رسانههای آلمان از آغاز تحقیقات دادستانی این کشور درباره ۲۰ مظنون به جاسوسی برای ترکیه خبر دادهاند. همچنین تحقیقات دادستان فدرال آلمان علیه اعضای ناشناخته سازمان اطلاعات ترکیه (MIT) نیز آغاز شد. آنها متهم به جاسوسی از افراد وابسته به جنبش فتحالله گولن، واعظ مذهبی مخالف اردوغان، در آلمان هستند.
روزنامه «دی ولت» آلمان در شماره روز پنجشنبه ۶ آوریل / ۱۷ فروردین خود نوشته است که دولت فدرال آلمان در پاسخ به درخواست سِویم داغدِلن، نماینده حزب چپها در بوندستاگ، پارلمان این کشور، درباره موضوع جاسوسی ترکیه در خاک آلمان، گفته است: «در حال حاضر تحقیقات در مورد ۲۰ متهم به جاسوسی و همچنین افراد ناشناخته مظنون به جاسوسی برای دولت ترکیه تا آنجا که مربوط به جاسوسی از وابستگان جنبش گولن میشود، در دست اجراست.»
دولت ترکیه فتحالله گولن، واعظ مذهبی ساکن آمریکا و وابستگان او را مسئول کودتای نافرجام ژوئیه ۲۰۱۶ میداند اما گولن این اتهام را رد کرده است.
سِویم داغدِلن که خود ترکتبار است «اتحادیه ترک ـ اسلامی در امور مذهبی» (DITIB) در آلمان را متهم به جاسوسی طولانیمدت از مخالفان دولت ترکیه کرده است. این اتحادیه فعالیتهای دینی، اجتماعی و فرهنگی مساجد ترکها در آلمان را هماهنگ میکند. «اتحادیه ترک ـ اسلامی در امور مذهبی» از ۳۳ سال پیش در آلمان فعالیت دارد و دفتر مرکزی آن در شهر کلن است.
سِویم داغدِلن به روزنامه «دی ولت» گفته است: «در حالیکه امامان جاسوس اردوغان در مساجد موضوع را میخواهند در ترکیه حلو فصل کنند و بدین ترتیب از تعقیب قضائی مصون بمانند، رفتار سست حاکمیت قانون علیه این اتحادیه غیرقابل قبول است.»
امامان مساجد وابسته به «اتحادیه ترک ـ اسلامی در امور مذهبی» متهم هستند که بهنمایندگی از سوی سازمان مذهبی «دیانت» در ترکیه که یک نهاد رسمی دولتی در امور مذهبی است، اطلاعاتی در مورد وابستگان به جنبش گولن را در اختیار دولت ترکیه قرار دادهاند. این اتهام از ماه دسامبر سال ۲۰۱۶ در آلمان مطرح شده است.
آنطور که دولت آلمان در پاسخ خود به نماینده حزب چپها گفته است، در سال ۲۰۱۶ در مجموع برای واعظان اسلامیِ «اتحادیه ترک ـ اسلامی در امور مذهبی» ۳۴۵ ویزا صادر کرده است. همچنین در سال ۲۰۱۵، ۲۴۰ ویزا و در سال ۲۰۱۴، ۲۰۰ ویزا برای این واعظان مذهبی صادر شده است. در مقایسه با سال ۲۰۱۱ شمار ویزاهای صادرشده از سوی آلمان برای واعظان مذهبی تُرک بیش از دو برابر شده است.
این واعظان اسلامی که از ترکیه به آلمان میآیند در ۸۰۰ مسجد وابسته به «اتحادیه ترک ـ اسلامی در امور مذهبی» در سراسر آلمان فعالیت میکنند. انتخاب این افراد توسط سازمان «دیانت» صورت میگیرد.
رسانههای آلمان ۲۸ مارس / ۸ فروردین اعلام کردند که سازمان اطلاعات ترکیه، وابستگان جنبش فتحالله گولن را در آلمان جاسوسی میکرده است. بر این اساس، در ماه فوریه سال جاری فهرستی از نام افراد مورد جاسوسی قرارگرفتهشده به سرویس اطلاعاتی فدرال آلمان تحویل داده شد.
رسانههای آلمان گفتند در کنار ۳۰۰ نفری که نامشان در این فهرست آمده است، ۲۰۰ مؤسسه از جمله چند مدرسه و انجمن نیز دیده میشوند.
در پی افشای جاسوسی ترکیه در آلمان، رسانههای سوئد نیز ۲۹ مارس / ۹ فروردین از جاسوسی دولت ترکیه از مخالفان در این کشور خبر دادند. بر اساس این گزارشها، افراد حزب حاکم «عدالت و توسعه»، سفارت ترکیه و مساجد ترک در سوئد اطلاعات مربوط به طرفداران فتحالله گولن را در اختیار دولت ترکیه قرار میدادند.
ترکیه این اتهامات را رد میکند و میگوید جمعآوری اطلاعات فقط در مورد افرادی صورت میگیرد که در ترکیه تحت تعقیب قضائی قرار دارند.