مجتبا یوسفی‌پور – هفته گذشته بحث اصلی سینمای ایران، اکران نوروزی و ماجرای دو برابر شدن قیمت بلیط سینما‌ها بود. در گزارش این هفته مروری داریم به فیلم‌های اکران نوروز ۹۱، ماجرای افزایش قیمیت بلیط سینما‌ها در سال جدید، خبر بازگشت اصغر فرهادی به ایران و البته چون همیشه خبرهای کوتاه تولید و اکران سینمای ایران بخش‌های دیگر گزارش این هفته هستند.
اکران نوروزی فیلم‌های محبوب دولت
سرانجام تکلیف اکران نوروزی سینما‌ها مشخص شد و سینماداران پنج فیلم را از میان ۱۵ گزینه پیشنهادی شورای صنفی نمایش برگزیدند. به نظر می‌رسد در نهایت خواست مسئولان سینمایی تحقق یافت و فیلم‌هایی که پیش از این حدس زده می‌شد مسئولان علاقه دارند تا در نوروز امسال به روی پرده بروند به اکران نوروزی راه یافتند.
اولین فیلم اکران نوروزی امسال فیلم «زندگی خصوصی» ساخته حسین فرحبخش از تهیه‌کنندگان قدیمی و قدرتمند سینما است. فرحبخش از تهیه‌کنندگانی است که همواره شایعه استیلای مافیایی او بر سیستم پخش فیلم در ایران رواج داشته است و بر همین اساس بسیاری حدس می‌زدند که او از همه توانش استفاده کند تا فیلم خود را در بهترین فصل اکران روانه سینما‌ها نماید.
«زندگی خصوصی» ساخته حسین فرحبخش، از فیلم‌های پر حاشیه اکران نوروزی
«زندگی خصوصی» از فیلم‌هایی است که امسال در سکوت خبری تهیه شد و از آن به عنوان یکی از فیلم‌های سیاسی مورد حمایت معاونت سینمایی سابق نام برده می‌شد. فیلم به مضمون خیانت می‌پردازد و شخصیت اصلی آن اشاره‌ای به اصلاح‌طلبان دارد. بازیگرانی چون فرهادی اصلانی، هانیه توسلی، لعیا زنگنه و سعید نیک‌پور دز این فیلم بازی کرده‌اند و «زندگی خصوصی» در گروه سینمایی قدس اکران میشود.
«زندگی خصوصی» از فیلم‌هایی است که اکران نوروزی آن با حرف و حدیث‌های بسیاری همراه است. از سویی عده‌ای بر نفوذ تهیه‌کننده و کارگردان آن و همچنین حمایت دولت برای به دست آوردن زمان اکران طلایی تأکید می‌کنند و برخی دیگر، فیلم را با توجه به مضمون آن مناسب اکران در زمان نوروز نمی‌دانند. منوچهر اکبرلو، منتقد سینما در گفت‌وگو با «خبرگزاری مهر» با بیان اینکه این فیلم باید با درجه‌بندی سنی به نمایش درآید می‌افزاید: «اگر فیلم با اطلاع‌رسانی‌هایی همراه شود هیچ‌گاه افراد یک خانواده به صورت گروهی و همراه با نوجوانان به تماشای این فیلم نخواهند رفت.» محمدتقی فهیم، یکی دیگر از منتقدان در همین زمینه به این خبرگزاری می‌گوید: «”زندگی خصوصی” حسین فرحبخش به شدت بدآموزی دارد و انتخاب خوبی برای بهترین فصل اکران نیست.»
دیگر فیلم نوروزی امسال «قلاده‌های طلا» ساخته ابولقاسم طالبی است که از نخستین روز تولید از آن به عنوان سیاسی‌ترین فیلم تاریخ سینمای ایران نام برده می‌شد. این فیلم از دیگر تولیدات سال گذشته است که با حمایت معاونت سینمایی سابق و با پرداخت مستقیم به ماجرای اعتراض‌های پس از انتخابات خرداد ۸۸ ساخته شد. از هم اکنون تبلیغات گسترده‌ای بویژه در رسانه‌های نزدیک به دولت برای فیلم آغاز شده است و همه تلاش دارند تا آن را تبدیل به یکی از پرفروش‌های امسال نمایند. محمدرضا شریفی‌نیا، امین حیایی، حمیدرضا پگاه و نیلوفر خوش‌خلق بازیگران اصلی این فیلم هستند و فیلم قرار است تا در گروه سینمایی آزادی به روی پرده برود.
حمید فرخ‌نژاد، ساعد سهیلی و پولاد کیمیایی در نمایی از فیلم «گشت ارشاد»
«گشت ارشاد» ساخته سعید سهیلی نیز دیگر فیلمی است که از نخستین روزهای مطرح شدن بحث اکران نوروزی از آن به عنوان یکی از گزینه‌های اصلی نام برده می‌شد. این یازدهمین ساخته سعید سهیلی است که در سال‌های اخیر فیلم‌هایی چون «ازدواج در وقت اضافه»، «چهار چنگولی و چهار انگشتی» را روانه سینما‌ها کرده است. حمید فرخ‌نژاد، پولاد کیمیایی و ساعد سهیلی در این فیلم بازیگران نقش سه جوان جنوب شهری هستند که برای یافتن پول دست به کارهای خطرناکی می‌زنند. «گشت ارشاد» در گروه سینمایی استقلال به نمایش در می‌آید.
اما هشتمین ساخته علیرضا امینی نیز پس از کش و قوس‌های بسیار سرانجام قرار است تا نوروز امسال به سینما‌ها بیاید. «انتهای خیابان هشتم» از فیلم‌هایی بود که سال گذشته با مشکل ممیزی روبرو شد و بار‌ها صحبت از اکران آن به میان آمد و هربار به دلایلی این مسئله منتفی شد. حال به نظر می‌آید سرانجام مشکلات فیلم به پایان رسیده است و شاید این اکران خوش‌هنگام نوروزی باعث شود برخی از سختی‌های گروه سازندگان برای رساندن فیلم به مرحله نمایش جبران شود. فیلم با توجه بهره بردن از بازیگرانی چون ترانه علیدوستی، حامد بهداد و صابر ابر امید دارد بتواند با نمایش در گروه سینمایی عصر جدید، یکی از فیلم‌های پرفروش نوروز باشد.
و اما آخرین فیلم اکران نوروز ۹۱ «فیتیله و ماه‌پیشونی» ساخته آرش معیریان است. این فیلم با استفاده از شخصیت‌های تلویزیونی و محبوب «فتیله‌ای‌ها» برای گروه سنی کودک و نوجوان ساخته شده است و بازیگرانی چون نیوشا ضیغمی، سیروس گرجستانی و احمد نجفی در آن بازی کرده‌اند. فیلم قرار است در گروه سینمایی آفریقا به روی پرده برود.
بلیط سینما‌ها گران میشود
در سال جدید گرانی دامن سینما‌ها را هم خواهد گرفت و قیمت بلیط سینما‌ها ۵۰ درصد افزایش خواهند یافت. به گفته حبیب کاوش، سخنگوی شورای صنفی نمایش «با تصمیم شورای صنفی نمایش و تأیید اداره کل نظارت و ارزشیابی از ابتدای سال ۹۱ قیمت بلیت سینما‌ها در پنج پردیس فرهنگ، جوان، آزادی، زندگی و ملت تا شش هزار تومان افزایش پیدا خواهد کرد و قیمت بلیت سینماهای ممتاز نیز چهار هزار تومان میشود.» او همچنین گفته است که بلیط سینماهای درجه یک نیز به ۳ هزار تومان افزایش خواهد یافت.
علی سرتیپی: به عقیده من رقم تعیین‌شده مناسب است. هزینه‌های تولید و نمایش بالا رفته و این حداقل قیمتی است که برای پردیس‌های سینمایی در نظر گرفته شده .
این تصمیم با واکنش‌های متفاوتی روبرو شده است. برخی از نیاز به افزایش قیمت بلیط سینما‌ها با توجه به افزایش دیگر هزینه‌ها سخن می‌گویند و منتقدان این اقدام، اعتقاد دارند این اتفاق باعث ریزش تماشاگران سینما میشود و در نهایت ضربه آن به سینمای ایران وارد میشود.
علیرضا سجادپور، مدیر کل اداره نظارت و ارزشیابی با بیان اینکه قیمت بلیط سینما‌ها در دو سال گذشته تغییری نکرده است، از این افزایش قیمت حمایت کرد و گفت: «در دو سالی که ما در ارشاد حضور داریم قیمت‌ها بالا نرفته بود اما از طرفی به خاطر هزینه‌ها به سینماداران فشار می‌آمد. فکر نمی‌کنم قیمت چیزی در کشور در چنین مدتی ثابت مانده و بالا نرفته باشد؛ پس این افزایش قیمت کاملاً طبیعی است.» به گفته او در مقابل، تمهیداتی برای جلوگیری از ریزش مخاطب سینما‌ها اندیشیده شده است و «ممکن است روز نیم‌بهاء از یک روز به دو روز تبدیل شود و ساعت‌هایی از روز قیمت بلیت نیم‌بهاء شود که این مشخص و همزمان با افزایش قیمت بلیت‌ها اجرایی خواهد شد.»
ضیاء هاشمی، رئیس جامعه صنفی تهیه‌کنندگان در توضیح این افزایش قیمت گفت با توجه به محدودیت سینماهای مدرن، تنها شش سینما در کشور دارای استاندارد لازم و مدرن و واجد شرایط برای فروش بلیط‌های شش هزارتومانی هستند.
علی هیربد، مدیر سینما فرهنگ نیز در گفت‌وگو با «مهر» با بیان اینکه افزایش قیمت بلیط سینما‌ها اجتناب‌ناپذیر است اما این افزایش یکباره ممکن تاثیر منفی بگذارد، پیشنهاد کرده قیمت پائین‌تری برای آغاز تعیین گردد و گفته است: «افزایش ۲۰۰۰ تومانی قیمت بلیت‌ها در سال ۹۱ قطعاً با ریزش مخاطب در ابتدای سال روبرو میشود، و اکران نوروزی امسال برخلاف سال گذشته خیلی رونق نخواهد داشت.»
بر خلاف او، علی سرتیپی، مدیرعامل فیلمیران اعتقاد دارد که «رقم تعیین‌شده مناسب است. هزینه‌های تولید و نمایش بالا رفته و این حداقل قیمتی است که برای پردیس‌های سینمایی در نظر گرفته شده است.»
سیروس تسلیمی: همیشه فیلم خوب ساختن از بالا بردن قیمت بلیط بهتر است اما در شرایطی که چاره‌ای وجود ندارد، این افزایش نرخ اجتناب‌ناپذیر است.
سیروس تسلیمی، تهیه‌کننده سینما اما نظری خلاف این دارد. به اعتقاد او کیفیت فیلم‌ها از قیمت بلیط سینما‌ها مهم‌تر است و فیلم خوب با هر قیمتی تماشاگر خود را جذب خواهد کرد. به گفته این سینماگر «همیشه فیلم خوب ساختن از بالا بردن قیمت بلیط بهتر است اما در شرایطی که چاره‌ای وجود ندارد، این افزایش نرخ اجتناب‌ناپذیر است.»
غلامرضا فرجی، مدیر سینما استقلال نیز نظری مشابه دارد و می‌گوید: «زمانی که مخاطب، هزینه‌ای بالا برای خرید بلیت یک فیلم پرداخت می‌کند، انتظار دیدن یک فیلم خوب را دارد، تنها فضای مناسب برای نمایش فیلم کافی نبوده و باید فیلمی با کیفیت بالا چه از نظر داستان و چه از نظر ساختار به مخاطب ارائه شود، در غیر این صورت مخاطبان کمتر به سینما خواهند رفت.»
با توجه به کیفیت پائین تولیدات سال گذشته، به نظر می‌رسد این افزایش قیمت در سال جدید باعث خواهد شد که سال ۹۱ به یکی از سخت‌ترین سال‌های سینمای ایران تبدیل شود و نمی‌توان امید چندانی به فروش فیلم‌ها در این سال داشت.
طرح افزایش قیمت بلیط سینما‌ها به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ارائه شده و بعد از تصویب از سال آینده اجرا خواهد شد.
بازگشت اصغر فرهادی با جایزه اسکار
اصغر فرهادی، اولین فیلمساز ایرانی که موفق به دریافت جایزه اسکار شده است، بامداد شنبه بعد از حدود ۸۰ روز سفر به خارج از ایران برای حضور در جشنواره‌های مختلف و آماده‌سازی مقدمات ساخت تازه‌ترین فیلمش در فرانسه، به ایران بازگشت.
در هنگام بازگشت او، احمد میرعلایی مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی به همراه برخی دیگر از دست‌اندرکاران این بنیاد و تعدادی از سینماگران به پیشواز او در فرودگاه امام رفتند.
در بدو ورود فرهادی به ایران، یک جلسه پرسش و پاسخ با خبرنگاران حاضر در فرودگاه برگزار شد و اصغر فرهادی به سؤالات خبرنگاران پاسخ داد. او شایعه مهاجرتش از ایران را تکذیب کرد و تأکید کرد که تا آخر عمر در ایران خواهد ماند. او همچنین ضمن تکذیب خبر پخش فیلم «جدایی نادر از سیمین» در روزهای نوروز ۹۱ از تلویزیون، در ارتباط با پوشش ضعیف مراسم اسکار و موفقیت این فیلم در تلویزیون جمهوری اسلامی ایران گفت: «این اتفاق خوشبختانه از سوی رسانه‌های دیگر پوشش خوبی داشت. نه من به تلویزیون نیازمندم و نه تلویزیون به من و فکر می‌کنم این بهترین تفاهم میان ماست! » او همچنین اعلام کرد که به زودی تمامی جوایز دریافتی برای این فیلم را به موزه سینمای ایران اهداء خواهد داد.
اصغر فرهادی با استقبال مدیر بنیاد سینمایی فارابی و جمعی از مردم به ایران بازگشت
در بخش دیگری از این جلسه، فرهادی در ارتباط با سخنانش پس از دریافت جایزه اسکار و حاشیه‌ها و بازیتاب‌های آن به خبرنگاران گفت: «عده‌ای انتظار سخنرانی تند و تیزتری را در این مراسم داشتند اما فراموش نکنیم که این مراسم محل منازعات سیاسی نیست و یک جمع کاملاً فرهنگی است. بر همین اساس هم آنچه را که فکر می‌کردم برای همه مردم ایران مفید است مطرح کردم. تردیدی هم ندارم که هر کس دیگری اگر جای من بود حرف‌های دیگری برای گفتن داشت» او همچنین در بخش دیگری در ارتباط با ماجرای تعطیلی خانه سینما، ضمن اشاره به اینکه خبرهای این اتفاق را از دور دنبال می‌کرده است گفت: «خانه سینما حتماً باید باز شود و معتقدم تبریک واقعی و عملی مسئولان ارشاد به بنده می‌تواند خبر بازگشایی خانه سینما باشد، اتفاقی که مطمئن هستم رخ خواهد داد.»
بعد از این جلسه، فرهادی به میان مردمی که برای استقبال او به فرودگاه آمده بودند رفت و سپس سوار بر لیموزین شده و از فرودگاه خارج شد. خروج زودهنگام فرهادی، با اعتراض عکاسان خبری روبرو شد و همین مسئله باعث شد تا او بار دیگر به فرودگاه برگردد و در برابر دوربین عکاس‌ها قرار بگیرد.
از معدود سینماگرانی که در مراسم استقبال از فرهادی در فرودگاه حضور داشتند می‌توان به حسین زندباف، امیر اثباتی، محمدرضا شریفی‌نیا، سیف‌الله صمدیان و هادی مرزبان اشاره کرد.
بعد از دریافت جایزه اسکار بهترین فیلم خارجی‌زبان، اصغر فرهادی به عنوان عضوی از آکادمی علوم و هنرهای سینمایی آمریکا شناخته میشود و از این پس حق دارد تا هر سال چون دیگر اعضاء در انتخاب این جایزه رأی دهد.
خبرهای کوتاه
شورای پروانه ساخت دو پروانه تولید صادر کرد: «احتمال معکوس» به کارگردانی بهرام توکلی و تهیه‌کنندگی سعید ملکان و «پنج عصر» به کارگردانی ابراهیم فروزش و تهیه‌کنندگی مهدی مددکار دو فیلمی هستند که این هفته پروانه ساخت خود را دریافت کردند.
رضا رویگری، بازیگر سینما و تلویزیون به علت بیماری قلبی در بخش سی‌سی‌یو بستری شد. حال عمومی او خوب اعلام شده و در حال حاضر در بخش مراقبت‌های ویژه است.
رضا رویگری به علت بیماری قلبی در بیمارستان بستری شد
«جدایی نادر از سیمین» پس از برنده شدن اسکار بهترین فیلم غیر انگلیسی‌زبان، با رشد ۱۷۳ درصدی فروش در سینماهای آمریکا توانست به یکی از موفق‌ترین فیلم‌های برنده این جایزه تبدیل شود. این فیلم تاکنون حدود ۱۳ میلیون دلار در جهان فروش داشته است.
بهمن فرمان‌آرا، فیلمساز قدیمی سینما ایران با انتشار مطلبی در روزنامه «اعتماد» خبر هفته گذشته «خبرگزاری سینمای ایران» مبنی بر تصمیم این فیلمساز برای ساخت فیلمی بر اساس رمان «لب بر تیغ» حسین سناپور را تکذیب کرد.
و بالاخره در ادامه طرح اکران فیلم‌های خارجی، فیلم «درخت زندگی» ساخته ترنس مالیک از روز چهارشنبه ۹ فروردین ۱۳۹۱ در سینماهای تهران به نمایش در می‌آید. «درخت زندگی» سال گذشته نخل طلای جشنواره فیلم کن را برد و در مراسم اسکار نیز یکی از نامزدهای اسکار بهترین فیلم سال بود. این فیلم در سینماهای فرهنگ۲، ملت۳ و شهر قصه به نمایش درخواهد آمد.
خبرهای تولید
داریوش مهرجویی برای تازه‌ترین ساخته‌اش فیلم «بیا تا برویم» تقاضای پروانه ساخت کرده است. فیلمنامه این فیلم که چون دیگر ساخته‌های سال‌های اخیر این فیلمساز حال و هوایی اجتماعی دارد توسط مهرجویی و وحیده محمدی‌فر نوشته شده است. هنوز عوامل فیلم مشخص نشده‌اند.
ترانه علیدوستی و صابر ابر بار دیگر در «احتمال معکوس» ساخته جدید بهرام توکلی همبازی می‌شوند
علی توکل‌نیا فیلم «جابجا» را در فروردین‌ماه جلوی دوربین می‌برد. «جابجا» داستان فرد ساده‌ای است که به اشتباه به جای یکی از فرماندهان زمان جنگ گرفته میشود. تاکنون حضور اکبر عبدی، محمدرضا شریفی‌نیا، گیتی قاسمی و ناصر گیتی‌جاه در این فیلم قطعی شده است. فیلمنامه فیلم را بابک ربیعی نوشته است و حسن توکل‌نیا تهیه‌کنندگی آن را بر عهده دارد.
بهرام توکلی «احتمال معکوس» را بر اساس فیلمنامه‌ای از خودش در تهران جلوی دوربین برد. صابر ابر، ترانه علیدوستی، سحر دولتشاهی و حمید آذرنگ بازیگران اصلی این فیلم هستند.
خبرهای اکران
سرانجام پس از بار‌ها وعده و وعید، آمار فروش فیلم‌های اکران مخاطب خاص اعلام شدند. به گزارش «خبرگزاری سینمای ایران» در سال ۹۰ فیلم «گلچهره» به کارگردانی وحید موسائیان با ۲۳ میلیون تومان فروش توانست پرفروش‌ترین فیلم مخاطب خاص در این سال شود. بنا به این خبر، «شیرین» ساخته عباس کیارستمی ۱۸ میلیون تومان، «بدرود بغداد» به کارگردانی مهدی نادری با فروش ۱۲ میلیون تومان، «جعبه موسیقی» ساخته فرزاد موتمن با فروش ۹ میلیون تومان، «چشم» ساخته جمیل رستمی با فروش ۷ میلیون تومان، «ارتباط خانوادگی» ساخته نادر مقدس با ۴ میلیون تومان و بالاخره «معبد جان» ساخته محمد درمنش ۱ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان فروش داشته‌اند.
فیلم «گلچهره» با ۲۳ میلیون تومان فروش، پر فروش‌ترین فیلم طرح اکران مخاطب خاص سال ۹۰
نکته جالب در این آمار، تعداد مخاطبان است که پرفروش‌ترین فیلم تنها توانسته است حدود ۷ هزار نفر را به سینما‌ها بکشاند.
اما در جدول اکران همچنان «قبرستان غیر انتفاعی» با فروشی حدود ۱۵۵ میلیون تومان صدرنشین است. «ساعت شلوغی» با فروش حدود ۱۳۰ میلیون تومان و «پرستوهای عاشق» با فروش حدود ۱۲۰ میلیون تومان دومین و سومین فیلم جدول اکران هستند. «چیزهایی هست که نمی‌دانی» با حدود ۱۱۰ میلیون تومان، «کنسرت روی آب» با فروش ۱۰۰ میلیون تومان و بالاخره فیلم «شب» با فروشی حدود ۸۵ میلیون تومان دیگر فیلم‌های جدول فروش هستند. از فردا چهارشنبه نیز نمایش عمومی تعدادی از فیلم‌های اکران نوروز در سینما‌ها آغاز میشود.
حاشیه هفته: دختر کو ندارد نشان از پدر!
هفته گذشته پیام تبریک باران سلحشور، دختر فرج‌الله سلحشور به اصغر فرهادی بابت بردن جایزه اسکار بار دیگر حاشیه‌ساز شد و شگفتی بسیاری را بر انگیخت.
هنوز چند روزی از سخنان فرج‌الله سلحشور در تقبیخ جایزه اسکار و حمله به فیلم «جدایی نادر از سیمین» و اصغر فرهادی نگذشته بود که دختر او با انتشار پیامی خطاب به اصغر فرهادی نوشت: «آقای اصغر فرهادی، سلام و تشکر. بابت زحمات خودتان و گروه‌تان تشکر. می‌گویند، مرد را دردی اگر باشد خوش است. بابت اینکه به دردهای این جامعه تعهد دارید تشکر. و کاش اینطور باشد، اینطور که از تمجید‌ها دست برداریم و به درد‌ها و کاستی‌ها برسیم، به امید آگاهی و یاری. که با هر درد فریادی‌ست، به امید آنکه کسی بشنود و یاری رساند. به مناسبت بزرگ‌ترین جایزه سینمایی جهان به یک فیلم ایرانی.»
باران سلحشور، دختر فرج‌الله سلحشور با انتشار پیام تبریکی به اصغر فرهادی، خشم پدر را برانگیخت!
طبعاً بعد از این پیام، نگاه‌ها بار دیگر متوجه سلحشور پدر شد و او نیز در گفت‌وگو با «بولتن نیوز» در این ارتباط گفت: «بنده به هیچ عنوان این اقدام فرزندم را تأیید نمی‌کنم و از این‌کار متاثر هستم و اعتقاد دارم وی مانند سینماگرانی که هالیوود برای آن‌ها تبدیل به بت شده است، او نیز به این درد و مشکل دچار شده و برای همین باید دنبال چاره بگردم (…) بنده برای هر فکر و آزادی فکری ارزش قائل نیستم و من فقط برای آزادی‌های فکری که دارای ارزش باشند و در راستای انقلاب و دین قرار داده شده باشند ارزش قائل هستم و به نظر بنده نام و اصطلاح آزادی فکر فقط در ظاهر قشنگ است.»
به هرحال، در این میان چند نکته وجود دارد: اول اینکه باید آفرین گفت به دختری که در چنان شرایطی و زیر دست پدری چنین پرورش یافته و این اندازه شهامت دارد تا بر عقیده خویش بایستد و آزادنگر باشد. دوم آنکه جناب سلحشور بد نیست به جای آنکه دنبال چاره برای دختر خویش باشد، دنبال یافتن مشکل خود و دیدگاه متحجر و تک‌بعدی‌نگرشان باشد. وقتی سخن ایشان در نزد نزدیک‌ترین افراد خانواده‌اش جایی ندارد، آن هم دختری که ظاهراً مانند برخی دیگر «نان کمونیستی» نخورده و حتماً در دامن معرفت اسلامی بزرگ شده است، پس دیگر ایشان نباید انتظار داشته باشند کس دیگری برای سخنان بی‌پایه‌شان ارزشی قائل شود. کاش ایشان به جای این سخن‌ها، کمی از دخترشان یاد می‌گرفتند!
در همین زمینه:
::مقالات و برنامه‌های رادیویی مجتبا یوسفی‌پور در رادیو زمانه::