الکساندرا سیفرلین ـ آیا خوانش ذهن امکان‌پذیر است؟ دانشمندان موفق به کشف روشی برای تفسیر واکنش‌های مغز انسان نسبت به شنیدن صدای واژه‌ها و ترجمه‌ آنها به همان واژه‌ها شدند. آن‌ها در جریان این بررسی که همین هفته در نشریه علمی PLoS Biology منتشر شده است، واکنش‌های مغزی ناشی از شنیدن واژه‌ها را با دقت ۸۹ درصد شناسایی کردند.

 
هرچند هنوز به مطالعات بیشتری نیاز هست، اما همین یافته می‌تواند روزی به پزشک‌ها برای برقراری ارتباط با بیمارانی که به‌واسطه سکته مغزی، فلج اعصاب و یا سایر بیماری‌های این‌چنین قابلیت تکلم‌شان را از دست داده‌اند، کمک شایان توجهی بکند. امید می‌رود اگر این پژوهشگران موفق به کشف روش تفسیر آواهای کلامی در مغز انسان بشوند، حتی قادر به رمزگشایی از واژگان به زبان درنیامده هم بشوند.
 
این پژوهش، بر پانزده بیمار مبتلا به صرع و همچنین مبتلا به تومور مغزی که قرار بود تحت عمل جراحی اعصاب قرار بگیرند، انجام پذیرفت. این دانشمندان، با قرار دادن الکترودهایی بر فراز قشر مخی مغز بیماران- ازجمله روبه‌روی لوب گیجگاهی که محل پردازش مکالمات است- اقدام به مکان‌یابی از نواحی آسیب‌دیده مغزشان کردند. این تیم، به سرپرستی برایان پاسلی (Brian Pasley)، پژوهشگر فوق دکترای دانشگاه کالیفرنیا- برکلی، از همین فرصت برای ثبت عملکرد مغز حین شنیدن واژه‌ها استفاده کردند.
 
بیماران به مدت پنج تا ۱۰ دقیقه به اصوات واژه‌ها و جملات گوناگون گوش می‌سپردند و همین، محرکی برای واکنش الکتریکی مغز در قبال فرآیند شنیدن بود. گروه، به کمک یک مدل محاسباتی، دست به نقشه‌برداری از الگوی واکنش‌هایی زد که مغز در قبال دریافت صداهایی که بیمار می‌شنید، از خودش بروز می‌داد و در نهایت به الکترودهای متصل به سر بیمار می‌فرستاد. از این‌رو مدل مزبور می‌توانست صداهای منحصر به فرد را به واکنش‌های الکتریکی منحصربه فرد مغز ارتباط دهد و بدین‌ترتیب، این واکنش‌ها را به واژه‌ درآورَد.
 
پژوهشگران، با روش دیگری که برعکس روش اول بود، دست به تعیین دقت مدل‌سازی‌شان زدند. آن‌ها نخست واکنش‌های مغز فرد شنونده را بررسی کردند و سپس آن‌ها را به‌شکل صدا درآوردند. این مدل توانست انواع خاصی از صداها را بازسازی کند، اما نه دقیقاً به‌شکل واژه‌های قابل فهم. از این‌رو دانشمندان هر صدای بازسازی‌شده را با نزدیک‌ترین واژه معناداری که بدان شباهت داشت، ارتباط دادند.
 
این پژوهش، تنها صداهایی را که در عمل انسان می‌شنود مورد بررسی قرار داد و هنوز مشخص نیست که همان قسمت‌های مغز هم حین تصور کردن واژگان و آواها هم به فعالیت می‌آیند یا خیر. یکی از اهداف اصلی این پژوهش، پاسخ گفتن به همین سئوال است. رابرت نایت (Robert Knight)، سرپرست نویسندگان گزارش این پژوهش، از دانشگاه کالیفرنیا- برکلی، به BBC گفت: “از نقطه‌نظر علم پزشکی، کسانی که دچار اختلال در تکلم هستند، احتمالاً مجهز به قابلیتی در مغزشان هستند که به رغم ناتوانی‌شان در ابراز واژه‌ها، امکان به تصور درآوردن‌شان را به آن‌ها بدهد.”
 
منبع: TIME
 
 
در همین زمینه:
 
 
 
 
 
توضیح تصویر:
 
طرحی از یک نورون (سلول عصبی مغز) / Getty Images