۳۵ تن از کارشناس‌های سازمان ملل متحد در زمینه‌های حقوق بشری، حقوق زنان و حقوق مدنی به‌مناسبت سالگرد حمله حماس در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ به اسرائیل و به‌دنبال آن حمله اسرائیل به مردم فلسطین در غزه و گسترش خشونت‌ها به بقیه اراضی اشغالی فلسطین و سایر کشورهای منطقه، بیانیه‌ای را منتشر کردند و در آن چنین وضعیتی را «غیرقابل تحمل» دانسته و بر نیاز به اقدام فوری برای پایان دادن به چرخه خشونت‌ها و پاسخگو کردن عاملان آن تأکید کردند.
در این بیانیه آمده است:
سال گذشته شاهد تشدید ویرانگر رنج بشری بوده‌ایم که پیامدهای شدیدی برای مردم فلسطین، اسرائیلی‌ها و کل منطقه خاورمیانه داشته است. ما همدردی صمیمانه خود را با همه قربانیان و خانواده‌های آنها، به‌ویژه کودکانی که باید از بلای جنگ در امان می‌ماندند ابراز می‌کنیم و هزینه سنگین انسانی این درگیری و نیاز فوری به صلح و پاسخگویی به آن را یادآوری می‌کنیم.
کارشناس‌های سازمان ملل با اشاره به رویداد ۷ اکتبر ۲۰۲۳، ضمن یادآوری آن‌که «حماس و سایر گروه‌های مسلح فلسطینی حدود یک‌هزار و ۲۰۰ نفر را در اسرائیل کشتند که دست‌کم ۸۰۹ نفر از آنها غیرنظامی از جمله زنان، کودکان و افراد مسن بودند»، افزوده‌اند که «در این روز ۲۵۲ نفر ربوده و به‌عنوان گروگان به غزه برده شدند و از این تعداد نزدیک به ۱۰۰ نفر در اسارت هستند».
آنها در بیانیه خود آورده‌اند:
جنایت‌های انجام‌شده در آن روز، از جمله قتل، گروگان‌گیری، و خشونت جنسی علیه زنان و دختران، نقض جدی قوانین بین‌المللی و جنایت جنگی و احتمالاً جنایت علیه بشریت است.
کارشناس‌های سازمان ملل در ادامه به حملات خونبار اسرائیل به غزه پرداخته و گفته‌اند که حمله نظامی متعاقب اسرائیل به غزه «تا ۶ اکتبر ۲۰۲۴ حدود ۴۲ هزار فلسطینی، از جمله ۱۷ هزار کودک را در غزه کشته، نزدیک به دو میلیون نفر را آواره و بیش از ۹۷ هزار نفر را زخمی کرده است که جراحات بسیاری از آنها برای تمام عمر ماندگار خواهد بود».
در حالی که تخمین زده می‌شود جسد ۱۰ هزار نفر زیر آوارها مانده است و امکان بازیابی و شناسایی آنها برای تسکین خانواده‌های داغدارشان وجود ندارد.
به‌گفته این کارشناس‌ها، در بقیه اراضی اشغالی فلسطین نزدیک به ۷۰۰ نفر از جمله ۱۷۶ کودک کشته شده‌اند. نیروهای اسرائیلی همچنین ۹۸۶ کارمند بخش بهداشتی، کارکنان نهادهای بشردوستانه از جمله ۲۲۵ کارمند آژانس امدادرسانی و کاریابی برای آوارگان فلسطینی در خاور نزدیک (اونروا) و ۱۲۶ روزنامه‌نگار را کشته‌اند و همچنین بیمارستان‌ها، مدرسه‌ها و اردوگاه‌های پناهندگان را ویران کرده‌ند و هیچ مکان امنی در غزه باقی نگذاشته‌اند.
در بیانیه آمده است:
نقض جدی حقوق بین‌الملل مانند قتل، هدف قرار دادن عمدی اماکن غیرنظامی، حملات نامتناسب و بی‌رویه، قحطی، انتقال اجباری، جابه‌جایی خودسرانه، خشونت جنسی، آزار و اذیت، و توهین به زندگی و حیثیت افراد، از جمله بی‌احترامی به مردگان که از آغاز جنگ غزه در اکتبر ۲۰۲۳ توسط نیروهای اسرائیلی انجام شده است جنایت جنگی و احتمالاً جنایت علیه بشریت محسوب می‌شوند. در نتیجه، دیوان بین‌المللی دادگستری (ICJ) هشدار داد که خطر واقعی و قریب‌الوقوع تعرض جبران‌ناپذیر به حق فلسطینی‌ها برای محافظت از نسل‌کشی وجود دارد.
کارشناس‌های سازمان ملل خوهان آن شده‌اند که سازوکارهای قضائی بین‌المللی، سازمان ملل متحد و جامعه بین‌المللی «باید به‌طور کامل، بی‌طرفانه و مستقل درباره این نقض‌های شدید تحقیق کنند، زنجیره‌ای از هدایت این امور را ایجاد کنند، مرتکبان را محاکمه و مجازات کنند و غرامت کامل به قربانیان و خانواده‌هایشان را تضمین کنند. طرف‌های درگیر باید اجازه دسترسی سریع و کامل به شواهد را برای اثبات حقایق و اطمینان از پاسخگویی مجرمان فراهم سازند».
آنها از جامعه بین‌المللی خواسته‌اند که دولت‌ها و شرکت‌ها به دادن تسلیحات به اسرائیل و همچنین نیروهای نیابتی پایان دهند و اطمینان حاصل کنند تا از فرار از مسئولیت در جنایت‌های جنگی و جنایت علیه بشریت اجتناب شود.
آنها همچنین نگرانی خود را از گسترش خشونت‌ها و خصومت‌ها به سایر کشورهای منطقه، به ویژه تشدید تنش در لبنان که تاکنون منجر به کشته شدن بیش از دو هزار نفر از جمله کودکان و مجروح شدن بیش از ۹ هزار و ۵۰۰ نفر و آواره شدن صدها هزار نفر شده است، ابراز داشتند.
کارشناس‌های سازمان ملل تأکید کرده‌اند که «سرریز خصومت‌ها آشکارا قوانین بین‌المللی و منشور سازمان ملل را تضعیف می‌کند و صلح و ثبات منطقه‌ای را که ده‌ها سال متحمل درگیری‌ها شده است، به خطر می‌اندازد.»
در پایان بیانیه، کارشناس‌های سازمان از همه طرف‌های درگیر خواسته‌اند که با حمایت جامعه بین‌المللی خصومت‌ها را متوقف و امنیت مردم غیرنظامی را از جمله از طریق انطباق کامل با قطعنامه‌های سازمان ملل و اقدام‌های موقت دیوان بین‌المللی دادگستری در قبال اسرائیل و غزه تضمین کنند؛ «آزادکردن بدون قید و شرط و فوری همه گروگان‌های بازداشت‌شده در غزه و هزاران فلسطینی که خودسرانه در بازداشتگاه‌های اسرائیل به‌سر می‌برند»، «تعیین سرنوشت و محل نگهداری قربانیان ناپدید شدن اجباری»، «دسترسی بدون مانع برای امدادرسانی و کارکنان نهادهای بشردوستانه در غزه»، «دادن دسترسی کامل و نامحدود به کارشناس‌های مستقل سازمان ملل به‌منظور انجام تحقیقات در اسرائیل و اراضی اشغالی فلسطین در مورد نقض قوانین بین‌المللی، به ویژه قتل‌های خودسرانه، ناپدید شدن اجباری، و شکنجه»، «بازگرداندن فوری و بدون قید و شرط اجساد و بقایای انسانی که توسط طرفین درگیری‌ها کشته شده‌اند»، «توقف تشدید و سرایت تنش به سایر کشورهای منطقه» و «همکاری کامل با جامعه بین‌المللی برای تحقق حق مردم فلسطین در تعیین سرنوشت خود و در صورت لزوم برای هموار کردن راه دستیابی به صلح پایدار».
از سوی دیگر مسئولان فدراسیون بین‌المللی صلیب سرخ و جمعیت‌های هلال احمر نیز در سالگرد ۷ اکتبر با انتشار بیانیه مشترکی با همه قربانیان جنگ در اسرائیل و فلسطین ابراز همبستگی کردند.
کیت فوربس، رئیس فدراسیون بین‌المللی جمعیت‌های صلیب سرخ و هلال احمر و جاگان چاپاگین، دبیرکل فدراسیون بین‌المللی جمعیت‌های صلیب سرخ و هلال احمر در این بیانیه گفته‌اند «نیاز فوری به صلح و ثبات هرگز واضح‌تر از این نبوده است»؛ با این حال، تلاش‌های سیاسی و دیپلماتیک هنوز برای دستیابی به این مهم انجام نشده است و کمک‌های بشردوستانه نمی‌تواند جایگزین اراده سیاسی شود.
آنها نوشته‌اند:
جهان همچنان در لبه است. گروگان‌ها باید به خانه بازگردند. بمباران‌ها باید متوقف شوند. باید اجازه داد که کمک‌ها به مکان‌هایی که بیشتر نیاز دارند، برسد.