نمایش «چهارراه» به کارگردانی بهرام بیضایی ما را با تکیه بر سرنوشت یک زن و مرد به سالهای دهه ۱۳۸۰ در تهران میبرد و شیوه زندگی در آن دوران را روی صحنه به نمایش میگذارد. در این نمایش به جای آنکه تئاتر به خیابان و به میان مردم برود، خیابان روی صحنه تئاتر تبعیدی احضار شده تا بیانگر بخشی از تاریخ معاصر ایران باشد.
نمایش «چهارراه» تازهترین ساخته بهرام بیضایی، هنرمند نامآشنای سینما و تئاتر ایران ۲۳ مارس ۲۰۱۸/ ۳ فروردین ۱۳۹۷ برای نخستین بار در جشنواره هنر ایرانی دانشگاه استنفورد اجرا میشود. در این نمایش، یک زن و مرد در سالهای دهه ۱۳۸۰ در یک چهارراه پر آمد و شد در تهران سر راه هم قرار میگیرند. شالوده زندگی آنها در اثر رویدادهایی که از اواسط سالهای دهه ۱۳۶۰ اتفاق افتاده از همگسیخته است. این ازهمگسیختگی سبب میشود که رویدادهایی رقم بخورد و تماشاگر با شیوه زندگی و ذهنیت گروهی از ایرانیان در سالهای دهه ۱۳۸۰ آشنا شود.
تیزر نمایش چهارراه به کارگردانی بهرام بیضایی (ویدیو: علا محسنی)
در سالهای دهه ۱۳۸۰ در دوران اصلاحات پرونده نخستین اختلاسهای کلان در ایران خبرساز شد. در همان سالها بود که فیلمهایی مانند «ازدواج غیابی» (کاظم معصومی)، «خانهای روی آب» (ابراهیم فرمانآرا)، «روزگار ما» (رخشان بنیاعتماد)، «سفره ایرانی» (کیانوش عیاری) و «کاغذ بیخط» (ناصر تقوایی) گوشهای از زندگی ایرانیان را که همچنان با از همگسیختگی روابطشان به عنوان یکی از پیامدهای انقلاب درگیر بودند، به نمایش درآوردند. بخشی از این گسست بعد از درگذشت فرهاد و فریدون فروغی، در موسیقی زیرزمینی ایران هم بیان ویژه خودش را یافت. همزمان با این تحولات، اسلامی شدن دانشگاهها، ورود سپاه به پروژههای کلان اقتصادی در ایران همراه با افزایش روزافزون نقدینگی در جامعه زمینهساز بحرانهای بعدی گشت.
تصاویری از نمایش چهارراه
بهرام بیضایی در آمریکا تاکنون نمایشهای «جانا و بلادور»، «گزارش اَرداویراف»، «آرش» و «طربنامه» را روی صحنه برده است. «چهارراه» پنجمین نمایش بیضایی در سالهای اقامت اجباریاش در آمریکاست. در این نمایش به جای آنکه تئاتر به خیابان و به میان مردم برود، خیابان روی صحنه تئاتر تبعیدی احضار شده تا بیانگر بخشی از تاریخ معاصر ایران باشد.
بیضایی در سال ۱۳۹۰ هنگام دریافت جایزه ادبی بیتا گفته بود:
«امروز ۳۰۰ سال دارم. نیم قرن نوشتهام، نیم قرن در کار نمایش بودهام، نیم قرن در کار سینما از قلم زدن تا ساختن، نیم قرن در کار ریشهیابی و پژوهش و یک قرن پشت درهای بسته در انتظار یا شنوده یک طرفه گفتوگوهای پرسش و تهدید. آری کسانی هستند که بیش از سالهای تقویمی عمرشان زندگی میکنند.»
«هزار افسان کجاست؟» اثر پژوهشی بهرام بیضایی را چند سال قبل انتشارات روشنگران در ایران منتشر کرد و به تازگی هم محمد رحمانیان بر اساس فیلمنامه «آینههای روبرو» بیضایی نمایشی در تالار وحدت اجرا کرده است.
بیشتر بخوانید: