مخالفت جمهوری اسلامی با استقلال کردستان عراق به کاهش حجم مبادلات تجاری میان ایران و اقلیم کردستان انجامیده است. تجار و بازرگانان ایران از شورای امنیت ملی خواسته‌اند که راهکاری برای ادامه همکاری اقتصادی با کردستان عراق بیابد.

حجم مبادلات تجاری ایران و اقلیم کردستان به پائین‌ترین میزان رسیده است.

حداقل ۴۷۰ شرکت ایرانی در اقلیم کردستان به ثبت رسیده است. شهریور امسال و پیش از برگزاری همه‌پرسی استقلال در اقلیم کردستان، مقام‌های جمهوری اسلامی و اقلیم تفاهنامه‌ای را با موضوع ایجاد دفاتر نمایندگی اقتصادی در تهران و اربیل امضاء کردند. حال اما تجار ایرانی نگران از دست رفتن بازار اقلیم کردستان هستند.

بر اساس آمار منابع دولتی عراق نخستین کشور مقصد کالاهای صادراتی ایران به شمار می‌آید و یک سوم از کالاهای صادراتی ایران در بازار اقلیم کردستان عرضه و مصرف می‌شود.

دبیر اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق ارزش صادرات به اقلیم کردستان را تا پیش از برگزاری رفراندوم و قطع روابط تجاری ۶۰۰ میلیون دلار در ماه اعلام کرده است.

بر پایه گزارش منابع دولتی تا پیش از برگزاری همه‌پرسی استقلال کردستان نزدیک به ۴۷۰ شرکت توسط بازرگانان و تجار ایرانی در اقلیم کردستان به ثبت رسیده است.  منابع خبری ایران گزارش کرده‌اند که حدود ۴۷۰ شرکت دیگر نیز با سرمایه‌گذاری مشترک بازرگانان ایران و اقلیم کردستان ثبت شده است.

حضور پرتعداد شرکت‌های ایرانی در اقلیم کردستان، گذرگاه‌های مرزی تمرچین – جاجی عمران، باشماق و پرویزخان را به اصلی‌ترین گذرگاه‌های مبادله تجاری میان ایران و عراق تبدیل کرده است.

ممنوعیت صادرات کالا از این گذرگاه‌های مرزی پس از شدت گرفتن اختلاف تهران و اربیل، موجب زیان بازرگانان و شرکت‌های ایرانی حاضر در اقلیم کردستان شده است.

حمید حسینی دبیر کل اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق چند روز قبل در یک همایش دولتی که به منظور بررسی تاثیرهمه‌پرسی استقلال کردستان بر روابط اقتصادی و سیاسی ایران و اقلیم برگزار شد، از شورای عالی امنیت ملی ایران خواسته است که «با دیدن همه جوانب تصمیم بگیرد».

او گفته است که ایران نباید در برابر همه‌پرسی استقلال اقلیم کردستان «جلوتر از دولت مرکزی عراق حرکت کند».

به گفته حسینی پس از آنکه وزارت راه و شهرسازی صادرات مواد سوختی به اقلیم کردستان را ممنوع اعلام کرد، ۵۰۰ کامیون حامل فرآوردهای نفتی ایران به کردستان در مرزهای مشترک سرگردان مانده‌اند.

وزارت راه و شهرسازی ایران پنجم مهر امسال با صدور بخشنامه‌ای صادرات فرآورده‌های نفتی به اقلیم کردستان را ممنوع اعلام کرد.

حسینی یحیی آل اسحاق رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق نیز بازار اقلیم کردستان را برای بازرگانان ایران «بسیار مهم» توصیف کرده است.

در پیوند با همین موضوع محمد لاهوتی رئیس کنفدراسیون صادرات ایران گفته است: «بسته شدن مرزها و عدم ارتباط اقتصادی ایران با اقلیم کردستان عراق، به‌طور قطع منجر به کاهش صادرات ایران خواهد شد و این اتفاق از بعد اقتصادی و اهمیت صادراتی، خبر خوشحال‌کننده‌ای برای اقتصاد و صادرات ایران نیست».

او از دولت خواسته است که « با تامین ردیف بودجه یا تخصیص منابع، به حمایت از صادرکنندگان و جبران خسارت آنها بپردازد تا بخشی از این مشکل را برطرف کند». علاوه بر او دو عضو دیگر اتاق بازرگانی ایران نیز از دولت خواسته‌اند که خسارت صادرکنندگان را جبران کند.

به دنبال اعتراض بازرگانان و اتاق بازرگانی  به مسدود شدن مرزهای ایران و اقلیم کردستان، دبیرکل اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق از تجار خواسته است که «نگران نباشند».

حسینی گفته است که صندوق ضمانت صادرات «هر خسارتی که اتفاق بیافتد را جبران خواهد کرد».

بر اساس اعلام منابع دولتی ایران در شش ماه نخست امسال ۳ میلیارد و ۲۷۷ میلیون دلار کالا به اقلیم کردستان صادر کرده است. ارزش صادرات ایران به اقلیم کردستان در هر ماه معادل ۵۴۶ میلیون دلار برآورد شده است.

بیشتر بخوانید:

پرونده همه‌پرسی استقلال اقلیم کردستان عراق