دیوارنگاری، به تصویر کشیدن هر نقشی بر دیوار‌ها و امکان عمومی را گویند. فرهنگ دیوارنگاری سالیان سال روی تنه درختان، در و دیوار مستراح‌های همگانی، نیمکت‌های پارک‌ها و دیوار‌ها در ایران وجود داشته است. درختان اگر برای عاشقان بی‌دل محل هک کردن اسم معشوق بوده، مستراح همگانی محلی برای بیان تابو‌های جنسی و سیاسی بوده و دیوار‌ها محدوده مورد استفاده حکومت‌ها و تجارت‌ها برای شعار‌های تبلیغاتی بوده است.

امروز اما شهر‌های ایران شاهد فرهنگ جدیدی از نقش و نگار‌های دیواری است که بی‌شباهت به فرهنگ دیوارنگاری‌ها یا همان هنر «گرافیتی» مدرن در شهر‌های بزرگ غربی نیست. این دیوارنگاری‌ها یک ژانـر متمایز اعتراضی‌اند که با فرهنگ موسیقی «رپ» و «هیپ هاپ» در ارتباط هستند. استفاده از اسپری رنگ، رسم الخط‌های پر حجم، فرم‌ها و شعار‌های شناخته‌شده این فرهنگ موسیقی از شاخص‌های این ژانر از دیوارنگاری است.

در سالهای اخیر حکومت ایران به مبارزه تبلیغاتی با فرهنگ موسیقی «هیپ هاپ» و فلسفه استفاده از خیابان برای بیان اعتراض پرداخته است. در مستند «شوک» که در فروردین سال ۱۳۸۸ از شبکه ۳ صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش شد، سبک‌های جدید موسیقی مانند «رپ» در ایران به عنوان تهاجم و انحرافات فرهنگی مطرح شد. این مستند با بررسی نماد‌ها و شاخص‌های فرهنگ موسیقی «هیپ هاپ» نتیجه گرفت که این موسیقی در ارتباط نزدیک با مذاهب شیطان پرست است و رواج این فرهنگ در بین جوانان ایرانی خطر جدی برای جامعه محسوب می‌شود. به رغم این مبارزه تبلیغاتی، به‌ نظر می‌آید که فرهنگ دیوارنگاری غربی به شهرهای مذهبی همچون مشهد نیز سرایت کرده‌ است.

عکس‌ها: امین خسروشاهی