افزايش “بی‌رويه” بيابان‌های ايران باعث بروز نگرانی فعالان محيط زيست شده است. به گفته اين فعالان “حفر چاه‌های عميق توسط کشاورزان و احداث سد‌های بدون مطالعه، مهمترين علل بروز پديده بيابان‌زايی در ايران هستند.”
فاطمه ظفرنژاد، پژوهشگر مسائل آب روز سه‌شنبه ۳۰ خرداد ۱۳۹۱ به خبرگزاری ميراث فرهنگی (CHN) گفت: “بر اثر ساخت سد، رودخانه‌ها از بالادست خشک می‌شوند و در نتيجه بستر رودخانه به فضايی آلوده تبديل می‌شود. به علاوه در مخزن سد، جنگل و مرتع و زمين‌های کشاورزی زير درياچه سد مدفون می‌شوند و از اساس کارآيی خود را از دست می‌دهند.”
ظفرنژاد افزود: “در سال‌های اخير، تب سدسازی بالا گرفته است، اين در حالی‌است که نياکان ما در شش هفت قرن پيش می‌دانستند در اقليمی مانند ايران که دما بالايی دارد و موجب بالا بودن ميزان تبخير می‌شود، ذخيره کردن آب اقدام بخردانه‌ای نيست.”
به گفته مسئولان سازمان حفاظت محيط زيست ايران، بيابان در برخی نقاط ايران با سرعت در حال پيشرفت است و بخش‌های بيشتری از کشور در حال از دست دادن پوشش گياهی خود هستند
به گفته اين پژوهشگر “ميزان تبخير در درياچه سدها در ايران بسيار بالاست و اين همان چيزی است که موجب می‌شده در روزگاران قديم مردم ايران آب را به زير زمين هدايت کنند و رودخانه‌های زيرزمينی بسازند.”
وی درباره نقش سدها در بيابان‌زايی گفت: “مسأله ديگر پايين دست سد است و رودخانه‌ای که در اين منطقه خشک می‌شود و بابت خشکی آن تمام زيست بوم‌های وابسته به آن اعم از جنگل و گياه از بين می‌روند.”
ظفرنژاد افزود: “نمونه اين ماجرا را می‌توان به وضوح در تالاب گاوخونی مشاهده کرد. هنگامی که زاينده‌رود به دليل سدسازی خشک شد، گاوخونی هم به شوره‌زار مبدل شد و تمامی اکوسيستم‌های وابسته به آن از بين رفتند.”
به گفته مسئولان سازمان حفاظت محيط زيست ايران، بيابان در برخی نقاط ايران با سرعت در حال پيشرفت است و بخش‌های بيشتری از کشور در حال از دست دادن پوشش گياهی خود هستند.
ايران که در اقليمی خشک و نيمه خشک قرار گرفته همواره با خطر پيشروی و زايش بيابان‌ها روبه‌رو بوده است.
فعاليت برای متوقف کردن زايش بيابان‌ها در ايران از چندين دهه قبل آغاز شده اما برخی عوامل از جمله خشکسالی و عوامل انسانی باعث شده است تا در برخی مناطق ايران، بيابان همچنان به گسترش و پيشرفت خود ادامه دهد.