یک تیم در موسسه پژوهش مواد و جامدات «لایبنیتز» در شهر درسدن آلمان با استفاده از روبات‌های اسپری راهی پیدا کرده‌اند که داروهای ضدسرطان را به طور مستقیم به تومورهای سرطان دهانه رحم برسانند. گرچه تا زمانی که این دارو برای آزمایش انسانی آماده شود ممکن است سال‌ها بگذرد اما در ماه آگاهی‌رسانی در مورد سرطان دهانه رحم، این پژوهش نشان می‌دهد که در سال‌های آتی مبارزه با تومورهای این سرطان در سطحی مولکولی اتفاق خواهد افتاد- به گونه‌ای که عامل دارورسان به سلول سرطانی خود سلولی زنده است.
ماریانا مدینه سانچز، رهبر گروه مهندسی میکرو و نانوپزشکی در موسسه «لایبنیتز» در گفت‌وگو با «دیلی بیست» توضیح می‌دهد که پژوهش آنها از دانش در سطح میکرو و نانو استفاده می‌کند تا داروها به‌جای آسیب به سلول‌های سالم، مستقیم به سلول‌های سرطانی برسند. تیم او برای این کار از روبات‌های اسپرمی استفاده می‌کنند که دارو از طریق این روبات‌های اسپرمی در مجاری دستگاه تناسلی شناور می‌شوند و خود را به دهانه رحم می‌رسانند.
گروه سنچز ماه دسامبر ۲۰۱۷ نتایج پژوهش خود را در مقاله‌ای با عنوان «میکروموتور هیبرید اسپرمی برای رسانش هدفمند دارو» در ژورنال ACS Nano منتشر کردند.
میکروموتور هیبرید اسپری یا همان روبات‌های دارورسان در پژوهش گروه سنچز از جنس مولکول‌های ارگانیک خود بدن هستند – برای این آزمایش اما اسپرم‌هایی هستند که این گروه از گاوهای نر استخراج می‌کنند سپس آنها را به تکنولوژی رسانش دارو مجهز می‌کنند.
هایفنگ کو، که از پژوهشگران این تیم است توضیح می‌دهد که اسپرم گاوی انتخاب مناسبی است؛ «چراکه اسپرم خودبه‌خود ساخته شده تا در مجاری تناسلی شنا کند و خود را به دهانه رحم برساند.»
رسانش دارویی به سلول‌های سرطانی هرروز بیش از دیروز به تکنولوژی نانو وابسته می‌شود. در سرطان‌ها یکی از مشکلات درمان‌هایی مانند شیمی‌درمانی این است که داروها هم سلول‌های سرطانی و هم سلول‌های سالم را هدف قرار می‌دهند. بنابراین اگر بتوان راهی پیدا کرد که این داروهای شیمیایی تنها سلول‌های سرطانی را هدف قرار بدهند، آسیب‌ها به سلول‌های سالم بدن کمتر خواهد شد.
از جمله مهم‌ترین راهکارهای پزشکی میکرو و نانو برای غلبه بر چنین موانعی، سیستم‌های رسانش دارویی سلولی هستند که در آن سلول‌ها یا میکروارگانیسم‌های زنده به‌عنوان حامل دارو استفاده می‌شوند. به عبارتی آنچه دارو را به سلول سرطانی می‌رساند، خودش سلول است و سیالیت غشایی دارد – یعنی می‌تواند دارو را از غشای یک سلول به غشایی سلول دیگر منتقل می‌کند.
برای همین هم پژوهشگران گروه سنچز اسپرم گاوی را انتخاب کرده‌اند. اما برای این کار اسپرم‌های گاوی را نمی‌شود صرفاً در مجاری آزمایشگاهی شبیه‌سازی شده رها کرد. این گروه پژوهشی باید ابتدا راهی پیدا می‌کردند که داروهای ضد سرطان را سوار اسپرم‌ها کنند و سپس مکانیسمی هم برای هدایت اسپرم‌های حاوی دارو طراحی کنند.
کو توضیح داد که تیم سلول اسپرم گاو را به طور فیزیکی با دارو دوکسوروبیسین هیدروکلراید (یک دارو ضد سرطان) پر کردند. برای هدایت اسپرم‌ها آنها از یک چهارپایه در سایز میکرو استفاده کردند و این چهارپایه را با ملکول‌های آهن پوشاندند. چهارپایه را سوار اسپرم کردند و سپس با استفاده از یک میدان مغناطیسی کنترل‌شده، اسپرم را به سمت تومور سرطانی هدایت کردند.
میدان مغناطیسی که این تیم طراحی کرده است می‌تواند جهت اسپرم بات‌ها یا همان روبات‌های اسپری را به شش روش متفاوت تغییر دهد تا اسپرم جایی که لازم است برود. وقتی اسپرم به سلول موردنظر رسید، مانند لقاح وارد سلول‌های سرطانی می‌شود و دارو مستقیم به جایی می‌رسد که باید برسد.
سانچز می‌گوید که در رسانش داروهای سرطانی با روش‌های مرسوم امروزی «تماس با سایر مایعات در بدن اثربخشی دارو را کم می‌کند. اما با این روش استفاده از اسپرم هنگامی‌که اسپرم به تومور و سلول سرطانی می‌رسد، توانایی اتصال با سلول را دارد و دارو درون سلول سرطانی تحویل داده می‌شود. زیرا هر دو سلول باهم ترکیب شده‌اند.»
متن مقاله گروه می‌گوید: «غشای اسپرم می‌تواند داروها را از رقیق شدن توسط مایعات بدن، واکنش‌های شیمیایی و تخریب آنزیم‌ها محافظت کند.» به‌این‌ترتیب تماس دارو با دیگر مایعات بدن – مانند خون یا اسید معده – کم می‌شود.
اسپرم طبیعی دارورسان مناسبی در سیستم تولیدمثل زنان است و این روش می‌تواند روزی برای درمان سایر سرطان‌های دستگاه تناسلی در زنان هم مورد استفاده قرار گیرد.
هایفنگ کو توضیح می‌دهد که در آزمایشگاه آنها از بدن هیچ حیوانی استفاده نشده است و اسپرم‌های گاوی را آنها به سمت توماری هدایت کرده‌اند که در آزمایشگاه رشد کرده است. این پژوهش حداقل چند سالی با زمانی که بشود آن را در بدن انسان‌ها آزمایش کرد فاصله دارد و تا آن زمان این‌گونه پژوهش‌ها تنها در محیط‌های آزمایشگاهی ممکن است.
یک مشکل اصلی این است که میکروموتورها به مولکول‌های آهن آغشته هستند تا در میدان مغناطیسی حرکت کنند. اما آهن به‌طور بالقوه برای بدن سمی است و دفع هم نمی‌شود. سانچز می‌گوید که درست که است که مولکول‌های آهن سمی هستند و زیست‌تخریب‌پذیر نیستند اما نهایت تیم آنها ماده‌ای را خواهد یافت که جایگزین آهن کند.
مشکل حاملگی هم هست. در بدن انسان باید از اسپرم انسان استفاده شود و این ریسک حاملگی در حین رسانش دارو را بالا خواهد برد. اما این هم راه حل دارد و می‌شود دارو را در زمان‌هایی که بیمار بارور نیست به سمت تومور فرستاد.
ماه ژانویه ماه آگاهی‌رسانی در مورد سرطان دهانه رحم و مبارزه با آن است. در حال حاضر این تیم مشغول بهینه کردن فناوری رسانش دارو هستند و امید دارند که روزی بتوانند این تکنیک را تبدیل به روش رایج رساندن دارو به تومورهای سرطان دهانه رحم کنند.
سرطان دهانه رحم ناشی از ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) به گفته سازمان جهانی بهداشت «رایج‌ترین عفونت ویروسی در دستگاه تولید مثل» زنان است و سالانه حدود نیم میلیون نفر از زنان در جهان به آن مبتلا شده و ۲۷۰ هزار نفر هم به دلیل ابتلا به این بیماری جان خود را از دست می‌دهند.
وامصیبتا وااسلاما !اسپرم گاو وارد رحم شود. علمای اسلام ساکت نخواهند نشست
پری / 26 January 2018