مبارزه کارگران در ایران تاریخی طولانی اما گسسته دارد. در پیچ تند وخونبار تحولات سیاسی، فعالیتهای اجتماعی-سیاسی کارگران نتوانسته است به شکلگیری «سنت»های پایدار مبارزه کارگری منجر شود. زیر فشار سرکوب و اختناق، انباشت تجربه نتوانسته به نهادهای ماندگار ترجمه شود و عمر سندیکاها و سازماندهیهای شبه-سندیکایی در جغرافیای ایران کوتاه بوده است. کارگران اما هر بار شکلی خلاقانه دوباره راه سازماندهی خود را یافتهاند.
در یک دهه اخیر و همزمان با تشدید بحرانهای معیشتی و اقتصادی، شاهد اوجگیری دوباره اعتراضات کارگری بودهایم، و این اعتراضات، فارغ از اشکال حقوقی-سیاسی متفاوت و متکثرشان، اغلب ماهیت سندیکایی داشتنهاند.
امروز بهویژه با توجه به تغییر افق مطالبات و تخیل سیاسی جامعه ایران، برخی «سندیکا» را دیگر شکل سازماندهی مطلوب کارگری برای ایجاد تغییرات مثبت معنادار اجتماعی-سیاسی نمیدانند. با این حال، آگاهی سندیکایی و صنفی همچنان جزئی انکارپذیر از خودآگاهی طبقه کارگر است.
در همین رابطه، بنیاد رسانهای زمانه در سال ۱۳۹۸ سه جزوه آموزشی منتشر کرد : «مبارزه سندیکایی : مبانی و مفاهیم»، «حقوق کار در پرتو قوانین بینالمللی» و «قانون کار و سیر تحول آن در ایران»
علیرغم تحولاتی که از سال ۱۳۹۸ تا امروز فضای کار و معیشت در ایران را به لرزه درآوردهاند، این جزوهها همچنان بهروز و معاصر ما هستند.
مبارزه سندیکایی: مبانی و مفاهیم
هدف از انتشار این جزوه، بررسی اجمالی مبانی و مفاهیم مبارزه صنفی کارگران و نیز ابزارهای این مبارزه، بهویژه سندیکا بوده است. در فصل نخست، زمینههای ساختاری و تاریخی شکلگیری سندیکاها و اتحادیههای کارگری در چارچوب تاریخ جهانی سرمایهداری مرور میشود. موضوع بحث فصل دوم سندیکا و ساختار تشکیلاتی آن است. در فصل سوم به اشکال دیگر سازماندهی کارگری مثل شوراها، فدراسیون و کنفدراسیون کارگری و موضوعاتی همچون تفاوت حزب و سندیکا پرداخته میشود. فصل چهارم نیز به موضوع اعتصاب اختصاص یافته است. جزوه با مرور تاریخ فعالیت سندیکایی در ایران و بررسی موانع حقوقی تشکلیابی کارگری در متن قوانین موجود پایان میپذیرد.
برخی سرفصلهای این جزوه از این قرار است:
- زمینههای ساختاری و تاریخی شکلگیری سندیکا
- آگاهی طبقاتی و سندیکا
- تفاوت حزب با سندیکا
- کنفدارسیون کارگری
- کمیته مخفی اعتصاب
- تشکلیابی صنفی در قوانین ایران
◄ لینک دانلود جزوه «مبارزه سندیکایی: مبانی و مفاهیم»
قانون کار و سیر تحول آن در ایران
موضوع اصلی این جزوه، حقوق کار در ایران، قانون کار موجود، تحولات آن در سالهای اخیر و و تأثیر مستقیم و غیرمستقیم آن بر زندگی کارگران است.
برخی سرفصلهای این جزوه از این قرار است:
- تعریف تشکلهای کارگری در قوانین جمهوری اسلامی
- شورای اسلامی کار یک نهاد صنفی کارگری نیست
- حقوق کارگران و مساله دستمزد
- تأمین اجتماعی و قوانین مربوط به بازنشستگان
- حق کار و مسأله بیکاری
- سیاستهای تعدیل ساختاری و حقوق کارگران
- اصلاحات پارامتریک در نظام تامین اجتماعی
- حقوق کارگران مهاجر از منظر قوانین جمهوری اسلامی ایران و قوانین بینالمللی
◄ لینک دانلود جزوه «قانون کار و سیر تحول آن در ایران»
«حقوق کار در پرتو قوانین بینالمللی»
موضوع اصلی این جزوه ساختار و ساز و کار سازمان بینالملی کار است.
برخی سرفصلهای این جزوه از این قرار است:
- معرفی سازمان بینالمللی کار
- سازمان بینالمللی کار چگونه شکل گرفت؟
- اساسنامه سازمان بینالمللی کار
- پیمانهای بینالمللی در مورد حقوق کار
- ایران؛ پذیرش ۱۳ کنوانسیون از ۱۸۹ کنوانسیون
- چهار حق بنیادین کار در پرتو کنوانسیونها
- کنوانسیونهای مهمی که ایران تصویب نکرده است