یک کارزار بینالمللی خواهان آزادی عبدالله اوجالان، بنیانگذار حزب کارگران کردستان (پکک) از زندان و راه حل سیاسی برای مسئله کرد در ترکیه شد.
۶۹ تن از برندگان جایزه نوبل از سراسر جهان این خواسته را در یک فراخوان مشترک از نهادهای اروپایی و سازمان ملل برای پایان دادن به انفعال در زمینه حل مسئله کُرد در ترکیه مطرح کردند.
نامه مشابهی نیز از سوی جودی ویلیامز، برنده جایزه نوبل صلح از آمریکا برای رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه ارسال شده است.
۶۹ برنده جایزه نوبل در نامه خود ضمن یادآوری این نکته که در ژانویه سال ۲۰۲۱ میلادی حدود ۵۰ نفر از برندگان جایزه نوبل از همه رشتهها به اردوغان درباره نگرانیهای خود در مورد رفتار با زندانیان در زندانهای ترکیه، از جمله رفتار با عبدالله اوجالان نامهای نوشتند، خطاب به رئیس جمهوری ترکیه گفتهاند:
ما مجدداً به شما نامه مینویسیم تا نگرانی عمیق خود را در مورد شرایط وخیم اسارت آقای اوجالان از زمان انزوای کامل او از دنیای خارج پس از آخرین تماس تلفنی دو دقیقهای با برادرش در ۲۱ مارس ۲۰۲۱ ابراز کنیم.
نویسندگان نامه افزودهاند:
در جهانی که بهطور فزاینده گرفتار خشونت، مرگ، ویرانی و جنگ، از جمله تهدیدهای ترسناک روسیه برای استفاده از سلاحهای هستهای در نتیجه تهاجم به اوکراین است، تمام زندگی در این سیاره با آیندهای بسیار نامشخص روبهرو است. اکنون بیش از هر زمان دیگری ما به رهبرانی نیاز داریم که شجاعت دنبال کردن مسیرهای مختلف را داشته باشند و معتقد باشند که هر اقدامی که امکان مسیر متفاوتی را فراهم سازد، باید اتخاذ شود. در این زمینه، ما از شما آقای رئیسجمهور اردوغان میخواهیم که یک بار دیگر در مسیر صلح گام بردارید.
آنها با تأکید بر اینکه «صلح ممکن است»، با اشاره به دو بار مذاکرات اسلو (۲۰۰۹-۲۰۱۱) و ایمرالی (۲۰۱۳-۲۰۱۵) که طی آن، نمایندگان دولت تحت رهبری اردوغان با عبدالله اوجالان ملاقات کرده و در مورد احتمالات صلح گفتوگو کردند، افزودهاند حتی اگر امکان صلح از این گفتوگوها حاصل نشد، «این بدان معنا نیست که صلح و آشتی غیرممکن است».
۶۹ برنده جایزه نوبل در انتهای نامه خود از اردوغان خواستهاند که تلاشهای خود را برای احیای مذاکرات اسلو و ایمرالی و اعزام نمایندگان دولت ترکیه آغاز کند. آنها نوشتهاند:
برای شروع گفتوگوهای جدید با آقای اوجالان و پایان دادن به انزوای او در جزیره ایمرالی، جهان به رهبری جدید و روشناندیش و همچنین پایان دادن به خشونت و جنگ نیاز دارد.
شیرین عبادی برنده جایزه نوبل صلح ۲۰۰۳، اورهان پاموک (ترکیه) برنده جایزه نوبل ادبیات ۲۰۰۶، جودی ویلیامز (ایالات متحده آمریکا) برنده جایزه نوبل صلح ۱۹۹۷، دیمیتری موراتوف (روسیه) برنده جایزه نوبل صلح ۲۰۲۱، کایلاش ساتیارتی (هند) برنده جایزه نوبل صلح ۲۰۱۴، هرتا مولر (آلمان) برنده جایزه برنده نوبل ادبیات ۲۰۰۹، الفریده یلینک (اتریش) برنده جایزه نوبل ادبیات ۲۰۰۴، ادموند اس فلپس (ایالات متحده آمریکا) برنده جایزه نوبل اقتصاد ۲۰۰۶، پیتر آگر (ایالات متحده آمریکا) برنده جایزه نوبل شیمی ۲۰۰۳، اریک اس ماسکین (ایالات متحده آمریکا) برنده جایزه نوبل اقتصاد ۲۰۰۷، توماس آر چک (ایالات متحده آمریکا) برنده جایزه نوبل شیمی ۱۹۸۹ از جمله امضاکنندگان این نامه هستند.
سازمان امنیت ترکیه عبدالله اوجالان را ۱۵ فوریه ۱۹۹۹ (۲۶ بهمن ۱۳۷۷) از سفارت یونان در کنیا ربود و به ترکیه منتقل کرد. اوجالان از زمانی که حکم اعدام علیه او در سال ۱۹۹۹ صادر و در سال ۲۰۰۲ به حبس ابد تبدیل شد، در زندان انفرادی جزیره ایمرالی در دریای مرمره بهسر میبرد.
بخش بزرگی از کُردهای ترکیه اوجالان را بهعنوان نماینده سیاسی خود میدانند. او حتی زمانی که در زندان بود بارها بهعنوان نماینده کُردها در مذاکرات صلح بین پکک و دولت ترکیه ظاهر شد.
در جریان روند صلح از سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۵، دولت ترکیه به اعضای حزب دموکراتیک خلقها (HDP) که از حقوق کردها در ترکیه حمایت میکردند اجازه داد که بهطور منظم از زندان ایمرالی بازدید کنند و بهعنوان میانجی در مذاکرات غیرمستقیم بین دولت و رهبری پکک عمل کنند.
در سال ۲۰۱۵، دولت اردوغان بهطور ناگهانی مذاکرات با اوجالان را پایان داد و آتشبس با پکک را یکجانبه لغو کرد. از آن زمان، اوجالان تقریباً در انزوای کامل بهسر میبرد. دولت ترکیه از سال ۲۰۱۱ از دسترسی منظم وکلای اوجالان به او جلوگیری کرد.
عبدالله اوجالان که اکنون ۷۵ سال سن دارد، پس از مکالمه تلفنی کوتاه با برادرش محمد اوجالان در مارس ۲۰۲۱ که به دلایل نامعلومی قطع شد، دیگر با دنیای خارج ارتباطی نداشته است.