در مورد افزایش بیش از اندازه فشار خون و مضرات آن برای سلامتی انسان بسیار گفته شده است. اما در نقطه مقابل، فشار خون بالا نیز ممکن است به علل مختلف، فرد را دچار کاهش یا افت فشارکند. اگر فشار خون بیش از حد طبیعی کاهش پیدا کند خون به تمامی بخشهای بدن نرسیده و در نتیجه اکسیژن و مواد غذایی به سلولها نمیرسد و مواد دفعی سلولها نیز از بدن تصفیه نمیشوند.
بدن انسان برای جبران تغییرات فشار خون از چند مکانیسم جبرانی مختلف استفاده میکند. ویژگی انبساط و انقباض وریدها در این میان کارایی بالایی دارد. به این معنی که در هنگام انقباض، ظرفیتشان برای نگهداری خون کاهش یافته و در نتیجه خون بیشتری وارد شریانهای اصلی میشود و فشار خون افزایش مییابد. نقطه مقابل زمانی است که وریدها منبسط یا گشاد شده و حجم بیشتری از خون را به داخل خود راه میدهند. در نتیجه مقدار خون شریانی یا سرخرگی کاهش یافته و فشار خون نیز افت میکند. سرخرگهای کوچک نیز با همین مکانیسم به تنظیم تغییرات فشار خون کمک میکنند. به این شکل که در هنگام انقباض، خون کمتری در خود جای داده و منجر به افزایش فشار خون در شریانهای اصلی میشوند.
مکانیسمهای جبرانی فشار خون توسط گیرندههای اختصاصی که در دیواره شریانها قرار دارند فعال میشوند. این گیرندهها به تغییرات فشار خون حساس اند و به محض تشخیص تغییرات فشار خون تحریک میشوند. سیستم عصبی بدن سیگنالهای این گیرندهها را به مغز انتقال میدهد و در آنجا برای به کار افتادن مکانیسمهای جبرانی تصمیمگیری میشود. در هنگام افت فشار خون مکانیسمهای چهارگانه به ترتیب فعال میشوند.
در این برنامه مجله پزشکی به عوارض فشار خون پایین و مکانیسمهای جبران آن میپردازیم.
[podcast]http://www.zamahang.com/podcast/2010/20131008_Low_Blood_Pressure_MazyarMahdavifar.mp3[/podcast]