مادران یکی از کوهنوردان آمریکایی زندانی به «زمانه» گفته است، دادگاه کوهنوردان، ۳۱ ژوییه ۲۰۱۱ در تهران برگزار می‌شود. او می‌گوید: «ایران باید به بازی سیاسی با کوهنوردان و خانواده‌های آنها پایان دهد.»

نزدیک به دو سال از بازداشت سه کوهنورد آمریکایی توسط پلیس مرزی ایران گذشت؛ بازداشت شِـین باور، جاشا فاتال و سارا شرود در کردستان عراق در خط مرزی با ایران.

خانوادهء بازداشت‌شدگان همچنان می‌گویند حضور فرزندانشان در خاک ایران اشتباهی و غیرعمدی بوده و دولت ایران، این حضور را «غیر قانونی» می‌بیند. از سوی دیگر، برخی رسانه‌ها مانند مجله Nature معتقدند که کوهنوردان آمریکایی اساساً به خاک ایران وارد نشده بوده‌اند و نیروهای جمهوری اسلامی نباید آنها را بازداشت می‌کردند.

ایران: «جاسوسی» – آمریکا: «گروگانگیری»

وزیر اطلاعات جمهوری اسلامی، یکبار کوهنوردان بازداشت شده را متهم به جاسوسی کرد. این ادعا از سوی دولت آمریکا رد شد. حدود ده ماه پس از دستگیری کوهنوردان، مادران آنها برای دو روز به ایران سفر کردند و ساعاتی را با آنها بودند. در سپتامبر سارا شرود از زندان آزاد شد.

رسانه‌های ایالات متحده، زندانی کردن کوهنوردان آمریکایی در ایران را با اشغال سفارت آمریکا در تهران در زمان انقلاب اسلامی مقایسه کرده‌اند و ماجرا از آغاز، بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌های دنیا داشته است.

سیندی هایکی، مادر شِـین در گفتگویی با «رادیو زمانه» ابراز امیدواری کرده که دادگاه سی و یکم ژوییه، پایانی برای دورهء زندانی‌شدن شِـین و جاشوا باشد. او همچنین گفت: «در تمام این دو سال، من تنها سه تلفن از شین داشته‌ام که مجموعاً حدود نُه دقیقه شده است. در می ۲۰۱۰ من با شین و جاش، همراه با مادران دو کوهنورد دیگر دیدار کردم.»

هیچگاه پرسیدید که چرا اجازهء تماس‌های بیشتری با آنها داده نمی‌شود؟

بلکه، پرسیدیم. حتا وکیل سفیر سویی در تهران هم این موضوع را مطرح کرد، به‌ویژه که تا حد اطلاع من، زندانیان ایرانی اجازه دارند که در هفته، یک تماس تلفنی و یک دیدار داشته باشند. ما بارها پرسیدیم که چرا چنین چیزی شامل حال ما نمی‌شود ولی هیچ پاسخی نگرفتیم. ما از بچه‌ها بسیار دور افتاده‌ایم.

دقیقاً با کدام مقام‌های ایرانی درخواست خود را مطرح کرده‌اید؟

ما پیام‌هایمان را به وزارت خارجه آمریکا فرستادیم و آنها هم به سفارت سوییس در تهران منتقل می‌کردند و در نهایت به وزارت امور خارجه ایران ارائه شد.

تماس‌های شما با دولت آمریکا دایماً برقرار است یا گاه به گاه صورت می‌گیرد؟

ما گهگاه تماس‌هایی با دولت آمریکا داریم. در زمینه خدمات کنسولی به ما کمک می‌کنند؛ برای منتقل کردن نامه‌ها و آگاه کردن ما از بابت اطلاعاتی که از راه وزارت خارجه به‌دست می‌آید.

فکر می‌کنید مقام‌های آمریکایی به شکل جدی موضوع را دنبال می‌کنند یا اینکه این موضوع بستگی به مذاکرات کلی آنها با دولت ایران دارد؟

ببینید تا زمانی که شین و جاش به خانه بازنگشته‌اند من به همه فشار می‌آورم که هر کاری می‌توانند در این زمینه انجام دهند. من فکر می‌کنم حتا کاری که خود ما تا کنون انجام داده‌ایم کافی نبوده است. اگر کافی بود، اکنون شین و جاش در خانه بودند.

ایران باید به بازی‌ سیاسی با شین، جاش و خانواده‌هایشان پایان دهد. این دو نفر از هر جرمی مبرا هستند و نباید در زندان باشند. شین و جاش هوادار فلسطین هستند و به‌شدت مخالف اشغال عراق از سوی آمریکا. شین از راه فعالیت‌های روزنامه‌نگارانه‌اش در تلاش بوده که برداشت‌های نادرست غرب از خاورمیانه را تصحیح کند. با توجه به این مسایل، زندانی بودن این دو تن بسیار عجیب است. آنها بی‌گناه هستند و فکر می‌کنم مقام‌های ایران هم می‌دانند که آنها بی‌گناه هستند. آنها باید آزاد بشوند.

سارا شرود: نُه ماه انتظار برای یک تماس

سارا شرود، یکی از کوهنوردان که در سپتامبر ۲۰۱۰ از زندان آزاد شد اکنون سخت در تلاش برای آزادی همراهانش است. او به «زمانه» می‌گوید: «مدتی پس از آنکه من آزاد شدم، شین و جاش اجازه پیدا کردند تا تماس بسیار کوتاهی با پدر و مادرشان داشته باشند. آنها در نوامبر تلفنی صحبت کردند و در همان زمان، مادر شین، نامزد من، شماره تلفن مرا به شین داد. شین نُه ماه انتظار کشید تا بتواند به من زنگ بزند.»

سارا شرود می‌گوید: «من شب‌ها، تلفن به دست، به خواب می‌روم تا اگر شین تماس گرفت بتوانم حتماَ پاسخ دهم. متاسفانه یک شب، در زمان خواب، تلفن از دستم رها شد و آن شب شین تماس گرفته بود. تنها چیزی که دریافت کردم، یک پیام تلفنی زیبا از سوی او بود.»

سارا از وضعیت جسمی شدیدا ابراز نگرانی می‌کند و می‌گوید: «شین و جان به ما خبر دادند که برای هفده روز اعتصاب غذا کرده بودند. من حتا نمی‌توانستم چنین چیزی را تصور کنم چون خودم، برای شش روز اعتصاب غذا کرده بودم و به یاد دارم که در آن زمان، حتا رفتن از این سو به آنسوی اتاق برایم بسیار دشوار بود.»

او می‌افزاید: «شین و جان در حال گذراندن تجربه وحشتناکی هستند. آنها در انزوای شدید نگه داشته شده‌اند، از سوی نگهبانان کتک خورده‌اند و شکنجه روحی-روانی می‌بینند. ما برای سلامت جسمی و روحی آنها شدیداً نگران هستیم و به شکل خستگی‌ناپذیری تلاش می‌کنیم تا مردم، شین و جان را فراموش نکنند.

دو سال زندانی‌شدن، زمانی بسیار طولانی است. ما در طول این مدت، همکاری‌های زیادی از سوی فعالان حقوق بشر، برنده نوبل، سیاستمداران و … داشته‌ایم. همچنین برخی رهبران مسلمان به رهبر جمهوری اسلامی نامه‌هایی نوشته‌اند و خواستار آزادی شین و جان شده‌اند. امیدوارم شین و جان بدانند که دنیا از آنچه برای آنها پیش آمده، حیرت‌زده است. شین و جاش در یک منطقه مرزی نزدیک مرز ایران و کردستان عراق در حال کوهنوردی بوده‌اند منطقه‌ای که هیچ نشانه‌ای در آن نیست. این یک اشتباه ساده است نه یک جنایت!»

«زندان به دلیل آمریکایی بودن»

سارا شرود معتقد است دلیل اصلی زندانی شدن آنها داشتن «ملیت آمریکایی» و «سی سال دشمنی میان ایران و آمریکا» است. او می‌گوید: «با اینحال، نگه داشتن دو فرد بیگناه در زندان به دلیل ملیت، شوکه‌کننده است. ما هم به دولت آمریکا فشار آورده‌ایم و هم از کشورهای دیگر درخواست کمک کرده‌ایم مانند سلطان عمان که نقش مهمی در آزاد شدن من داشت. ترکیه، برزیل، سنگال و … نیز کمک‌هایی کرده‌اند و واقعاَ یک کوشش جهانی در جریان است تا شین و جان به خانه بازگردند.»

دادگاه شین و جان، ۳۱ ژوییه در تهران تشکیل می‌شود. سارا شرود در عین نگرانی و تاثر، امیدوار است و می‌گوید: «مسعود شفیعی، وکالت شین و جان را به عهده دارد. او پرونده را به دقت خوانده و مطمئن است که اگر دادگاه در ۳۱ ژوییه برگزار شود، نتیجه برای ما مثبت خواهد بود چون در پرونده هیچ نکته‌ای علیه شین و جان وجود ندارد.»

سارا می‌افزاید: «دنیا می‌داند که ما در آن منطقه به عنوان فعالان صلح حضور داشتیم و برای تغییر سوءبرداشت‌های غرب در مورد خاورمیانه تلاش می‌کردیم.»

* ایمیل تهیه‌کننده: [email protected]

– پیوند مرتبط: «بر پایه شفقت در اسلام، دوستانم را آزاد کنید»