۱۳ تن از کارشناسان ارشد سازمان ملل در امور حقوق بشر دوشنبه ۳۱ خرداد / ۲۱ ژوئن بار دیگر با انتشار بیانیه‌ای خواهان آزادی نسرین ستوده، وکیل دادگستری و فعال حقوق بشر محبوس در زندان قرچک شدند.
دوبراوکا سیمونوویچ، گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور خشونت علیه زنان، گفت:
«نسرین ستوده به‌طور نظام‌مند به دلیل فعالیت‌هایش در دفاع از حقوق بشر، به‌ویژه حقوق زنانی که مخالف قوانین اجباری حجاب هستند، مجرم شناخته شده است.»
نسرین ستوده، عضو کانون مدافعان حقوق بشر، کمپین یک میلیون امضا برای تغییر قوانین تبعیض‌آمیز علیه زنان و انجمن حمایت از حقوق کودکان بوده و وکالت پرونده‌های بسیاری از فعالان حقوق بشر، فعالان حقوق زنان، کودکان قربانیِ کودک‌آزاری و کودکان در معرض اعدام را به عهده داشته است.
این فعال حقوق بشر آخرین بار در خردادماه ۱۳۹۷ در تهران بازداشت شد و در اسفند ماه همان سال در مجموع با هفت عنوان اتهامی به ۳۳ سال حبس و ۱۴۸ ضربه شلاق محکوم شد که طبق ماده ۱۳۴ قانون مجازات اسلامی ۱۲ سال از محکومیت ۳۳ ساله خانم ستوده به‌عنوان مجازات اشد قابل اجرا بوده، که اکنون او در حال تحمل آن است.
از جمله اتهامات نسرین ستوده در دادگاه «تشویق به فساد و فحشا» از طریق برعهده گرفتن وکالت پرونده «دختران خیابان انقلاب» (معترضان به حجاب اجباری)، «عضویت مؤثر در گروهک غیرقانونی و ضدامنیتی کانون مدافعان حقوق بشر، لگام و شورای ملی صلح»، «ظاهر شدن بدون حجاب شرعی در محل شعبه بازپرسی»، «نشر اکاذیب به قصد تشویش اذهان عمومی» و «تبلیغ علیه نظام» عنوان شد.
کارشناسان حقوق بشر سازمان ملل در بیانیه خود درباره حجاب اجباری گفته‌اند:
«هیچ‌کس نباید مجبور به استفاده از نمادهای مذهبی شود که به نظر آن‌ها ضروری نیست و حتی مغایر با دین و عقاید آن‌هاست. انتخاب یک زن یا دختر در نشان دادن یا بیان هویت خود، از جمله دین و عقیده او، براساس آزادی دین و عقیده و همچنین آزادی بیان مندرج در قوانین بین‌المللی حقوق بشر، محافظت می‌شود.»
این کارشناسان افزوده‌اند:
«به‌رغم تماس‌های فراوان ما در طی سال‌ها برای آزادی خانم ستوده، مقام‌های ایرانی در این کار کوتاهی کرده‌اند، و در عوض او را به زندان دیگری دورتر از خانواده و تحت شرایط وخیم، منتقل کرده‌اند.»
نسرین ستوده ۲۹ مهرماه سال گذشته از بند زنان زندان اوین به زندان قرچک ورامین منتقل شد. به‌گفته کارشناسان سازمان ملل این زندان «بسیار شلوغ است و مشکلات جدی بهداشتی و ساختاری دارد، و در اصل برای بازداشتگاه ساخته نشده است».
در بیانیه گفته شده که در زندان قرچک زندانیان به مراقبت‌های بهداشتی دسترسی ندارند و غذای آن‌ها کافی نیست. سلامتی نسرین ستوده از زمان دستگیری به‌طور جدی رو به وخامت گذاشته است و در طول زندان نیز به کرونا مبتلا شده است.
کارشناسان سازمان ملل گفته‌اند:
«به نظر می‌رسد که مجازات‌های سنگین برای او به‌منظور خاموش کردن فعالیت او و ترساندن سایر مدافعان حقوق بشر و خانواده‌اش بوده است.»
آن‌ها افزوده‌اند، رضا خندان، شوهر نسرین ستوده، نیز به دلیل به چالش کشیدن قوانین حجاب اجباری هدف قرار گرفته است. او در حکمی که هر زمان قابل اجراست به شش سال حبس محکوم شده است.
این کارشناسان تأکید کرده‌اند:
«ما درخواست خود را برای آزادی نسرین ستوده، بررسی پرونده او و لغو محکومیت او و همسرش تکرار می‌کنیم. ایران باید به مجرم شناختن نسرین ستوده به دلیل فعالیت‌های مسالمت‌آمیزش در دفاع از حقوق بشر پایان دهد.»
دوبراوکا سیمونوویچ گزارشگر ویژه در امور خشونت علیه زنان، جاوید رحمان گزارشگر ویژه در مورد وضعیت حقوق بشر در جمهوری اسلامی ایران، ایرنه خان گزارشگر ویژه در مورد آزادی عقیده و بیان، نیلز ملزر گزارشگر ویژه در مورد شکنجه و سایر رفتارها یا مجازات‌های بی‌رحمانه و غیرانسانی یا تحقیرآمیز، الیزابت برودریک رئیس و ملیسا آپریتی نایب رئیس کارگروه تبعیض علیه زنان و دختران، دوروتی استرادا-تانک، ایوانا راداچیچ و مسکرم گست تچانه و ماری لاولور گزارشگران ویژه در مورد وضعیت مدافعان حقوق بشر، دیگو گارسیا سایان گزارشگر ویژه در مورد استقلال قضات و وکلا، احمد شهید گزارشگر ویژه در مورد آزادی دین و عقیده، تلالنگ موفوکنگ گزارشگر ویژه در مورد حق هر کس برای برخورداری از بالاترین استاندارد بهداشت جسمی و روانی امضاکنندگان این بیانیه هستند.
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل هم در گزارش خردادماه (ژوئن) خود به شورای حقوق بشر این سازمان در ارتباط با وضعیت نسرین ستوده در زندان ابراز نگرانی کرده بود.