برای اولین بار یکی از تاجیکان سمرقند که سال‌ها اجازه کار رسانه‌ای نداشته با رادیو زمانه از نیازها و درخواست‌های تاجیکان سخن گفته است. امینه شرف‌الدین‌وا، از فعالان اجتماعی سمرقند، معتقد است این بهار سیاسی و اجتماعی تازه از سوم ماه می سال گذشته شروع شد و حال همه فارسی‌زبانان نشانه‌های آن را می‌بینند.
سوم ماه می ۲۰۱۷، در قصر ملی ازبکستان، نمایندگان شهرهای تاجیک‌نشین کشور دعوت شده بودند تا از نیازها و درخواست‌های خود را در راستای بهبود وضع فرهنگی و زبان مادری شان اظهارنظر کنند. به گفته خانم شرف‌الدین‌وا کسی باور نمی‌کرد: «همه با تردید به همدیگر می‌نگریستیم که این حقیقت دارد یا دامی‌ست برای پاک‌سازی دوباره تاجیکان.» اما نیازهای خود را بیان کردیم و حال می‌بینیم که آهسته آهسته آن درخواست‌های ما جامه عمل می‌پوشد.
درخواست تاجیکان سمرقند راه اندازی مجله سراسری برای تاجیکان کشور است تا بتوانند از خبرها و رویدادهای باهمستان تاجیکی آگاه باشند. باز شدن مدرسه‌های فارسی-تاجیکی، برگرداندن مجسمه‌های رودکی، جامی و نوایی به سر جای اولیه خود، اختصاص دادن یکی از ده شبکه تلویزیونی کشور به زبان فارسی-تاجیکی از دیگر خواسته‌های تاجیکان ازبکستان است. آنها همچنین خواستار آنند که اجازه داشته باشند به نام‌گذاری سنتی و بدون “اوا” و “اوف” برای فرزندان خود برگردند، رفت و آمد با تاجیکستان و فراهم شدن امکان خرید کتاب‌های جدید تسهیل شود، و بودجه جداگانه‌ای برای تولید کتاب‌های درسی برای مدارس میانه از طرف دولت اختصاص یابد. نویسندگان تاجیک می‌خواهند بخش تاجیکی در اتحادیه نویسندگان ازبکستان دوباره فعال شود و برگزاری همایش‌های فرهنگی در تمام شهرهای تاجیک‌نشین ازبکستان اجازه داده شود. آنها خواهان برداشتن روادید یا ویزا بین کشورهای تاجیکستان و ازبکستان هستند.
خانم شرف‌الدین‌وا می‌گوید: «در این درخواست همین‌طور نوشتیم که ۲۷ ماه آوریل آینده صد و چهلمین سالگرد صدرالدین عینی، سردفتر ادبیات تاجیک است، ما درخواست کردیم که این روز جشن ملی در بخارا، در زادگاه این چهره کلیدی فرهنگ و ادبیات تاجیک، برگزار کنیم و تاجیکان بخارا را دوباره به هویت و زبان مادری خود دلگرم سازیم.»
امینه شراف‌الدین‌وا، از سال ۱۹۹۴ تا حال به خاطر فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی خود در لیست سیاه اسلام کریموف قرار داشت و اجازه کار در سازمان‌های دولتی را نداشت. او به پنج سال زندان محکوم شده ولی به خاطر داشتن کودک نوزاد عفو شده است. خانم شرف‌الدین‌وا می گوید: «حال که فضا باز شده و آزادی سخن گفتن از نیاز و طلبات ملی خود داریم شادمان هستیم، اما چشمان‌مان پر اشک است و جوانی‌مان از دست رفته است.» او می‌پرسد: «چه کسی پاسخ این همه درد و داغ و بدنام‌شدن‌های ما را خواهد داد؟»
به این گفت‌وگو با امینه شراف‌الدین‌وا می‌توانید در اینجا گوش دهید:
