علیاصغر و مهدی، برادران نرگس، و مادرش این نافرمانی را تاب نیاورده و از دخترک نیمهجان خشمی سنگین به دل گرفتند. آنها فکر می کردند مقاومت و خودکشی نرگس به گوش همسایهها رسیده و حیثیت خانواده را لکهدار کرده است. شبانه او را با شلیک سه گلوله به گلوگاه میکشند تا این لکه را پاک کنند.
«فریبا رواق» دوست روزهای کودکی من و پرستار بیمارستان شهیدزاده است. میگوید بار اول خودش دستهای نرگس را پانسمان کرده است. روز بعد اما جسم بیجان نرگس را به بیمارستان برمیگردانند. لباسش پاره شده و موها و صورتش را لایهای از خاک گرفته بود. لابد دم آخر خودش را در خاک و خل حیاط غلتانده و جان داده است. فریبا بغض دارد و میگوید سه گلوله اسلحه ژ-۳ چیزی از صورت دخترک باقی نگذاشته بود.
قتلهای ناموسی در رده نخست
سال قبل نه تنها آمار قتل های ناموسی کاهش نیافت، بلکه قتلهای ناموسی در صدر جرمهای رخ داده در کشور بود. جنایاتی که در نهایت منجر به مرگ زنان خانواده میشود. زنانی که به دلیل کارهایی که تصور میشده ننگین است و شرافت خانواده را زیر سوال میبرد، به دست نزدیکان کشته شدند. این کارها میتواند مثل شهامت نرگس علیشجاعی برای تن ندادن به یک ازدواج اجباری باشد، یا اعمال سلیقه در نوع پوشش و آرایش فردی. امری که در بیشتر کشورهای دنیا حقوق شخصی و عادی افراد است.
خانمی به نام فرشته زیر یکی از پستهای اینستاگرام تهمینه میلانی، کارگردان سینما، در مورد قتلهای ناموسی نوشته که ساکن شهر بندر امام است و در ده سال اخیر حداقل خبر صد مورد قتل ناموسی به گوشش رسیده است. قتلهایی که رسانهای نشده و حتی در مراجع انتظامی و قضایی ثبت نمیشوند. آنها به دست یک عضو درجه اول خانواده کشته میشوند و بدون مراسم سوگواری، خاکسپاری شده و سپس تمام خانواده در مورد غیبت زن یا دختر خانواده سکوت میکنند. طوری که گویی چنین انسانی هیچ وقت بین آنها زندگی نمیکرده است.
اگر به قتل خانوادگی تهدید شدیم چه کنیم؟
نیما ستارزاده، دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی، به خانه امن میگوید: «زنان و دخترانی که با تهدید مردان خانواده روبرو شده یا همیشه زیر فشار هستند و رفت و آمدشان کنترل میشود،نباید این علامتها را نادیده بگیرند. چنین فردی باید ابتدا با یک نفر از بزرگان فامیل یا افراد مورد اعتماد خانواده مساله را مطرح کند. حتی اگر امکان زندگی در محل دیگری دارد، در محیط خطر باقی نماند و یا اینکه ماجرا را به مراجع قانونی اطلاع دهد.»
این کارشناس همچنین به خانه امن میگوید: «فردی که احتمال دارد دست به قتل ناموسی بزند، از سوی یک نظام سنتی که معمولا طایفه، قبیله یا جامعه محل سکونت است، تحت فشار و قضاوت است. او فشارهای شدیدی را تحمل میکند چون مردانگی و عصبیت و غیرتش را زیر سوال میبیند و هراسان است که مبادا باور جمعی را از دست بدهد. او تحت فشارهای اجتماعی دست به قتل دیگری میزند تا خودش را از اتهامهایی مانند بیغیرتی مبرا کند.»
به نظر این کارشناس و بر پایه تحقیقی که انجام داده، به روشنی میتوان افکار پارانویید و اختلال رفتاری را در شیوه عملکرد عاملان قتلهای ناموسی تشخیص داد. او تاکید میکند بیشتر زنان قربانی قتلهای ناموسی، به دلیل چیزی به قتل میرسند که اثبات نشده یا گاهی حتی انجام نشدهاند.
او توصیه می کند زنانی که در این مورد احساس خطر میکنند هر چه سریعتر از محل خطر دور شده و بعد از استقرار در یک جای امن به مراجع قضایی شکایت کنند.
قانون و مجازات تهدید به قتل
محسن طاهری جبلی، وکیل پایه یک دادگستری، در گفت و گو با وبسایت حقوقی و قضایی حمایت می گوید برای تهدید به قتل مجازات سنگینی در قانون پیشبینی شده و قانونگذار با آن به عنوان یک جرم جدی برخورد میکند.
بر اساس ماده ۶۶۹ قانون مجازات اسلامی: «هرکس دیگری را به هر نحو به قتل یا ضررهای نفسی و شرافتی یا مالی یا به افشای سری نسبت به خود یا بستگانش تهدید کند، اعم از اینکه به این واسطه تقاضای وجه یا تقاضای انجام امر یا ترک فعلی را کرده یا نکرده باشد، به مجازات شلاق تا ۷۴ ضربه یا زندان از دو ماه تا دو سال محکوم خواهد شد.»
لینک این مطلب در تریبون زمانه
منبع: خانه امن