بانک‌های ایران در هفت ماه نخست امسال ۳۱۳ هزار میلیارد تومان وام پرداخت کرده‌اند. دهک‌های درآمدی ثروتمند سه برابر دهک‌های کم‌درآمد از تسهیلات بانکی استفاده می‌کنند.
احمد میدری معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی ایران دوشنبه ۱۲ آذر گفت که تنها ۱۲ درصد جمعیت ایران از تسهیلات بانکی استفاده می‌کنند.
بانک مرکزی ایران تسهیلات پرداخت شده در هفت ماه نخست امسال را ۳۱۳ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان اعلام کرده که بخش خدمات با ۱۲۵ هزار میلیارد تومان بیش از یک‌سوم تسهیلات بانکی را به خود اختصاص داده است. همچنین ۹۵.۴ هزار میلیارد تومان از تسهیلات بانکی به بخش صنعت و معدن پرداخت شده است.
افزایش سقف و میزان تسهیلات بانکی طی سال‌های گذشته یکی از برنامه‌های اقتصادی دولت حسن روحانی به منظور خروج از رکود بوده است. در این برنامه که با عنوان «بسته سیاست‌های اقتصادی خروج از رکود» به اجراء درآمد، حجم تسهیلات موظفی بانک‌ها افزایش یافت.
یکی از هدف‌های اصلی دولت از اجرای این سیاست‌ها «تحریک تقاضا» در بازار کالاهای مصرفی و مسکن اعلام شده است. با این حال تنها ۱۲.۱ درصد از وام‌های بانکی به متقاضیان خرید کالا و یا مسکن پرداخت شده است. سهم مسکن از تسهیلات بانکی ۱۵.۷ هزار میلیارد تومان و خرید کالا ۲۲.۲ هزار میلیارد تومان اعلام شده است.
حال معاون وزیر تعاون، کار و رفاه جمهوری اسلامی گفته است توزیع تسهیلات بانکی در ایران ناعادلانه است و فقر را تشدید می‌کند.
به گفته میدری براساس نتایج یک مطالعه فقط ۱۲ درصد خانوارهای ایران از تسهیلات بانکی استفاده می‌کنند. او گفته که میزان دسترسی دهک‌های ثروتمند به تسهیلات بانکی سه برابر دهک‌های فقیر جامعه است.
نرخ سود و شرایط پرداخت آن از اصلی‌ترین موانع دسترسی دهک‌های کم‌درآمد به تسهیلات بانکی است. بانک مرکزی ایران در حالی که نرخ سود سپرده‌های بانکی را کاهش داده، مانع کاهش نرخ سود تسهیلات به دلیل آنچه که «ناتوانی بانک‌ها» اعلام می‌شود، شده است.
در چنین شرایطی که افراد کم‌درآمد امکان کمتری برای استفاده از وام بانکی دارند، بسیاری از بازرگانان و صاحبان صنایع در ایران با استفاده از روابط ویژه بخش زیادی از منابع مالی بانک‌ها را تصاحب کرده و بازگشت نداده‌اند.
در پیوند با همین موضوع محمود صادقی نماینده تهران در مجلس چند روز قبل فهرست ۲۰ بدهکار عمده بانک سرمایه را منتشر کرد.
در این فهرست نام حسین هدایتی، مدیرعامل شرکت استیل آذین که حضور پررنگی در مدیریت ورزشی و به ویژه باشگاه پرسپولیس دارد، مدیرعامل گروه تولیدی محسن، زر ماکارون و جواد مدلل مالک و سهامدار عمده شرکت‌های تولید روغن‌نباتی و یکی از تجار دانه‌های روغنی به چشم می‌خورد.
احمد توکلی رییس سازمان غیردولتی دیده‌بان شفافیت و عدالت نیز چند روز قبل «فرزندان علما، قضات با سابقه و شخصیت‌های سیاسی» را از بدهکاران بزرگ به صندوق ثامن‌الحجج معرفی و تهدید کرده بود که اسامی این افراد را به صورت عمومی منتشر خواهد کرد.
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی ایران پیش از این از ورشکستگی بخشی از نام بانکی خبر داده بود. این گزارش مطالبات معوق یکی از دلایل اصلی بحران نظام بانکی دانسته است.
منابع رسمی از دو برابر شدن مطالبات معوق بانک‌ها از شهریور ۱۳۹۰ تا پایان شش ماه نخست امسال خبر داده‌اند. حجم مطالبات معوق بانک‌ها ۱۱۸.۵ هزار میلیارد تومان اعلام شده است.
دستگاه قضایی و نهادهای امنیتی دو سال گذشته برخی از بدهکاران عمده بانکی نزدیک به دولت حسن روحانی را بازداشت کرده‌اند.