نیکی هیلی سفیر آمریکا در سازمان ملل در سخنانی که به دعوت مؤسسه «آمریکن اینترپرایز» درباره توافق هستهای ایران با قدرتهای جهانی ایراد کرد، اعلام کرد که دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا هنوز درباره پایبندی ایران به برجام به تصمیم نرسیده است. او گفت چنانچه ترامپ به این نتیجه برسد که ایران به برجام پایبند نیست، این به معنی خروج ایالات متحده آمریکا از توافق هستهای با ایران نیست، بلکه برجام به کنگره آمریکا ارجاع داده میشود.
بر اساس مصوبه کنگره آمریکا، وزارت خارجه این کشور باید هر ۹۰ روز یک بار پایبندی ایران به توافق هستهای را تأیید کند.
مقامات آمریکایی ۱۷ ژوئیه اعلام کرده بودند که به نظر آنها توسعه برنامه موشکهای بالستیک ایران، حمایت ایران از تروریسم و پیکارجویی، همدستی با دولت بشار اسد، دشمنی با اسرائیل و حملات سایبری به آمریکا، اسرائیل و متحدان آمریکا در منطقه خلیج فارس از عوامل تضعیف برجام توسط ایران است. دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا هم به تأکید گفته بود که به گمان او ایران به روح توافق هستهای پایبند نیست. نیکی هیلی، سفیر آمریکا در سازمان ملل در سخنانش چکیده این معنا را بیان کرد.
او به دیدار ماه گذشتهاش با یوکیو آمانو، رئیس سازمان بینالمللی انرژی اتمی اشاره کرد و با ستایش از آمانو به عنوان یک دیپلمات کهنهکار و آشنا با موضوع به نقل از او، نظارت بر برجام را با یک پازل پیچیده کرد و گفت یک تکه از این پازل، بیانگر همه تصویر نیست:
«بحث بر سر این است که ما رفتار ایران را چگونه ارزیابی میکنیم و علائق آمریکا چیست. برخی میگویند همین که ایران از محدودیتهای اعمال شده بر میزان غنیسازی خود عبور نکرده یعنی به برجام پایبند بوده است اما اینگونه نیست.»
سفیر آمریکا در سازمان ملل با اشاره به تاریخ روابط ایران با آمریکا بعد از انقلاب و تحرکات ایران در خاورمیانه از عهدشکنی و نقض قوانین بینالمللی به عنوان ماهیت جمهوری اسلامی نام برد. او این ادعا را در میان آورد که ایران همچنان در پی دستیابی به بمب اتمیست اما این هدف را از چشم جهانیان پنهان میکند.
نیکی هیلی با اشاره به مذاکرات هستهای ایران با قدرتهای جهانی در دوران ریاست جمهوری اوباما ایران را به عهدشکنی متهم کرد. او گفت ایران وعده پایان برنامه هستهایاش را داده بود و گفته بود که بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی میتوانند در هر لحظه و در همه جا از تأسیسات هستهای در ایران بازدید کنند. اما در عمل، چنین نشد و توافق دیگری شکل گرفت که – به تعبیر او – پر از اشتباه است و منافع آمریکا را برآورده نمیکند.
هیلی از مجازاتهای بازدارنده که در توافق هستهای برای ایران پیشبینی شده نیز انتقاد کرد. نماینده آمریکا در سازمان ملل گفت بر اساس برجام، فرفی نمیکند که ایران به کدام مفاد توافق عمل نکرده. در هر حال تنها مجازاتی که برای ایران در نظر گرفته شده، فقط تحریمهای اقتصادیست. به گفته هیلی، جامعه جهانی چنان دلبسته موفقیت برجام است که نقض برخی مفاد آن توسط ایران را ندیده میگیرد و به همین جهت هم به گفته و به تعبیر هیلی، ایران موفق شده با برجام، جهان را به گروگان بگیرد.
سفیر آمریکا در سازمان ملل به عدم پایبندی ایران به قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل نیز به عنوان دومین ستونی که برجام بر آن استوار است اشاره کرد. به باور نیکی هیلی، برنامه موشکی ایران ناقض این قطعنامه است. اما به این دلیل که اعضای سازمان ملل در اغلب اوقات، عدم پایبندی به قطعنامهها را ندیده میگیرند، تاکنون این امر پیامد مهمی برای ایران نداشته است.
مرحله سوم میزان پایبندی ایران به برجام – به گفته نیکی هیلی – قانون کورکر – کاربین است که بنا بر آن رئیس جمهور ایران باید در مورد رفتار ایران به کنگره هر سه ماه یک بار گزارش دهد. بر اساس این قانون رئیس جمهور آمریکا میبایست تأئید کند که ایران توافق هستهای را به طور جدی نقض نکرده و علاوه بر این میبایست این موضوع را هم بررسی کند که آیا لغو تحریمها در تناسب با فعالیتهای هستهای ایران است؟ در این زمینه – به گفته هیلی – وقتی پازل تصویر کاملی را به دست میدهد که رئیس جمهور آمریکا فعالیت موشکی ایران را هم در نظر داشته باشد. این موضوعیست که دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا در اکتبر سال جاری درباره آن به تصمیم میرسد. اگر ترامپ اعلام کند که ایران برجام را نقض کرده است، آنگاه به گفته هیلی، کنگره ۶۰ روز فرصت دارد که وضع تحریمهای تازه علیه ایران را به بحث بگذارد.
بیشتر بخوانید: