ساحل لاذقیه در سوریه در کنار دریای مدیترانه از مناطق خوش آب و هوای خاورمیانه است. پیش از ظهر جمعه ۲۲ ژوئیه یک فروند جنگنده اف چهار از پایگاه مالاتیا در آناتولی برخاست و به سوی این منطقه خوش آب و هوا و ساحل لاجوردی‌اش پرواز کرد.
ساعت ۱۵ همان روز دستور رسید که فانتوم ارتش ترکیه را بزنند. همان‌روز خبرگزاری رسمی سوریه (سانا) اعلام کرد که نیروی دفاع هوایی سوریه یک هدف نا‌شناس را که با سرعت زیاد حریم هوایی این کشور را شکسته نابود کرده است. بعد‌ها معلوم شد که آن هدف نا‌شناس فانتوم نیروی هوایی ترکیه بوده است. صدای انفجار به حدی بود که خواب عبدالله گل، رئیس جمهور ترکیه و طیب اردوغان، نخست وزیر این کشور را هم برآشفت. دفتر اردوغان نیمه‌شب با صدور بیانیه‌ای این حادثه را تأیید کرد و وعده داد که موضوع سقوط فانتوم نیروی هوایی سوریه به‌زودی در دست بررسی قرار خواهد گرفت.
ترک‌ها در این فاصله از خودشان می‌پرسیدند که آیا ممکن است در اثر این حادثه ترکیه وارد جنگ با سوریه بشود؟ روزنامه «حریت» تیتر زد: «اسد با آتش بازی می‌کند»
عبدالله گل اما تلاش کرد فضا را آرام کند. او به خبرگزاری رسمی ترکیه گفت: وقتی سرعت جت‌های جنگنده را بر فراز دریا در نظر بگیرید، عادی‌ست که جنگنده‌ای از خطوط مرزی دو کشور همسایه رد شود.
رویارویی موشک زمین به هوای روسی با فانتوم آمریکایی
حسن کنی، کار‌شناس مسائل نظامی در گفت‌و‌گو با شبکه تلویزیونی آلمانی‌زبان «ان ۲۴» گفت جنگنده‌های اف ۴ (که به آن‌ها «فانتوم» هم می‌گویند) جزو جنگنده‌های قدیمی نیروی هوایی ترکیه به‌شمار می‌آیند. امکان دارد که وظیفه آن‌ها این بوده که می‌خواستند توانایی دفاع هوایی سوریه را بسنجند. او همچنین احتمال داد که ممکن است جنگنده اف ۴ به مقصد پایگاه هوایی تارتوس که در نزدیکی لاذقیه قرار دارد در حال پرواز بوده است.
اکنون این پرسش پیش می‌آید که آیا جنگنده اف ۴ بر آسمان سوریه در حال جاسوسی بوده و یا اینکه راه گم کرده و آنطور که عبدالله گل می‌خواهد وانمود کند ناخواسته از خطوط مرزی دو کشور عبور کرده است؟
روزنامه «دبکا» که برخی ناظران می‌گویند به موساد نزدیک است به نقل از «هابر ترک» امروز گزارش داد که دفاع هوایی سوریه به تلافی حمایت نیروی هوایی ترکیه از خلبان متواری سوری که دو روز پیش با جنگنده‌اش به اردن پناهنده شد، جنگنده اف ۴ نیروی هوایی ترکیه را مورد هدف قرار داده است.
از طرف دیگر پنجشنبه، ۲۱ ژوئیه نیویورک تایمز در مقاله‌ای گزارش داد که مأموران سیا از خاک ترکیه تلاش می‌کنند مخالفان اسد را مسلح کنند و به آن‌ها آموزش‌های نظامی می‌دهند.
در این مقاله، نویسنده، اریک اشمیت به نقل از نظامیان آمریکایی و چند افسر اطلاعاتی عرب گزارش داد که این سلاح‌ها از جمله چند قبضه مسلسل، نارنجک، مهمات و آرپی جی از طریق قاچاقچیانی با همکارای شعبه اخوان‌المسلمین در سوریه به دست مخالفان اسد رسیده است. پول این سلاح‌ها را قطر، عربستان سعودی و ترکیه تأمین کرده‌اند. دولت باراک اوباما اما هرگونه همکاری آمریکا را در تسلیح مخالفان بشار اسد رد کرده و در همان حال تأکید کرده که همسایگان سوریه درین زمینه تلاش‌هایی انجام می‌دهند.
برخی از مخالفان دولت سوریه به نیویورک تایمز گزارش داده‌اند که این سلاح‌ها با کامیون‌های ارتش ترکیه به دست آن‌ها رسیده است. آمریکایی‌ها هم ظاهراً در جریان بوده‌اند. بنا به همین گزارش مأموران سیا قصد داشتند از این طریق مطمئن شوند که اولاً سلاح‌ها به دست القاعده نیفتد و از طرف دیگر می‌خواستند درباره چگونگی سازماندهی مخالفان دولت سوریه اطلاعاتی به‌دست بیاورند.
ترک‌ها اما هرگونه حمایت تسلیحاتی از مخالفان بشار اسد را انکار می‌کنند. یک افسر ارتش ترکیه که نخواسته نامش را افشاء کند به روزنامه ترک‌زبان «زمان» در این باره گفته است که ارتش ترکیه به هیچ‌وجه در قاچاق اسلحه و تسلیح مخالفان بشار اسد دخالت ندارد. به گفته این افسر ارتش ترکیه مخالفان بشار اسد سلاح‌های مورد نیاز خودشان را از طریق نظامیان متواری ارتش سوریه به‌دست می‌آورند.
احمد اغلو، وزیر امور خارجه ترکیه صبح امروز با نظامیان بلندپایه ترک درباره بحران سوریه مشورت کرد
با توجه به حادثه لاذقیه و گزارشی که نیویورک تایمز از قاچاق سلاح به ورای مرزهای سوریه از راه ترکیه به‌دست داده احتمال می‌رود که در هفته‌های آینده بحران سوریه ژرف‌تر و خونین‌تر شود. از آن سو ایالت متحده آمریکا هم تلاش می‌کند روسیه را متقاعد کند که از فرستادن ابزار جنگی و سلاح‌هایی مانند بالگردهای جنگنده به سوریه خودداری کند. ابعاد این بحران به این تلاش‌های دیپلماتیک هم بستگی دارد.
در این میان ترک‌ها از این وحشت دارند که دولتشان به خواست آمریکا با سوریه وارد جنگ شود. این جنگ بی‌تردید در زمان کوتاهی به پایان نخواهد رسید.
از آن طرف ایران هم چنان درگیر مذاکرات هسته‌ای و تحریم‌هاست که نمی‌تواند در این گیرودار فعالانه عمل کند. دخالت ایران فعلاً در حد نصیحت‌هایی به اردوغان محدود شده است. یکی از رسانه‌های نزدیک به بیت رهبری نوشت: «ترکیه بهتر است در برنامه‌های خود در قبال سوریه تجدیدنظر کند. اگر ترکیه تاکنون درباره ایجاد هرگونه گذرگاه امنیتی یا ایجاد هرگونه منطقه حائل در مرز خود با سوریه تردید داشت، اکنون باید به یقین رسیده باشد که دولت سوریه خود را برای هر نسخه‌ای که جبهه غرب برایش پیچیده باشد، آماده کرده است، حتی اگر این نسخه، با جنگنده اف ۴ فانتوم آمریکایی ارتش ترکیه آغاز شود چرا که موشک‌های روسی پاسخ این جنگنده‌های آمریکایی را خواهد داد.»
تأکید بر ماهیت روسی موشک‌ها از این واقعیت نشان دارد که جمهوری اسلامی به عنوان یکی از متحدان سوریه تا چه حد به حمایت از روسیه تکیه دارد. در واقع اشاره به موشک‌های روسی از این معنا حکایت دارد که سوریه با لیبی فرق دارد و نمی‌توان به راحتی منطقه پرواز ممنوع در این کشور ایجاد کرد.
بنا به گزارش‌های سازمان ملل تاکنون بیش از ۱۰ هزار نفر در سوریه جان باخته‌اند. مخالفان بشار اسد از ۱۴ هزار کشته سخن می‌گویند. بیش از ۳۷ هزار نفر از شهروندان سوریه هم در این میان به ترکیه پناه آورده‌اند.
در همین زمینه:
عبدالله گل: ترکيه اقدامات لازم را عليه سوريه انجام خواهد داد