بیژن روحانی – نشت مواد رادیواکتیو از نیروگاه فوکوشیما در ژاپن بحثهای داغی را در سراسر جهان در خصوص آینده انرژی هستهای دامن زده است. موج مخالفتها در تعدادی از کشورهای جهان به راه افتاده است و اکنون بسیاری از مدافعان محیط زیست با اشاره به زلزله ژاپن و تاثیر آن بر نیروگاه هستهای این کشور تداوم ساخت و استفاده از نیروگاههای هستهای را خطری بالقوه برای انسان و محیط زیست تلقی میکنند.
این بحثهای پر دامنه به خصوص در کشورهایی مانند آلمان، فرانسه و بریتانیا با شدت بیشتری دنبال میشود. در ایتالیا نیز که خود فاقد نیروگاه هستهای است موافقان و مخالفان استفاده از انرژی هستهای دوباره به میدان آمدهاند.
مخالفان استفاده از انرژی هستهای بیشتر بر هزینهها، خطرات احتمالی و آسیبهای جبرانناپذیر زیست محیطی که در صورت بروز حادثه میتواند گریبانگیر انسان و محیط پیرامون او شود تاکید میکنند. به اعتقاد بسیاری از منتقدان استفاده از انرژی هستهای، زمانی که ژاپن که یکی از پیشرفتهترین کشورهای صنعتی جهان محسوب میشود در مقابله با نشت مواد رادیواکتیو از نیروگاه آسیب دیده خود با بحران جدی مواجه شده، تکلیف بسیاری از کشورهای دیگر که چنین سطحی از آمادگی را ندارند از پیش روشن است.
علیرغم چنین نگرانیهایی از سوی حامیان محیط زیست اما، انرژی هستهای همچنان مدافعانی سرسخت در میان سیاستمداران، اقتصاددانان و دانشمندان دارد.
دیوید کینگ از دانشمندان برجسته بریتانیا و مدیر مدرسه سرمایهگذاری و محیط در دانشگاه آکسفورد همچنان معتقد است که انرژی هستهای امنترین روش تولید انرژی در حال حاضر در دنیاست.
او به تازگی این سخنان را در دانشگاه آکسفورد و پس از افزایش بحثها و جدلهای مختلف در بریتانیا بر سر آینده انرژی هستهای ایراد کرده است.
به اعتقاد دیوید کینگ در جریان زلزله نه ریشتری ژاپن، تمام آن شانزده نیروگاهی که در شعاع امواج زلزله قرار داشتند به درستی عمل کردند و ظرف مدت دو دقیقه به طور خودکار خاموش شدند.
او با اشاره به موج ۱۴ متری سونامی که به نیروگاه فوکوشیما اصابت کرد گفت: «این یک اتفاق بسیار بعید بود که توانست تمام پیشبینیها برای یک سونامی به ارتفاع دو متر را پشت سر بگذارد. وقتی چنین اتفاقی افتاد، سیستم باتری نیروگاه پمپ کردن آب خنک را به داخل نیروگاه به مدت نه و نیم ساعت انجام داد و این یعنی آن که ساختار ایمنی به درستی عمل کرده است.»
به گفته این دانشمند بریتانیایی که مدافع استفاده و توسعه انرژی هستهای است، هیچ گزارشی مبنی بر کشته شدن کسی بر اثر نشت مواد رادیو اکتیو در ژاپن منتشر نشده است در حالی که به گفته او تنها ظرف هفته گذشته ۳۰ نفر کارگر معدن زغال سنگ در جهان در گذشتهاند.
دیوید کینگ این طور نتیجه میگیرد که تولید انرژی از زغال سنگ بسیار خطرناکتر از انرژی هستهای است.
به اعتقاد او باید از زلزله و سونامی ژاپن به منظور ارتقای امنیت نیروگاههای هستهای درس گرفت زیرا انرژی هستهای همچنان بهترین گزینه اقتصادی و مطمئنترین راه تولید انرژی است.
سخنان دیوید کینگ پاسخی است به سخنان کنی هدگارد، عضو شورای تغییرات آب و هوایی اروپا، که هفته گذشته در کنفرانسی در بروکسل اعلام کرده بود تولید برق از طریق انرژی بادی بسیار ارزانتر از انرژی هستهای است. مشکلات پیش روی استفاده از انرژی هستهای سبب شده است تا بحث استفاده از انرژیهای تجدید پذیر مانند نیروی باد و خورشید به طور جدی دوباره در اروپا مطرح شود.
به گفته خانم هدگارد ۱۴۳ نیروگاه هستهای موجود در اروپا به کار خود ادامه خواهند داد، اما تصمیمگیری در خصوص توسعه این نوع انرژی و ساخت نیروگاههای بیشتر عمیقاً تحت تاثیر وقایعی قرار دارد که در ژاپن اتفاق افتاده است.
کشورهای چین و آلمان اکنون توسعه نیروگاههای خود را به طور موقت به حال تعلیق درآوردهاند، اما شرکت فرانسوی ایی.دی.اف که بزرگترین تولیدکننده برق هستهای در اروپاست تاکید دارد که گسترش و ساخت نیروگاههای جدیدتر نباید تحت تاثیر بحران در نیروگاههای هستهای ژاپن قرار بگیرد.
در حالی که موافقان و مخالفان انرژی هستهای سرگرم بحثهای پرحرارت هستند، آخرین گزارشهای منتشر شده حاکی از افزایش میزان تشعشعات رادیواکتیو در آبهای ساحلی نزدیک به یکی از رآکتورهای نیروگاه فوکوشیما در ژاپن است.
به گفته سازمان نظارت بر ایمنی نیروگاههای ژاپن، میزان ید-۱۳۱ به بیش از سه هزار و ۳۰۰ برابر حد مجاز رسیده است و به همین دلیل ماهیگیری در آبهای آلوده متوقف شده است. آژانس بین المللی انرژی هستهای نیز اکنون ژاپن را تحت فشار گذاشته است تا شعاع منطقهای را که باید کاملاً تخلیه شود از ۲۰ کیلومتر به دو برابر افزایش دهد.
نخست وزیر ژاپن نیز اعلام کرده است سیاستهای هستهای این کشور به طور کلی مورد بازبینی قرار میگیرند.
با گذشت حدود سه هفته از وقوع زلزله و سونامی در ژاپن، هنوز نیروگاه هستهای فوکوشیما به طور کامل مهار نشده است و نشت مواد رادیواکتیو از آن ادامه دارد.
در همین زمینه: