اسماعیل کاداره، نویسنده نامدار آلبانیایی بر اثر سکته قلبی در سن ۸۸ سالگی درگذشت. کاداره را مشهورترین نویسنده آلبانی میدانند. موضوع مکرر داستانهای او زندگی در رژیمهای توتالیتر بود که خود کاداره مدتها در زمان دیکتاتوری انور خوجه آن را تجربه و تحمل کرده بود. اسماعیل کاداره در یکی از آخرین مصاحبههای خود با خبرگزاری فرانسه زندگی در آن دوران را به «جهنم» تشبیه کرده و گفته بود: «اما این موضوع در ادبیات به نیروی زندگی تبدیل میشود، نیرویی که به شما کمک میکند زنده بمانید و دیکتاتوری را با سربلندی شکست دهید.» کاداره در پاییز ۱۹۹۰، درست چند ماه پیش از سقوط حکومت آلبانی به فرانسه گریخت. او مدتها در پاریس زندگی کرد و بعد به تیرانا بازگشت. آثار او شامل رمانها، نمایشنامهها، فیلمنامهها، شعرها، مقالهها و مجموعهداستانهای او به زبانهای بسیاری ترجمه شدهاند. در غرب، کاداره با رمان «ژنرال ارتش مرده» که در سال ۱۹۷۰ در پاریس منتشر شد، به موفقیت دست یافت. این رمان در ایران نیز به ترجمه مجید حاتم توسط انتشارات «فکر روز» منتشر شده است. چند رمان دیگر کاداره که به فارسی ترجمه شدهاند عبارتند از «مرثیه بر کوزوو»، «آوریل شکسته»، «رویدادهای شهر سنگی» (هبوط در شهر سنگی)، «کنسرت در پایان زمستان»، «چه کسی دورونتین را بازآورد؟» و «زمستان سخت». او همچنین در فیلمنامهنویسی نیز دستی داشت. از جمله فیلمهایی که سناریوی آن را اسماعیل کاداره نوشته «خاکستر و خون» به کارگردانی فنی اردان، بازیگر مطرح فرانسوی است که در جشنواره فیلم کن ۲۰۰۹ بهنمایش درآمد. این فیلم روایت زنی به نام جودیت است که به دور از کشور خود زندگی کرده و از بازگشت به آن خودداری میکند. اما پس از مرگ همسرش موقعیتی دست میدهد تا پس از سالها به کشورش بازگردد. اسماعیل کاداره جوایز بینالمللی متعددی دریافت کرده است.
01 July 2024