نیروهای امنیتی سودان دوشنبه ۱۷ ژانویه/ ۲۷ دی به سوی معترضان تیراندازی کردند و یکی از مرگبارترین روزهای پس از کودتای نظامی اکتبر ۲۰۲۱ را رقم زدند. به گزارش آسوشیتدپرس در این درگیری‌ها نظامیان دست کم هفت نفر از معترضان را کشتند و حدود ۱۰۰ نفر دیگر را زخمی کردند.
دوشنبه ۳ آبان/ ۲۵ اکتبر، اغلب اعضای کابینه دولت سودان و اکثر رهبران احزاب سیاسی حامی دولت و همچنین عبدالله حمدوک، نخست‌وزیر در یک کودتا تحت بازداشت گروهی از نظامیان قرار گرفتند. ارتش وضعیت فوق‌العاده اعلام کرد و ژنرال عبدالفتاح البرهان، رئیس شورای حاکمیتی سودان به این بهانه که صلح و امنیت در کشور به خطر افتاده از انحلال دولت و این شورا خبر داد. از آن زمان دور تازه‌ای از اعتراضات آزادی‌خواهانه در سودان آغاز شده است.
اوایل روز دوشنبه، هزاران نفر بار دیگر در خیابان‌های خارطوم و در ام‌درمان و در برخی دیگر از شهرهای بزرگ سودان برای اعتراض به کودتا و برای حمایت از گذار صلح‌آمیز به دموکراسی به خیابان‌ها آمدند. نیروهای امنیتی تحت فرمان کودتاچیان به سمت معترضان در حوالی کاخ ریاست جمهوری شلیک کردند. هفت نفر از معترضان کشته شدند و به این ترتیب شمار افرادی که از کودتای اکتبر تاکنون جان باخته‌اند به دست‌کم ۷۱ نفر رسید.
فیلم‌هایی که در فضای مجازی منتشر شده، معترضانی را نشان می‌دهد که عمدتاً جوان‌اند و در خیابان‌های خارطوم و ام‌درمان راهپیمایی می‌کنند. همچنین تظاهراتی در بندر سودان، واد مدنی و غرب دارفور برگزار شد.
حامد السر، یکی از معترضان به آسوشیتدپرس گفت:
«من امروز اینجا هستم تا در برابر کودتای نظامی مقاومت کنم. ما امیدواریم که انقلاب آزاد ما به مسیر غیرنظامی دموکراتیک برسد.»
کمیته پزشکان سودان که بخشی از جنبش دموکراسی‌خواه است ضمن تأیید تعداد کشته‌شدگان اعلام کرد که تنها در خارطوم در جریان تیراندازی نیروهای امنیتی به معترضان حدود ۱۰۰ تن از معترضان زخمی شده‌اند.
جنبش طرفدار دموکراسی تیراندازی‌های مرگبار روز دوشنبه را محکوم کرد و خواستار یک کارزار نافرمانی مدنی دو روزه در اعتراض به سرکوب‌های خشونت‌بار نیروهای امنیتی شد.
فیصل صالح، وزیر اطلاعات سابق و مشاور حمدوک، گفت این قتل‌ها «جنایتی تمام عیار» است و از جامعه بین‌المللی خواست وارد عمل شود.
صالح با انتشار پیامی در توییتر نوشت:
«مردم سودان نه با یک دولت سرکوبگر که با یک باند جنایتکار که جوانان سودانی را با خونسردی به قتل می‌رساند، روبه‌رو هستند و سراسر جهان هم نظاره‌گر است.»
واکنش‌های گسترده بین‌المللی
استفان دوجاریک، سخنگوی سازمان ملل متحد غروب دوشنبه اعلام کرد سازمان ملل «استفاده از سلاح‌های مرگبار علیه معترضان» را محکوم می‌کند. دوجاریک افزود:
«چه در خارطوم و چه در سایر نقاط سودان، مردم حق دارند تظاهرات مسالمت‌آمیز برگزار کنند.»
درگیری‌های روز دوشنبه همزمان با تلاش‌های دیوید ساترفیلد، نماینده ویژه وزارت خارجه آمریکا در امور شاخ آفریقا و مولی فی، دستیار آنتونی بلینکن برای رایزنی و گفت‌وگو درباره صلح اتفاق افتاد. دوشنبه ریاض میزبان ساترفیلد و فی بود. هدف فرستادگان آمریکا «جلب حمایت بین‌المللی برای گذار مسالمت‌آمیز سودان به دموکراسی» اعلام شده است. قرار است ساترفیلد برای گفت‌وگو با نظامیان و نمایندگان جامعه مدنی از ریاض وارد خارطوم شود. دوجاریک گفت:
«بسیار مهم است که فضا، چه در خیابان و چه در پشت میز مذاکرات برای رایزنی‌های مساعد باشد.»
دولت‌های غربی نیز هم‌صدا با سازمان ملل به‌طور گسترده سرکوب معترضان را محکوم کرده‌اند و خواهان پاسخگویی آمران این سرکوب‌ها شده‌اند.
پیش از این با پادرمیانی سازمان ملل متحد، عبدالله حمدوک برای تشکیل دولت با نظامیان به توافق رسید. بر اساس این توافق «نیروهای آزادی و تغییر» که سهم مهمی در برکناری عمر البشیر، دیکتاتور سودان داشتند از مشارکت در دولت کنار گذاشته شده بودند. معترضان اما با خواست کناره‌گیری کامل نظامیان از قدرت، این توافق را به‌رسمیت نشناختند و مجدداً به خیابان‌ها آمدند. ژنرال‌ها خواسته‌های معترضان را رد می‌کنند و می‌گویند که قدرت تنها به یک دولت منتخب واگذار می‌شود.