بهروز صمدبیگی – دستگاه قضایی با برگزاری یک ماراتن دادگاهی ۱۰ روزه که از ۱۴ اردیبهشت امسال آغاز شد به اتهامات ۱۸۹ درویش گنابادی رسیدگی کرد. دراویش گنابادی از جمله اقلیت‌هایی مذهبی هستند که فعالیت و جهت‌گیری سیاسی ندارند اما با این حال در ایران با مشکلات فراوانی مواجه هستند.

برای اطلاع از کیفیت این دادگاه و فشارهای قضایی و امنیتی جمهوری اسلامی با عبدالرضا احمدی، سخن‌گو و مسئول سابق کمیته دراویش مجموعه فعالان حقوق بشر گفت‌وگو کرده‌ایم.

 
 
این دراویش به چه اتهامی به دادگاه احضار شده‌اند؟
 
بیستم آبان ماه ۱۳۸۶ تعدادی از نیروهای بسیجی و امنیتی به حسینیه دراویش در بروجرد حمله کردند و ضمن ضرب و جرح شدید دراویش، این حسینیه را به طور کامل تخریب کردند. اما به جای برخورد با متجاوزان که با خود تجهیزاتی مانند باتوم و گاز اشک‌آور به همراه داشتند، ۱۸۹ تن از دراویش دستگیر شدند. اتهام دراویش دستگیر شده اخلال در نظم عمومی، اجتماع و تبانی برای بر هم زدن امنیت داخلی کشور، شرکت در ایراد ضرب و جرح و اهانت به مراجع و رهبر انقلاب اسلامی بود. در دادگاه اولیه که اردیبهشت ماه سال گذشته برگزار شد تنها برای اخلال در نظم عمومی کیفرخواست صادر شد و دراویش بازداشت شده از سایر اتهامات تبرئه شدند. این دادگاه ۱۰ روزه قرار است به این اتهام بپردازد. تعدادی هم علاوه بر این اتهام از سوی حمله‌کنندگان به ضرب و جرح متهم شده‌اند.
 
 
آیا روند رسیدگی به این اتهامات قانونی بوده و متهمان از حق داشتن وکیل برخوردار بوده‌اند؟
 
برای بسیاری از دراویش احضاریه صادر نشده‌است و یا این که آنها تنها یکی دو روز مانده به برگزاری دادگاه احضاریه را دریافت کرده‌اند. از سوی دیگر دادگاه تنها ۴ وکیل را برای دفاع از ۱۸۹ درویش پذیرفته‌است
 
همان‌طور که وبسایت “مجذوبان نور” هم گزارش داده است برای بسیاری از دراویش اساسا احضاریه صادر نشده و یا این که تنها یکی دو روز مانده به برگزاری دادگاه احضاریه را دریافت کرده‌اند. از سوی دیگر دادگاه تنها ۴ وکیل را برای دفاع پذیرفته و در نتیجه غلامرضا هرسینی، مریم مشفق، احسان‌الله حیدری و سعید غلامیان باید کار دفاع از ۱۸۹ درویش را برعهده داشته باشند.
 
 
چند جلسه دادگاه برگزار شده و آیا از کیفیت برگزاری جلسات خبری منتشر شده است؟
 
روز پنجشنبه ۱۴ اردیبهشت ماه در شعبه ۱۰۴ دادگاه جزایی عمومی بروجرد به اتهامات ۱۰ تن از دراویشی که دارای دو اتهام اخلال در نظم عمومی و شرکت در ایراد ضرب و جرح بودند رسیدگی شد و به دلیل عدم حضور شاکیان خصوصی ادامه دادگاه به روز شنبه مورخ ۲۳ اردیبهشت ماه موکول شد. در این فاصله هم هر روز بیش از ۱۰ تن از دراویش در دادگاه حاضر شده‌اند.
 
 
آیا دراویش گنابادی فعالیت و یا جهت‌گیری سیاسی خاصی دارند که با این موانع و مشکلات مواجه می‌شوند؟
 
عرفان دارویش روشی از سلوک باطنی دینی است که به کشف حقایق خلقت و پیوند بین انسان و حقیقت از طریق سیر و سلوک عرفانی باطنی و نه از راه استدلال عقلی جزئی می‌پردازد. پس طبیعتا هیچ‌گاه عرفا به دنبال حکومت دینی یا فعالیت سیاسی نیستند و به نوعی به جدایی دین از سیاست معتقدند. البته مفهموم این جدایی با تعاریفی که امروز به عنوان سکولاریسم می‌شناسیم متفاوت است. اما آن‌چه مشخص است همه طیف‌های دراویش و به طور خاص دراویش گنابادی درگیر فعالیت سیاسی نبوده و نیستند.