در روز دوم این همایش سیامک ظریفکار، روانشناس بالینی و روانشناس اجتماعی، اکبر پویانفر، روانپزشک، ناهید کشاورز روان درمانگر و مشاور امور مهاجران و رضا کاظم‌زاده، روانشناس و روان درمانگر خانواده، سخنرانی کردند.

سیامک ظریفکار
سیامک ظریفکار

سیامک ظریفکار سخنان خود را تحت عنوان «خشونت: امری ذاتی یا اکتسابی؟» ارائه داد. او با اشاره به نظرات پیشکسوتان روانشناسی و نیز انتقاداتی که به این نظریه‌ها شده است، اظهار داشت: «با رشد علم ژنتیک و بیولوژی اطلاعات جدیدی به دست می‌آید تا آشکار شود، آنچه در حافظه ارتباطی ما رخ می‌دهد به چه شکل عمل می‌کند. ذاتی یا اکتسابی تعیین‌کننده نیست. مهم این است که به طرق مختلف با خشونت برخورد کنیم و ریشه‌ها را پیدا کنیم.»

ظریفکار در سخنان خود سه نوع خشونت را نیازمند تحقیق دانست: اول خشونت علیه محیط زیست که کمبود اطلاعات و اطلاع‌رسانی در این زمینه و سیاست‌های کلان حکومتی منجر به نابودی محیط زیست حیات وحش شده است.

از دیدگاه ظریفکار خشونت دوم در برابر حیوانات و سومی خشونت پنهان است؛ به ویژه در بحث جدال جنسیت‌ها؛ تقابل یا تعامل جنسیت‌ها. خشم آشکار در مناسبات رژیم‌های مردسالار، خشم پنهان زنان.

در ادامه ظریفکار فیلم مستند کوتاهی را با عنوان «کوچک و بزرگ»، که ساخته خود او بود، به نمایش گذاشت. در این فیلم در چند اپیزود کوتاه سعی شده بود برخی از جنبه‌های خشونت در جامعه، با روایتی شاعرانه به تصویر کشیده شود.

پادزهری به نام هنر

اکبر پویانفر، روانپزشک ساکن پاریس، در سخنان خود به تاثیر هنر در مقابله پدیده خشونت پرداخت. به اعتقاد وی، «هنر به معنی وسیع کلمه پادزهری فوق‌العاده در مقابل خشم و خشونت است.»

این روانپزشک در ادامه سخنان خود به این نکته اشاره داشت که علم روانشناسی به مخاطب این نکته را می‌آموزد که اضطراب و نگرانی و ترس و ناامنی در کنار خشم و تهاجم، جزء تفکیک ناپذیر زندگی انسان است.

اکبر پویانفر
اکبر پویانفر

به گفنه پویانفر به خاطر اینکه تمامی احتیاج‌ها و میل‌ها و رانش‌های انسان نمی‌توانند ارضا شوند و به‌خاطر عدم امکانات، مادر نمی‌تواند در کنار کودک حضور دائمی داشته باشد، همین منبع نگرانی و اضطراب و کمبود می شود.

از طرف دیگر در دوران تکاملی و حتی بزرگسالی به خاطر عدم تطبیق خواست‌ها و امیال ما با واقعیت‌ها، چه فردی و چه اجتماعی، نوعی عدم ارضای کامل به سرخوردگی یا به افسردگی و احساس تهاجم می‌انجامد.

به گفته پویانفر احساس خشم و خشونت زیاد یا بازمانده‌ای از سرخوردگی‌های گذشته کم و بیش دور و حل نشده است یا نتیجه سرخوردگی، رنج و درد فعلی است که برای مقابله با آن راه دیگری پیدا نمی‌شود.

به اعتقاد این کارشناس، هنر نقش عظیمی در شخصیت و بازسازی دارد. رانش سازندگی که از تجربیات هنری سرچشمه می‌گیرد، دنباله بازی‌های کودکانه است.

فرهنگ و هنر قادرند تغییرات بزرگی در اقتصاد روانی و به ویژه انرژی روانی به‌وجودآورند.