گروهی از پناهجویان در آب‌های مدیترانه یک نفتکش را که نجاتشان داده بود ربودند تا به‌جای بازگرداندنشان به لیبی، آن‌ها را به اروپا برساند. ایتالیا و مالت در یک اقدام هماهنگ این پناهجویان را دستگیر کردند و ربودن این نفتکش را یک «دزدی دریایی» خواندند. این عنوان مورد اعتراض گروه‌های حقوق بشری قرار گرفته. آن‌ها می‌گویند باید درنظر داشت که این پناهجویان برای دفاع از خود و فرار از جهنم لیبی، دست به ربودن کشتی زده‌اند.
وقتی نیروهای مسلح مالت با کاپیتان یک کشتی نفتکش که در فاصله ۳۰ مایل دریایی با ساحل قرار داشت تماس برقرار کردند، کاپیتان کشتی به‌آن‌ها گفت که او کنترل کشتی را در دست ندارد و چند نفر از پناهجویانی که نجات داده خدمه او را با تهدید مجبور به تغییر مسیر به سمت بندر لامپدوسا در شمال ایتالیا در نزدیکی کشور کوچک مالت کرده‌اند. به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس پس از این تماس پنج‌شنبه ۲۸ مارس نیروهای مسلح مالت یک گروه ویژه با پشتیبانی یک قایق گشتی، دو قایق رهگیر پرسرعت و یک بالگرد را به سمت این نفتکش گسیل کرد. آن‌ها این نفتکش را محاصره کردند و کنترل دوباره را به کاپیتان برگرداندند. در ادامه و در مشایعت این نیروها نفتکش « ال هیبلو۱» که نفت ترکیه را به مقصد لیبی حمل می‌کرد، در اسکله «بویلر وارف» در شهر سنگلیای مالت لنگر انداخت. ون‌های پلیس در ساحل به صف شده بودند تا پناهجویان را برای تحقیقات بازداشت کنند. چهار پناهجو نیز دست‌بند به دست از کشتی خارج شدند.
مقامات ایتالیا و مالت چهارشنبه خبر از اقدام پناهجویان به تصرف و تغییر مسیر کشتی مذکور داده بودند. ماتئو سالوینی، وزیر کشور ایتالیا که تعداد پناهجویان را ۱۲۰ نفر اعلام کرده بود، آن‌ها را «دزدان دریایی» و این اتفاق را «اولین دزدی دریایی پناهجویان در آب‌های آزاد» خواند و نیروهای مسلح مالت را برای متوقف کردند آن‌ها ستود. مالت اما تعداد پناهجویان نجات‌داده شده را ۱۰۸ نفر اعلام کرد. جوزف ماسکات، نخست وزیر این کشور در حساب توئیتر خود نوشت نیروهای مسلح این کشور یک «عملیات حساس را در آب‌های آزاد» پیش برده‌اند و گفت: «ما علیرغم اندازه (کشور) مان از مسئولیت شانه خالی نمی‌کنیم» و تابع قوانین بین‌المللی هستیم.
گروه‌های حقوق بشری در مورد سرنوشت این پناهجویان ابراز نگرانی می‌کنند و به پروتکل‌های جاری که طبق آن‌ها هر پناهجویی که در آب‌های مدیترانه سفر می‌کند به لیبی برده می‌شود معترض اند. آن‌ها می‌گویند پناهجویان در لیبی مورد بدرفتاری و حتی شکنجه قرار می‌گیرند و پناهجویانی که در دریا هستند نباید به این کشور بی‌قانون شمال آفریقا تحویل داده شوند. همزمان مالت و ایتالیا از گشودن بنادر خود بر روی کشتی‌های امدادی که پناهجویان را در دریا نجات میدهد خودداری می‌کنند.
گروه حقوق‌بشری «دیده‌بان دریا» از وزیر کشور ایتالیا برای «دزدی دریایی» خواندن ربودن نفتکش « ال هیبلو۱» انتقاد کرد و گفت که این کار پناهجویان «دفاع از خود در برابر نتایج مرگباری که به وسیله سیاست‌های مرزی غیرانسانی اروپا به آن‌ها تحمیل می‌شود» بوده.
گروه مدیترانه‌آ نیز که به صورت خصوصی یک کشتی نجات را اداره می‌کند و بر رفتار دولت‌ها با پناهجویان نظارت دارد، خواستار اعمال رحم و شفقت در حق افرادی که سعی در ربودن کشتی داشتند شد و اعلام کرد امیدوار است کشورهای اروپایی «با در نظر گرفتن حقوق اساسی (بشری)» اقدام کنند و فراموش نکنند «ما با انسان‌هایی روبه‌رو هستیم که از جهنم فرار کرده‌اند».
مهاجرت وسیع به اروپا ازسال ۲۰۱۵ به بعد شدیدا کاهش داشته. در این سال یک میلیون پناهجو از خاورمیانه، آسیا و آفریقا به اروپا مهاجرت کردند. این موج مهاجرت باعث به وجود آمدن یک بحران انسانی در اروپا شد. مسافران مستاصل و ازجان گذشته به تناوب در مسیرهای دریایی منتهی به اروپا غرق شدند و مناطق اصلی ورودی آن‌ها از جمله ایتالیا و یونان برای اسکان دادن به آن‌ها با مشکل مواجه شدند.
علیرغم کاهش مهاجرت، گزارش‌ها حاکی از فاجعه‌بار بودن وضعیت پناهجویانی ست که قصد ورود به اروپا را دارند. طبق قوانین جاری افرادی که از مدیترانه عبور می‌کنند، در طول مسیر دریایی که خود خطرناک است، گارد ساحلی لیبی در صورت مشاهده آن‌ها را متوقف و دستگیر می‌کند و به‌دنبال آن به مراکز بازداشت لیبی منتقل می‌شوند. سازمان‌های حقوق بشری این مراکز را محل‌های بی‌حفاظی می‌خوانند که در آن‌ها پناهجویان به صورت روزانه آزار می‌بینند.
ماتئو دبلیس یکی از پژوهشگران بین‌المللی عفو بین‌الملل در امور مهاجرت می‌گوید اروپا همدست لیبی در آزار و شکنجه پناهجویان است: اعضای اروپا «علیرغم علم به این‌که لیبی پناهجویان را به صورت خودسرانه بازداشت می‌کند و آن‌ها را به‌طور وسیع در معرض شکنجه، تجاوز، کشته‌شدن و استثمار قرار میدهد، با مشاهده پناهجویان و مهاجران در دریا به گارد ساحلی لیبی اطلاع می‌دهند تا آن‌ها را به لیبی بازگرداند».
کشورهای عضو اتحادیه اروپا در واکنش به مخالفت‌های داخلی‌شان با پذیرفتن پناهجویان تصمیم گرفتنه‌اند تا فعالیت اروپا را در دریای مدیترانه به طرز چشمگیری کاهش دهند. این تصمیم که تا یکشنبه به صورت رسمی اعلام خواهد شد می‌تواند منجر به خارج شدن کشتی‌های اروپایی شود که نظارت اروپا را تنها به نظارت هوایی محدود خواهد کرد.
به اعتقاد دبلیس کاهش فعالیت اروپا در دریای مدیترانه، پشت‌کردن به پناهجویان و نشانگر عدم مسئولیت‌پذیری کشورهای اروپایی ست: «این تصمیم شرم‌آورهیچ ربطی به احتیاجات مردمی که زندگی خود را در دریا به خطر می‌اندازند ندارد.همه چیز آن به ناتوانی دولت‌های اروپایی در توافق بر سر روشی برای تقسیم مسئولیت‌هایشان برمی‌گردد».
از سوی دیگر تعداد کشتی‌های تجاری که بین دولت‌های اروپایی گرفتار می‌شوند نیز روبه افزایش است. این دولت‌ها در مقابل پذیرفتن مهاجران جدید و الزامات قوانین دریایی بین‌المللی مبنی بر نجات مردم در دریا، سیاست خصمانه‌ای را درپیش گرفته‌اند که رفتار آن‌ها را با کشتی‌های تجاری نیز متاثر کرده است.
برخلاف اظهارات وزیر کشور ایتالیا این اولین بار نیست که پناهجویان برای فرار از لیبی مرتکب ربودن یک کشتی می‌شوند. در موردی مشابه با آنچه در « ال هیبلو۱» رخ داده، نوامبر ۲۰۱۸ ده‌ها پناهجو از ملیت‌های مختلف کنترل یک کشتی باربری را که آن‌ها را در آب‌های مدیترانه سوار کرده‌بود در دست گرفتند و در درون آن سپر انسانی درست کردند تا از پهلو گرفتن در بندر مصراته خودداری کنند. پس از ده روز مقاومت، مقامات لیبی با اعمال زور آن‌ها را از کشتی خارج کردند و به یک مرکز بازداشت بردند. بسیاری از آن‌ها به اسوشیتدپرس گفته بودند که قبل از این کشتی شش کشتی تجاری دیگر نیز قایق فرونشسته آن‌ها را دیده اما از کنارشان گذشته و نهایتا هفتمین کشتی آن‌ها را سوار کرده است.
در همین زمینه: