رمان «زمین مادران» نوشته شهزاده سمرقندی اکنون به شکل کتاب گویا نیز در اختیار خوانندگان و شنوندگان فارسی‌زبان ایرانی و تاجیک قرار گرفته است. این کتاب گویا را نشر «اچ اند اس مدیا» منتشر کرده.
«زمین مادران» روایتی از سه نسل از زنان در سمرقند در دوران شوروی است که زندگی نسل سوم با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی درمی‌آمیزد و با تجربه مهاجرت گره می‌خورد.
این رمان روایتگر داستان دختر جوانی است به نام مهتاب، که به وقت زاده شدن، مادرش او را مانند کدوی سبزی می‌دید و دایه‌اش او را «آفتاب» صدا می‌زد. بعدها یک کارگردان که قصد دارد از زندگی مادر مهتاب فیلمی بسازد، از این «کدو- آفتاب- مهتاب» دعوت می‌کند نقش مادرش را در این فیلم بازی کند.
فیلم درباره مادر او به عنوان یک زن قهرمان است که در دوران سوسیالیسم هشت فرزند بزرگ کرده و در کالخوز پنبه در یکی از شهرهای ازبکستان – سمرقند- با رنج و زحمت کار کرده است.
شهرنوش پارسی‌پور، نویسنده سرشناس ایرانی درباره اهمیت دریاچه خوارزم (آرال) و پیوند نمادین آن با یکی از شخصیت‌های روان‌پریش داستان می‌نویسد:
«داستان در آستانه فروپاشى شوروى شكل گرفته و تجسم اين رابطه عقيم فرهنگى درياچه آرال است كه در اثر سياست هاى غلط اين امپراتورى سرخ بكلى خشك شد و منطقه اى را به همراه خود خشك كرد (…) آرال در اين ميدان جاى بسيار مهمى را اشغال مى‌كند. كاملاً امكان‌پذير است كه ميان آرال خشك شده و دخترى كه سلامت روانش را از دست داده يك خط ارتباط ايجاد كرد.»
شهزاده سمرقندی رمان‌نویس و شاعر تاجیک و از همکاران رادیو زمانه از روز نخست است. او تحصیلاتش را در دانشکده زبان و سخن‌شناسی تاجیکی دانشگاه سمرقند به پایان رسانده، در رشته فیلمسازی هم چندین دوره در لندن گذرانده و در فیلم مستند «چرخ و فلک» ساخته مهدی جامی به عنوان راوی حضور دارد. تاکنون دو رمان از او منتشر شده: «سندروم استکهلم» و «زمین مادران».
شهزاده مجموعه شعری هم درباره سمرقند و بخارا آماده نشر دارد.
او در شب ادبی رادیو زمانه که ۲۷ ژوئن ۲۰۱۵، با حضور ۹ نویسنده و شاعر فارسی‌زبان مقیم هلند در کافه مضراب در شهر آمستردام، در محیطی صمیمانه و با شرکت گروه کثیری از علاقمندان به ادبیات معاصر ایران برگزار شد، فرازی از رمان «زمین مادران» را با صدای گیرای خود اجرا کرد. این تجربه موفقیت‌آمیز سبب شد که او به فکر اجرای این رمان به شکل کتاب گویا بیفتد.
شهزاده سمرقندی می‌گوید: «ادبیات ملت‌ها نتیجه تجربه‌های متفاوت نویسندگانش است. نوشتن تجربه است و هر قدر که تجربه نویسنده متفاوت باشد نتیجه فعالیت‌هایش بدون شک برای ادبیات قوم و ملتش تازگی ارمغان خواهد داشت.
بسیاری از نویسندگان ایرانی از شروع فعالیت‌های رادیو زمانه تجربه‌های ادبی را به رسانه آوردند. از تهیه برنامه رادیویی تا بازخوانی رمان و داستان خود. خانم شهرنوش پارسی‌پور، مرحوم رضا دانشور، عباس معروفی، ابراهیم نبوی، فرشته مولوی و بسیاری دیگر. در همکاری با این چهره‌های شناخته ادبیات ایران من نیز به عنوان دستیار و تدوینگر صدا هم آموختم و هم اندوختم. این همه تجربه‌ها و ده سال همکاری با رادیو زمانه این فرصت را برای من فراهم کرد که اولین رمان صوتی پارسی-تاجیکی را ضبط کنم. این رمان را با استفاده از تجربه‌های زمانه‌ای در استودیوی رادیو زمانه در طول دو هفته هر روز بیست دقیقه خواندم که حالا انتشارات اچ اند اس مدیا آن را منتشر کرده است.»
گفتنی‌ست که نشر اچ اند اس مدیا پیش از این رمان «زمین مادران» را با دو خط فارسی و سیریلیک منتشر کرده بود و به این ترتیب اولین ناشری است که فرصت انتشار ادبیات تاجیک را در خارج از کشور فراهم آورده.
اکنون که «زمین مادران» به شکل کتاب گویا در اختیار علاقمندان به ادبیات قرار گرفته، مانع خط هم از سر راه برداشته شده است.
این کتاب را می‌توانید به سه شکل چاپی، الکترونیکی و صوتی از نشر اج اند اس مدیا در نشانی زیر تهیه کنید:
«زمین مادران» نوشته و با اجرای شهزاده سمرقندی در نشر اچ اند اس مدیا
