یائیر لاپید، نخست وزیر اسراییل از فرانسه، آلمان و انگلیس به دلیل آنچه که «موضع قاطع» آنها در برابر تهران خواند، تشکر کرد و گفت که اسراییل اطلاعات تازهای از فعالیتهای هستهای ایران در اختیار آنها گذاشته است. سه دولت اروپایی عضو برجام روز ۱۰ سپامبر/ ۱۹ شهریور در بیانیهای موضع ایران را در «تضاد با تعهدات لازم و قانونی» درباره برنامه هستهای خوانده و حکومت ایران را به اقدام به غنیسازی غیرقابل توجیه برای فعالیتهای غیرنظامی متهم کردند. تروئیکای اروپایی از تهران خواستند، فوری و به صورت کامل به پرسشهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی درباره فعالیتهای گزارشنشده در سه مرکز پاسخ بدهد. ایران بیانیه کشورهای اروپایی را متأثر از نفوذ طرف ثالث -که به اسراییل اشاره دارد - و آنها را مقصر شکست احتمالی مذاکرات دانسته است. لاپید به صورت تلویحی ادعای ایران را تأیید کرد. او گفت: اسراییل در ماههای اخیر گفت و گوهای آرام و فشردهای با سه دولت اروپایی داشته و اطلاعاتی به روز از فعالیتهای هسته ای ایران در اختیار آنها گذاشته شده است. لاپید با بیان اینکه در کنار نفتالی بنت، نخست وزیر پیشین و بنی گانتر، وزیر دفاع «در یک کارزار دیپلماتیک موفق برای توقف توافق هستهای و جلوگیری از لغو تحریمهای ایران کار میکند»، افزود: «هنوز کار تمام نشده است. راه طولانی در پیش است اما نشانههای دلگرم کنندهای وجود دارد». او که قرار است امروز به آلمان سفر کرده و در آنجا با اولاف شولتز، صدراعظم این کشور دیدار کند، یکی از اهداف این سفر را «هماهنگی مواضع در مورد برنامه هستهای ایران» عنوان کرد. منابع اسراییلی پیش از این نیز گفته بودند که امضای توافق بازگشت به تعهدات برجامی بر اساس پیشنهاد اتحادیه اروپا به عنوان مبنای آخرین دور مذاکرات، از دستور کار خارج شده است. تروئیکای اروپایی ۱۹ شهریور/ ۱۰ سپتامبر در بیانیه ای مشترک ادعا کردند که ایران آخرین فرصتهای دیپلماتیک برای بازگشت به برجام را نادیده گرفته است. سخنگوی وزارت خارجه ایران به فاصله کوتاهی کشورهای اروپایی را به تاثیرپذیری از طرف ثالث (اسراییل) متهم کرد و گفت که این سه کشور مسئول عواقب شکست احتمالی مذاکرات هستند. محمد مرندی، مشاور تیم مذاکره کننده ایران هم گفت که این کشور نمیتواند به کشورهای اروپایی و آمریکا اعتماد کند. ایالات متحده آمریکا تاکید کرده در صورت شکست مذاکرات احیای برجام، راههای دیگر را برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته ای بررسی میکند. ایران به صورت رسمی اعلام کرده برنامهای برای دستیابی به سلاح هسته ای ندارد. دو مقام ارشد ایرانی اما در ماههای اخیر گفتهاند که ایران توان ساخت سلاح هسته ای را دارد. سخنانی که از سوی تحلیلگران به عنوان تغییر رویکرد تهران در مذاکرات هستهای تعبیر شده است.
11 September 2022