چه کتابهایی میخوانیم و کتاب چه تأثیری در زندگی ما گذاشته است؟ در روزگاری که شمارگان کتاب در ایران به ۳۵۰ نسخه کاهش یافته، این پرسش به جا به نظر میرسد.
با آداب کتابخوانی و کتابخانه شخصی علیرضا ایرانمهر، نویسنده آشنا میشویم:
این روزها چه کتابی را میخوانید؟
کتاب «انسان خردمند» نوشته یوال نوح هراری با ترجمه ی نیک گرگین را می خوانم. کتاب تاریخی کمنظیری ست و حیفم میآید تمام شود. رمان «پس باد همه چیز را با خود نخواهد برد». همزمان برای سومین بار دارم این کتاب را میخوانم و مثل بار اول قلبم فشرده میشود.
برای اولین بار کی صاحب یک کتابخانه شخصی شدید؟ چند جلد کتاب داشت و در آن زمان کدام کتابها را بیشتر دوست میداشتید؟
کلاس چهارم دبستان بودم که اولین کتابخانهام را درست کردم. بیشتر کتابهای فیزیک وشیمی و ستاره شناسی و تاریخ بود که آن زمان عاشق خواندنشان بودم. و همزمان کتابهایی از مارک تواین و ژول ورن. کتابها را توی کمد وسائل مدرسه میگذاشتم. اما چند سال بعد یک قفسهی آهنی خریدم. آن قدر کتاب نداشتم که کاملاً پر شود اما اولین شاهنامه زندگیم را از مادرم هدیه گرفتم و گل سر سبد کتابخانه شد.
الان کتابخانه شما چند جلد کتاب دارد؟ کدام کتاب را بیشتر دوست دارید؟
دقیقاً نمیدانم. آخرین باری که شمردم ده سال پیش بود. حدود سه هزار جلد میشد اما هر ماه با کتابهای تازهای که میخرم و میبخشم کم و زیاد میشود.
معمولاً کتابخوانها به یک یا چند عنوان کتاب علاقه ویژه دارند تا آن حد که آن کتابها، به اصطلاح کتاب بالینیشان است. کتابی که همیشه دم دست دارند. کتاب بالینی شما کدام کتاب است؟
من مدتهاست موقع خواب کتاب نمیخوانم. صبحها زودتر بیدار میشوم و در لحظهی طلوع کتاب میخوانم. معمولا هر صبح حافظ میخوانم و گاهی هاکلبری فین و وداع با اسلحه.
چه چیزی در این کتاب برای شما قابل توجه است؟
کشف زندگی. نگاه متفاوت و واقعی. لذت تجربه کردن زندگیهای تازه. جدا شدن از سنگینی زمان و زیستن در بیزمانی داستانها. فهمیدم چیزهای زیادی که نمیدانم و ضرورت داشته بدانم.
چه کتابی در زندگی شما اثر ویژهای داشته؟
خیلی زیاد بودند. آثار ژول ورن، الکساندر دوما، تقریبا تمام کتابهای ارنست همینگوی، غزلیات شمس، شاهنامه، دیوان حافظ، داستانهای کوتاه چخوف و…
به نظر شما چرا باید کتاب خواند، آن هم در عصر اینترنت و رسانههای اجتماعی؟
بایدی وجود ندارد. این یک انتخاب است. انتخابی که به کیفیت زندگی برمیگردد. اگر فقط چند تا کتاب در زندگیمان خوانده باشیم خیلی خوب درک میکنیم هیچ چیز در جهان چنین لذت و سلامت و شکوفایی و کیفیت نابی از زندگی را به آدم هدیه نمیدهد. اینترنت بیشتر ابزاری برای کار است که نیازمندیهای زندگی را تأمین میکند اما کتاب کیفیت زندگیست.
آیا پیش آمده کتابی را دور بیندازید؟
دور نمیاندازم. هر چند سال یک بار چند قفسه از کتابخانهام را حراج میگذارم تا دوستان و علاقمندان بیایید و هر چه میخواهند بردارند ببرند. و این معمولا دربارهی کتابهاییست که فکر میکنم تا آخر عمر دیگر نیازی به خواندن یا نگهداریشان ندارم.
از این مجموعه:
- حسین نوشآذر: کتابخانه شخصی من
- عباس شکری: کتابخانه شخصی من
- رقیه دانشگری: کتابخانه شخصی من
- علی شریعت کاشانی: کتابخانه شخصی من
- فهیمه فرسایی: کتابخانه شخصی من
- مهدی اصلانی: کتابخانه شخصی من
- اسد سیف: کتابخانه شخصی من
- نیلوفر بیضایی: کتابخانه شخصی من
- پرتو نوریعلا: کتابخانه شخصی من
- احمد خلفانی: کتابخانه شخصی من
- مهدی جامی: کتابخانه شخصی من
- لیلا سامانی: کتابخانه شخصی من
- مجید نفیسی: کتابخانه شخصی من
- مسعود کدخدایی: کتابخانه شخصی من
- مسعود نقرهکار: کتابخانه شخصی من
- یورگن هابرماس: کتابخانه شخصی من
◄ کتابخوان هستید و مایلید کتابخانه شخصی خود را در این مجموعه معرفی کنید؟
پس لطفا تماس بگیرید با culture (at) radiozamaneh.com
نگران پایان انسان خردمند نباشید چرا که کتاب دوم ایوال نوا حراری بنام همو د اوس یا انسان خداگونه مملو از ایده هایی و مشاهده هایی یگانه نیز است، کتاب بعدی ایشان در ماه اوت امسال بیرون میآید.
الفبا / 14 June 2018