خبرگزاری رویترز گزارش داد که صادرات نفت ایران در پی بحران کرونا و تأثیر تحریم‌های آمریکا کاهش چشمگیری داشته و به پایین‌ترین حد خود رسیده است.
رویترز براساس آمار شرکت اطلاعات انرژی و ردیابی نفتکش‌های کپلر نوشته است که در ماه آوریل به‌طور متوسط صادرات نفت ایران ۷۰ هزار بشکه در روز بود در حالی‌که در ماه مارس صادرات این کشور ۲۸۷ هزار بشکه در روز بود.
با این حال ارزیابی حجم صادرات نفت ایران دشوار است و به‌گفته شرکت کپلر ممکن است این رقم حدود ۲۰۰ هزار بشکه در روز باشد که آن هم در چند دهه گذشته کمترین میزان است.
دانیل گربر، مدیر اجرایی شرکت پترولاجیستیکس در این‌باره گفت: «ما شاهد کاهش صادرات نفت ایران هستیم که ناشی از کمتر شدن خریدهای چین است. صادرات نفت ایران در ماه مه پیشرفتی نخواهد داشت.»
کاهش تقاضای نفت به‌دلیل محدودیت‌های اعلام شده دولت‌ها برای مهار شیوع ویروس کوویدـ ۱۹ و افت قیمت نفت، حق انتخاب بیشتری به خریداران می‌دهد و یافتن مشتری برای نفتی که دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا دو سال پیش دوباره تحریم کرده دشوارتر خواهد شد.
سارا وخشوری از شرکت مشاوره اس‌وی‌بی انرژی اینترنشنال گفت: «یافتن مشتری کار آسانی نیست. در حال حاضر با حجم بیش از حد زیاد نفت در بازار روبه‌رو هستیم و نفتِ ارزانِ بسیاری در بازار وجود دارد.»
وخشوری افزود، ایران و ونزوئلا، عضو دیگر سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) که آن هم تحت تحریم‌های آمریکا قرار دارد، مجبور هستند با تخفیف‌هایی که از سوی دیگر تولیدکنندگان مانند عربستان سعودی ارائه می‌شوند، رقابت کنند و همچنین به کسانی که نفت خام آن‌ها را خریداری کرده و یا بفروشند حق کمیسیون پرداخت کنند.
وخشوری گفت: «اگر تخفیف‌ها را به کمیسیون‌ها و هزینه‌های عملیاتی اضافه کنید، سودی باقی نخواهد ماند.»
براساس آخرین آمار ماه مارس، خرید رسمی نفت ایران از سوی چین در حال حاضر به پایین‌ترین حد رسیده است. اطلاعات رفینیتیو آیکون نشان می‌دهد سوریه همچنان مشتری نفت ایران است در حالی که سایر محموله‌های نفتی ایران هیچ مقصدی ندارند.
گربر، مدیر اجرایی شرکت پترولاجیستیکس گفت خریدهای نقدی پالایشگاه‌های چینی در سه ماهه نخست سال متأثر از شیوع ویروس کوویدـ ۱۹ بوده که موجب کاهش قابل توجه نرخ پردازش آن‌ها یا معاملات نفت خام شده است.
گربر افزود: «هنگامی که درخواست پالایشگاه‌های چینی افزایش یافت، تقاضا برای نفت خام ایران ضعیف ماند زیرا حجم زیادی از نفت صادرکنندگان، به ویژه روسیه، به دلیل کاهش تقاضا در اروپا در دسترس بود.»
از زمان بازگشت تحریم‌های آمریکا میزان دقیق صادرات نفت ایران مبهم‌تر شده است. به گفته تحلیلگران و منابع آگاهِ بخش صنعت، برخی از صادرات ایران زیر نظر رادارها قرار دارند، به این معنی که تخمین‌ها محدود هستند.
شرکت سومی که صادرات را ردیابی می‌کند و نخواست نامش فاش شود اعلام کرد که محموله‌های ایران در ماه آوریل می‌تواند به حدود ۳۵۰ هزار بشکه در روز نیز برسد، در حالی که تاکنون در ماه مه این کشور حدود ۲۰۰ هزار بشکه در روز صادر کرده بود.
منابع آگاه گفتند که به‌طور غیررسمی، یک پالایشگاه مستقل چینی خریدار منظم محموله‌هایی بوده است که ممکن است از طریق مالزی به آن‌ها ارسال شده باشد.
آخرین آمار صادرات نفت ایران به ماه آوریل ۲۰۱۸ مربوط می‌شود که بیش از ۲,۵ میلیون بشکه در روز بود و این، یک ماه قبل از خروج آمریکا از توافق هسته‌ای بین ایران و قدرت‌های جهانی بود.
ایران پیش از این دومین صادرکننده بزرگ نفت در اوپک بود اما عراق در سال ۲۰۱۲ این جایگاه را به‌دست آورد.
پس از دستیابی ایران و شش قدرت جهانی به توافق هسته‌ای، تولید و صادرات نفت ایران در سال ۲۰۱۶ بهبود یافت.
دولت جمهوری اسلامی برای بودجه سال ۹۹ نفت ۵۰ دلاری پیش‌بینی و درآمد آن را بر صدور روزانه یک میلیون بشکه محاسبه کرده بود. نه قیمت و نه میزان صادرات با واقعیت‌های کنونی نمی‌خوانند.
ایران براساس آمار رسمی خود اکنون با کسری بودجه حدود ۱۵۰ هزار میلیارد تومانی روبه‌روست.
بیشتر بخوانید: