همزمان با آغاز دور تازه تحریم نفتی ایران، وزیر خارجه ایران برای پاسخگویی به پرسش‌های برخی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی در صحن علنی مجلس، سخنانی در دفاع از توافق هسته‌ای ایران با قدرت‌های جهانی ایراد کرد. محمد جواد ظریف اطمینان داد که رهبر جمهوری اسلامی از روند مذاکرات مطلع بوده است. وزیر خارجه ایران گفت او نمی‌تواند میزان تأثیرگذاری آمریکا در اقتصاد جهان را تعیین کند، با این‌حال به گمان او، دلار به عنوان یک سلاح اثربخشی خود را به تدریج از دست می‌دهد. نمایندگان از پاسخ‌های ظریف قانع شدند.

محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران در مجلس شورای اسلامی (عکس: آرشیو)

ایالات متحده آمریکا رسماً از صبح دوشنبه ۱۴ آبان/۵ نوامبر تحریم‌هایی را که در سال ۲۰۱۵ و در پی توافق هسته‌ای ایران و قدرت‌های جهانی به تعلیق درآمده بود، مجدداً علیه ایران اعمال کرد. همزمان محمد جواد ظریف در سخنانی در مجلس شورای اسلامی در دفاع از برجام گفت رهبر جمهوری اسلامی از روند مذاکرات مطلع بوده است:

«رهبری در رأس نظام مطالبات ملت ایران را با صدای رسا مطرح کردند. ولی ایشان همزمان گفتند که مذاکره‌کنندگان امین هستند، نگفتند مخفی‌کاری می‌کنند، گفتند چیزهایی می‌دانم، خبرهایی داریم و جزئیاتی می‌دانم که شما نمی‌دانید. اینطور نیست که ما خواسته باشیم خلاف منویات ایشان کاری کنیم.»

علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی در سخنانی در مرداد ۹۷ گفته بود برجام یک اشتبتاه بود:

«در موضوع مذاکرات بنده اشتباه کردم و به اصرار آقایان اجازه تجربه را دادم که البته از خطوط قرمز معین‌شده هم عبور کردند. رئیس‌جمهور اعتراف کرد اگر محدودیت‌های شما نبود ما امتیازات بیشتری می‌دادیم.»

ظریف در پاسخ به نمایندگان که معتقد بودند «زور او به آمریکایی‌ها» نرسید، گفت:

«در توافق چندجانبه هیچ طرفی نمی‌تواند تمام خواسته‌هایش را بگیرد. آمریکا می‌خواست برنامه‌ هسته‌ای ما متوقف شود، فردو تعطیل شود، درش را گل بگیرند، راکتور آب سنگین اراک بسته شود. و ایران فقط روی سانتریفیوژ آی آر وان تحقیق و توسعه داشته باشد. آنها دهها خواست دیگر هم داشتند ولی به آن نرسیدند. مذاکره‌ای نیست که تمام خواسته‌ها را به طرف مقابل دیکته کنیم و همه چیز وفق مراد ما انجام شود بلکه مذاکره رسیدن به توازنی است که منافع را حفظ کنند.»

وزیر خارجه ایران با اشاره به آغاز تحریم نفتی ایران گفت:

«امروز روز شروع یک روند جهانی است من ما با اطلاع می‌گویم که مسلح شدن دلار، روند سراشیبی را طی می‌کند. آمریکایی‌ها با سوء استفاده و زیاده‌روی در استفاده از دلار شروع روندی را کلید زدند که به ضررشان خواهد شد.»

اشاره ظریف به ساز و کار ویژه‌ای است که اتحادیه اروپا بر اساس معامله پایاپای برای حفظ برجام طراحی کرده است. دیپلمات‌های اروپایی دو هفته قبل به خبرگزاری رویترز گفته بودند که «ساز و کار ویژه» برای تمامی مبادلات کافی نیست و هدف قانع کردن ایران برای حفظ توافق هسته‌ای است. بهرام قاسمی، در نشست خبری دوشنبه ۱۴ آبان که همزمان با سخنرانی ظریف در مجلس برگزار شد، همگان را دعوت به «صبوری» کرد:

«این نوع مکانیزم‌های جدید به خصوص در حوزه پولی و مالی مکانیزم‌های پیچیده‌ای است لذا وقتی قرار است ساز وکار جدیدی ابداع شده و به کارگرفته شود تاحدی زمان‌بر است و باید با دقت لازم روی آن کار شود. فکر می‌کنم اگر باز هم کمی صبوری کنیم باید خیلی زود در واقع کلیات SPV مشخص و اعلام شود.»

بیشتر بخوانید: