نرخ برابری دلار در ایران چهارشنبه ۵ تیر برای مدت کوتاهی به کمتر از ۱۱ هزار تومان رسید. رئیس کل بانک مرکزی وعده کرد؛ روند کاهشی تداوم داشته باشد و دلار به نرخ واقعی برسد. نرخ واقعی دلار چقدر است و رسیدن به آن تا چه حد ممکن؟
فرهاد دژپسند، وزیر امور اقتصادی و دارایی ایران ۴ تیر نرخ واقعی دلار را هشت هزار تومان دانست و گفت که اگر شرایط سیاسی عادی برقرار شود، نرخ دلار به کمتر از هشت هزار تومان سقوط میکند.
وعده دلار هشت هزار تومانی از نیمه دوم سال ۱۳۹۶ که دلار روند صعودی در پیش گرفت و ریال بیش از دو سوم ارزش برابری خود را از دست داد، بارها از زبان مسئولان بانک مرکزی و وزارت اقتصاد تکرار شده است.
دولت جمهوری اسلامی در یک سال و نیم گذشته چند مرتبه سیاست‌های ارزی را تغییر داده و «بسته‌های سیاستی» برای کنترل بازار ارز را به ابلاغ کرده است. هیچ یک از این سیاست‌ها اما نتوانسته است مانع پیشروی و یا موجب ثبات بازار ارز شود.
با این حال از آغاز تیر ماه، در حالیکه صادرات نفت ایران به کمترین میزان در چهل سال گذشته کاهش یافت و تنش میان ایران و آمریکا پس از حمله به نفتکش‌ها و انهدام پهپاد آمریکایی بالا گرفت، بانک مرکزی و وزارت اقتصاد وعده کاهش نرخ دلار را تکرار کردند.
چه کسی دلار را گران کرد؟
دولتی‌ها در حالی کاهش نرخ برابری دلار را وعده میکنند که طی یک سال و نیم گذشته به عمد زمینه‌ساز افزایش نرخ دلار شدند. نیمه دوم ۱۳۹۶، هنگامی که هنوز تحریم‌های نفتی آمریکا آغاز نشده بود و ایران محل رفت و آمد گروه‌های تجاری بود، روند صعودی نرخ دلار آغاز شد.
رئیس کل پیشین بانک مرکزی و وزیر وقت اقتصاد، افزایش نرخ دلار را «روانی» و «کوتاه مدت» دانستند و به خریداران توصیه کردند؛ از خرید دلار خودداری کنند، چرا که به زودی نرخ دلار سقوط میکند و زیان خواهند دید. خلاف گفته مدیران دولتی، سقوط ریال شیب تندتری گرفت و دلار «کمیاب» شد و دولت برای کنترل بازار به «سیاست پلیسی» روی آورد.
همان زمان برخی از منتقدان دولت، افزایش نرخ دلار را هدفمند و برنامه‌ریزی شده دانستند و دولت را به دستکاری بازار ارز برای جبران کسری بودجه متهم کردند.
حسین راغفر، مدرس اقتصاد در تهران از جمله منتقدانی بود که دولت را به دستکاری بازار ارز برای جبران کسری بودجه متهم کرد. عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی خرداد امسال این اتهام را «بی‌انصافی» دانست و گفت که بازار ارز از عوامل بین‌المللی و شرایط تحریم‌ها تاثیر میگیرد.
نکته اما این بود که دلار بیشترین افزایش نرخ را در زمانی تجربه کرد که درآمدهای نفتی دولت پس از تحریم‌ها به اوج رسید. براساس اعلام منابع دولتی تنها در شش ماه نخست سال گذشته درآمدهای نفتی دولت تا سه برابر افزایش یافت و دولت بیش از هر زمان دیگری دلار در بازار ارزی توزیع کرد.
این وضعیت می‌تواند دخالت دولت برای افزایش هدفمند نرخ دلار را تائید کند. به ویژه آنکه دولت و بانک مرکزی پیشتر بارها سیاست آزادسازی نرخ ارز را به دلیل شرایط سیاسی و اقتصادی به تاخیر انداخته و اجرای آن را به پس از توافق هسته‌ای و افزایش درآمدهای نفتی موکول کرده بودند.
می‌توان به کاهش نرخ دلار امید داشت؟
حالا تحریم‌ها شدیدتر شده و صادارات نفت ایران به کمترین میزان در چهار دهه گذشته رسیده است. پیش‌بینی میشود در ماه‌های آینده صادرات نفت ایران به کمتر از ۵۰۰ هزار بشکه در روز برسد. سازوکار تبادل مالی ایران و اروپا (اینستکس) در عمل به نتیجه نرسیده و ایران کاهش تعهدات برجام را آغاز کرده است. علاوه بر این امکان جنگ و درگیری نظامی همچنان وجود دارد.
مقام‌های دولتی که پیش از این کسری بودجه و کاهش درآمدهای نفتی را انکار می‌کردند، وضعیت را «دشوارتر از دوره‌های پیشین» و کسری بودجه را حتمی می‌دانند. دولت برای کاهش کسری بودجه، خدمات و تعهداتش را کاهش داده است.
با این حال وزیر اقتصاد کاهش نرخ برابری دلار را وعده کرده است. او نرخ واقعی دلار را ۳۵۰۰ تومان تا ۵۸۰۰ تومان دانسته است. یک روز پس از اظهارات او، بانک مرکزی نرخ ارزهای خارجی را کاهش داد. در بازار ارز نیز نرخ دلار کاهش یافت.
دولت و بانک مرکزی در حال حاضر برای مقابله با آنچه که «جو روانی» ناشی از افزایش تنش کلامی و احتمال درگیری نظامی با آمریکا می‌دانند، توزیع دلار در بازار را سرعت بخشیده‌اند. خلاف تابستان سال گذشته که به میزان محدودی دلار در اختیار صرافی‌های تعیین شده قرار می‌گرفت.
اما این روند با ادامه تحریم‌ها و کاهش بیشتر درآمدهای نفتی نمی‌تواند تداوم یابد. چرا که بخشی از منابع ارزی طی دو سال گذشته از ایران خارج شده، ذخیره ارزی صندوق توسعه ملی کاهش یافته و درآمد نفتی دولت نیز به کمترین میزان ممکن رسیده است. دولت نیز با کسری بودجه بزرگ روبرو است و به دنبال راهکارهایی برای تامین منابع مالی جایگزین.
در چنین شرایطی، هنگامی که تنش میان تهران و واشنگتن روز به روز شدت بیشتری میگیرد و شرایط سیاسی که پیش شرط عادی شدن نرخ ارز عنوان میشود، بحرانی‌تر، نه می‌توان به تداوم روند کاهش نرخ دلار امید داشت و نه تحقق دلار کمتر از هشت هزار تومان امکان‌پذیر است.
در همین زمینه:
روحانی و وزرایش افراد دروغگویی هستند مشخص است که نرخ دلار توسط دولت و
حکومت تعیبن میشود و آن ها توسط عوامل لفظ میدهند و آن ها نرخ را تعیبن میکنند
و این درست در زمانی که دولت بیشترین درآمد نفتی را داشت دلار با افزایش نرخ مواجه
شد و زمانی که درآمد ارزی کم شد نرخ دلار کاهش یافت و این نشان داد که نرخ دلار تابع
تصمیم حکومت بوده و نه درآمد ارزی اکنون نیز دولت با تصمیم نرخ دلار 20 و 25 هزار تومانی
مواجه هست که بر روی آن اجماع نیست نرخ دلار با اجماع گروه ها تعیین میشود
نرخ دلار چیزی نیست که هر کسی بتواند بر آن نرخ بگذارد و دولت نیز در آن نقش محدودی دارد
برخی بخش ها خواهان نرخ دلار بیشتر از 20 هزار تومانی هستند که عمدتا صادر کنندگان
فولاد و پتروشیمی و نفت هستند و برخی بخش ها خیر از نظر سیاسی نیز که بحث دیگری است
تصمیم نظام مبنی بر عدم مذاکره که در سال 96 اتخاذ شد و برادر روحانی به بازداشتگاه
رفت و سیاست ایران در منطقه در میانه سال 96 فعالان را به این نتیجه رساند که دیر یا
زود ترامپ از برجام خارج میشود و باید به شکلی سرمایه های خود را حفظ کنند اکنون
پول شویان ثروت های خود را به سمت مسکن آورده اند و دلار های کثیف را تبدیل به ریال
و سپس مسکن میکنند و اینگونه بود که آن دروغگو دیگر گفت بخشی از دلار ها به کشور برگشته
است
عبداله / 27 June 2019
بانک مرکزی افزایش دهنده های نرخ ارز در بازار را اخلال گر های اقتصادی مینامد اما
این دو گروه زمانی با هم هماهنگ بودند دولت با طرح پیش فروش سکه در حقیقت
نرخ طلا را افزایش داد تا سپس این طلا ها شکسته و بجای دیگر منتقل شود آن کسانی را
که بانک مرکزی اخلال گر مینامد در حقیقت گروه های دیگری را نمایندگی میکنند و اجماع این
گروه ها نرخ ارز را تعیین میکند تا زمانی که خود دولت سیاست ارز چند نرخی را در دست میگیرد
و ارز را تک نرخی نمیکند خواهان همین موضوع و بازی با قیمت است این تضاد در بحث دلار
جهانگیری به وضوح خود را نشان داد که قسمتی موافق و قسمتی مخالف این سیاست بپدند
ودر عمل نیز بصورت دیگر ارز 4200 را دور زدند و با نرخ آزاد فروختند و این سیاست در خدمت
دلالان قرار گرفت اکنون اگر دولت بخواهد بازار ارز را کنترل کند و از کاسبی دست بردارد
باید ارز 4200 را حذف کند که با سیاست ارز چند نرخی در تضاد است
عبداله / 28 June 2019
همه می دانیم که دولت عمدا دلار را تا 18000 تومان بالا آورد تا هم بدهی های مختلفش را جبران کند هم بخش کلانی از دارایی های مردم را چپاول کند و هم در واقع میزان پرداختی به مردم را به شدت کاهش دهد.
از قبل این جنایت دولت نزدیکان سیاسیون به آلاف و الوف رسیده اند
کاسبان و دلالان دارایی های نجومی به هم زده اند آقای روحانی آقای ظریف آقای عراقچی جوک هایی که در انتخابات ها می گفتید خاطرتان هست؟ کد خدا، مذاکره، سانتریفیوژ، کارخانه، چرخ.
اگر ذره ای شرف داشتید به سیاست «دیگی که برا من نمی جوشه سر سگ توش بجوشه» روی می آوردید.
محسن / 28 June 2019
بانک ها هم اکنون مشغول معاملات صوری در بازار مسکن هستند و قیمت را بالا برده اند
همین بانک ها در بی ارزش کردن پول ملی نقش مهمی داشتند و به سوداگری پرداختند
ورشکستگی موسسات مالی اختلاس ها و…اینکه بانک ها در ایران ورشکسته هستند و دولت
کسری دارد سخنی نیست که به راحتی از آن گذشت در حقیقت با افزایش تورم و نقدینگی و
کاهش رشد و منفی شدن اقتصاد و از دست دادن تولید ناخالص ملی سو مدیرت بانک ها
دیر یا زود ریال بیش از پیش ارزش خود را از دست میدهد
عبداله / 28 June 2019
بگمانم دویست سالی است همه دولتها با انحصاری کردن چاپ اسکناس، پول کاذب را ابزار رفع کسری بودجه و از جیب مردم خرج را دنبال کرده اند و اقتصاددانهای وابسته با پیچاندن مردم با اصطلاحاتی مثل تورم، بخیال خویش مخ مردم میزنند و این حقیقت را کتمان میکنند که دولتی که دارد پول بدون پشتوانه چاپ میکند در حقیقت دارد از جیب مردم کش میرود!
فقط میماند این کش رفتن از جیب مردم چه اندازه باشد؟
میزان کش رفتن از جیب مردم (پول کاذب/تورم)، بستگی دارد به میزان حب وطن و انسان دوستی و خصایل شخصی حامان نسبت به جوانمردی و میزان مردمی بودن یا به قولی دموکراسی. حکومتهای دیکتاتوری بویژه از نوع ایدئولوژیک اینترناسیونال پشیزی ازرش قائل نیستند مردم یک کشور و تنها مانع آنها ترس از فروپاشی (اقتصادی یا سیاسی) است.
میزان کش رفتن ج.ا. از جیب مردمان ایران، دقیقا رابطه مستقیم از میزان ترسش از فروپاشی است، ج.ا. در ایران ثابت کرده اگر ترسی از فروپاشی نداشته باشد تا فقر مطلق اکثریت طبقات مزدبگیر هم کش رفتن از جیب مردم (نشر پول کاذب/ایجاد تورم) را ادامه میدهد.
حقاقی از اقتصاد سیاسی؟ / 29 June 2019
این دولت که باعث همه بدبختی های ملت است را معلوم میشود کسی نیست متوقف کند مردم را به روز سباه ننشانید ول کن نیستید مملکت بی برنامه و شعاری یعنی همین.
حسن / 29 June 2019
ایران از مجموع ۱۵ کشور اروپایی بزرگتر و ۳۸ برابر کل اروپا ذخایر معدنی و ۵۶ برابر ذخایر نفت و گاز کشف شده دارد و از این نظر از کل اروپا ثروتمندتر است.
اما پول آن جزو کم ارزش ترین پول های دنیاست.
چرا؟ / 01 July 2019